De drie bestuursleden van de stichting zijn nog vol indrukken van hun recente reis langs de drie Schotse scholen. „Er wordt daar enorm veel werk verzet. Maar het zou mooi zijn als dat wat meer gezamenlijk kon gebeuren”, zeggen voorzitter G. J. Bossenbroek en secretaris A. G. Kroon.

Samen met penningmeester G. van Tol bezochten de beide Zwijndrechtenaren eerst Mannafields Christian School in Edinburgh. Het schooltje in de Schotse hoofdstad ontvangt vrijwel vanaf de oprichting in 1988 financiële steun vanuit Nederland. „Nu gingen we er de boodschap brengen dat we het geld voortaan over drie scholen verdelen. Daar zagen we tegen op, maar tot onze verbazing werd het positief opgepakt. De mensen in Edinburgh zien graag dat het christelijk onderwijs op meer plaatsen in Schotland voet aan de grond krijgt. Dat hebben ze zelfs –net als wij– in hun statuten staan.”

De drie Nederlanders trokken vervolgens naar Lewis: „Een lange autorit naar Ullapool, slingerend door het heuvelland. Vervolgens drie uur op de veerboot. Eenmaal op Lewis waanden we ons vijftig jaar terug in de tijd. Wat een serene rust! Hoogbouw is er niet. Bomen groeien er nauwelijks; de tuintjes bestaan uit grind. De oceaanwind waait er altijd. We ontmoetten er het bestuur van Providence Christian School in Stornoway, die tot nu toe geen enkele steun vanuit Nederland krijgt. We kwamen er voor het eerst.”

Samenwerking

Glasgow was het volgende reisdoel. Daar ging in 2013 Sunrise Christian School van start. In Nederland zamelt de Stichting Glasgow Christian School daarvoor geld in.

De drie scholen ontwikkelden elk hun eigen curriculum, volgens het concept ”Christcentered education”: bij alle vakken wordt het verband met de identiteit gelegd.

Samenwerking is er niet, behalve een gezamenlijke sportdag van Edinburgh en Glasgow. „De school in Edinburgh ontstond uit particulier initiatief en kreeg steeds meer een gereformeerd karakter”, zeggen Bossenbroek en Kroon. „Die ontwikkeling hopen we te bevorderen door een band met de beide andere scholen tot stand te brengen, die meer vanuit de gereformeerde kerkverbanden zijn ontstaan. Er is behoefte aan samenwerking, merkten we op Lewis en in Glasgow. Wij zien dat als een grote opdracht die we deze reis hebben meegekregen. Wat zou het mooi zijn als de scholen onder een overkoepelend bestuur en een bovenschools directeur zouden vallen en gezamenlijk een onderwijsvisie en materiaal zouden ontwikkelen. Dat helpt de leerkrachten, want die hebben het enorm druk. We hebben intussen een oprichtingsstatuut in concept ontvangen, ontwikkeld door de bestuursvoorzitter in Glasgow, pastor Andrew Quigley. Hij vroeg ons het proces te begeleiden.”

Secularisatie

Als er meer financiële steun zou kunnen worden geboden, kan het christelijk onderwijs betaalbaarder worden, zeggen de bestuursleden. „Er zijn nogal wat Schotse christenen die hun kinderen noodgedwongen thuis lesgeven. Soms sturen ze hun kinderen voor bepaalde vakken naar een christelijke school en betalen daarvoor dan per uur.

Het openbaar onderwijs is voor hen geen optie. Er is heel veel criminaliteit en drugsgebruik onder de jongeren. De secularisatie heeft er in een moordend tempo toegeslagen. Vrije seksuele omgang is de norm. Schotland kent een hoog aantal tienerzwangerschappen. Inmiddels is bij wet geregeld dat openbare middelbare scholen voorbehoedmiddelen moeten verstrekken en crèches moeten inrichten om kinderen van leerlingen opvang te bieden.”

De stichting maakt elke maand een bedrag over naar Schotland. „Er blijft niets aan de strijkstok hangen, want we betalen onze reis- en vergaderkosten zelf. De donaties en giften die binnenkomen, zijn hard nodig voor het onderwijs. In Edinburgh houden schoolbestuur en personeel eens in de twee weken een gebedsbijeenkomst; de situatie is soms heel nijpend.”

Steun uit Nederland

Er zijn opmerkelijke dingen gebeurd, zegt Bossenbroek. „Zo kwam de school in Edinburgh voor een kostenpost te staan toen de onderwijsinspectie het meubilair afkeurde. In die tijd fuseerden de twee hervormde basisscholen in Elspeet, waardoor een deel van de inventaris overtollig was. Tijdens familiebezoek in Elspeet kreeg ik de vraag van directeur A. de Bode of ik er een bestemming voor wist. Het was een uitkomst.” De twee Elspeetse directeuren brachten de meubels persoonlijk naar Edinburgh. Twee Elspeetse kerken droegen bij in de transportkosten.

Van een school in Ridderkerk ontvangt de stichting binnenkort een aantal afgeschreven digiborden en beamers. Vanuit de hervormde gemeente in Rouveen is inmiddels twee keer een groep vrijwilligers naar Edinburgh getrokken om het schoolgebouw op te knappen. Het benodigde materiaal wordt in de regio Staphorst ingezameld en door een tapijttransporteur uit Genemuiden –gratis– meegenomen naar Schotland.

Donateurs

In 2014 was de nood op de school zo hoog gestegen dat de salarissen niet meer konden worden betaald. De Vrienden van Mannafields deden in Nederland een noodkreet uitgaan. „De Heere heeft toen rijk voorzien. Er kwamen grote giften binnen. We konden de schuld afbetalen en een financieel plan voor de volgende jaren opstellen. De school heeft het al 28 jaar moeilijk, maar hij bestaat nog steeds.”

De stichting zou de financiële steun aan het christelijk onderwijs in Schotland graag uitbreiden en wil daarom nieuwe donateurs werven. „Onder kerken, scholen en particulieren. Wat zou het mooi zijn als de 500 orthodox-christelijke scholen in het kader van 500 jaar Reformatie iets zouden willen doen voor het onderwijs in een land waar de Reformatie ook zo veel betekenis heeft gehad, maar dat nu zo diep weggezonken is.”

>>mannafields.nl
>>rd.nl/schotsescholen voor meer foto’s

Edinburgh

De naam van Mannafields Christian School in Edinburgh –door een van de leerlingen bedacht– is toepasselijk: zoals Israël niet wist hoe het zich tijdens de woestijnreis van eten moest voorzien, weten de ouders in Edinburgh soms niet waar het geld vandaan moet komen.

De school begon buiten de stad, maar huurde later ruimten in de Episcopale Kerk. Gordon Ackerman is er al jaren directeur.

Het schooltje kreeg vanuit Nederland jarenlang steun van de Vereniging Vrienden van Mannafields in Veenendaal. Het contact ontstond via een Veenendaalse au pair. Daarnaast probeerde een groep rond Driestar hogeschool hulp te bieden aan de Schotse school, die elk jaar door pabo­studenten wordt bezocht. In 2002 gingen de vereniging en de Driestargroep samen in de Stichting Vrienden van Mannafields.

mannafieldschristianschool.org.uk

Lewis

Miss Ann Mairi MacLeod is de enige leerkracht aan Providence Christian School in Stornoway op het eiland Lewis. Met hulp van een aantal ouders bestiert de 29-jarige juf alle klassen tegelijk.

De school werd in 1999 opgericht. „Er is schrijnend behoefte aan een tweede leerkracht, maar er is geen geld voor”, zeggen de bestuursleden A. G. Kroon en G. J. Bossenbroek van de Vrienden van Mannafields. „De huidige juf wordt zelfs maar voor zes uur per dag betaald, hoewel ze een voltijdsbaan heeft. Méér dan voltijds zelfs.”

lics.org.uk

Glasgow

Sunrise Christian School in Glasgow zag het aantal leerlingen in korte tijd stijgen van 3 naar 26. De reden was eenvoudig: het schoolgeld werd verlaagd van 3600 naar 1200 pond. Het aantal betalende gezinnen steeg hierdoor, maar de contributie is eigenlijk te laag. De school kampt dan ook met een groot tekort. En het gebouw wordt te klein.

Directeur Stephen McCollum is het enige voltijdspersoneelslid. Hij wordt bijgestaan door twee deeltijdleerkrachten, onder wie Daniëlle Campbell-Vogelaar, afkomstig uit Elspeet. Zij werkte tot haar huwelijk in 2015 in het reformatorisch speciaal onderwijs in Ede.

sunrisechristianschool.org.uk