Wat gebeurt er met de 4,3 miljoen Samsung Galaxy Note 7-telefoons die spontaan kunnen exploderen? Volgens Greenpeace biedt de crisis Samsung een „grote kans” om een nieuw model te ontwikkelen dat eenvoudig gerecycled kan worden.

In september haalde Samsung wereldwijd miljoenen Note 7-telefoons terug, na een aantal incidenten waarbij in sommige gevallen de telefoon in brand vloog. Het bedrijf zegt meer dan 3 miljoen telefoons verkocht te hebben. Greenpeace, dat zich baseert op data van het Duitse onderzoeksbureau Oeko-Institut, zegt dat er daarnaast nog eens 
1,3 miljoen telefoons zijn geproduceerd die nooit verkocht zijn. De grootste smartphonemaker in de wereld heeft volgens de milieuorganisatie nog geen duidelijkheid gegeven over wat er met de toestellen gebeurt.

Smartphones bevatten giftige zware metalen, zoals zeswaardig chroom, arseen, beryllium en cadmium. Die stoffen komen 
in de bodem, de lucht en het water terecht als de telefoons begraven of verbrand worden. 
Op die manier krijgen ook 
mensen en dieren de stoffen binnen.

Veel elektronisch afval komt terecht in landen zoals Vietnam, China en Nigeria, waar arme inwoners printplaten en plastic verbranden en microchips in zuur leggen om er kostbare metalen uit te halen. Op die manier veranderen complete dorpen in afvalplaatsen.

De 4,3 miljoen Samsungtele­foons zijn veel geld waard. Volgens Greenpeace bevatten alle telefoons samen zo’n 100 kilogram goud, dat tegen de huidige marktprijzen ongeveer 4 miljoen euro waard is. Daarnaast bevatten de telefoons tussen de 20 en de 60 kilogram palladium (360.000 tot 1 miljoen euro), een ton zilver (minstens 590.000 euro), 20 ton kobalt (518.000 euro) en 1 ton wolfraam (235.000 euro).

„Deze materialen kunnen eruit gehaald worden, maar dreigen in het milieu te belanden als Samsung ze niet hergebruikt”, zegt Greenpeace. „Het dumpen van miljoenen telefoons zet ook vraagtekens bij de transparantie van Samsung en de claims van het bedrijf als het gaat om de zogeheten circulaire economie en het efficiënt gebruik van materialen.” De milieuorganisatie heeft een petitie gelanceerd waarin Samsung gevraagd wordt de telefoons niet weg te gooien.

Samsung heeft niet gereageerd op verschillende verzoeken om commentaar.

Hergebruik

„Het bedrijf heeft een groot probleem, maar ook een grote kans om een beter recyclesysteem op te zetten voor telefoons”, zegt Gary Cook, it-analist bij Greenpeace in de Verenigde Staten. Cook zegt dat het voor het eerst in de recente geschiedenis is dat er zo veel telefoons tegelijkertijd zijn teruggehaald. „Precies hetzelfde model wordt op precies hetzelfde moment ingezameld. Dat biedt echt een kans, gezien het volume, om een systeem voor hergebruik op te zetten.”

Jim Puckett, directeur van Action Network in Bazel, een groep die zich inzet tegen dumping van elektronisch afval, verwacht dat Samsung niet zomaar zo’n grote hoeveelheid telefoons zal dumpen. „De Greenpeacepetitie riep wat verwarring bij mij op”, zegt hij. „Niemand zal zomaar mobiele telefoons dumpen, en zeker Samsung niet. Ze zullen op zijn minst versnipperd en versmolten worden.”

Samsung is volgens hem een van de transparantere bedrijven als het gaat om recycling. „In Noord-Amerika houdt Samsung zich aan de strengste standaarden. Materialen gaan alleen naar gecertificeerde bedrijven.”

In het algemeen is de recycling van smartphones echter laag, zegt Cook. „Elke keer als je een nieuwe telefoon koopt, zijn daarvoor nieuwe materialen gebruikt. Dat probleem heeft Samsung niet alleen, de hele sector werkt zo. De materialen worden uit de grond gehaald en verwerkt in een product met een korte levensduur. Die cyclus start elke drie jaar opnieuw. Het is niet duurzaam.”

Stortplaatsen

Er zijn minstens 2 miljard mobiele telefoons in de wereld. Het overgrote deel daarvan belandt op stortplaatsen of wordt verbrand, zegt Cook. In 2010 gooiden Amerikanen ongeveer 2,4 ton elektronica weg, inclusief 150 miljoen telefoons. Daarvan werd 27 procent gerecycleerd. Meer dan 40 procent van de producten werd verscheept naar andere landen en eindigde op stortplaatsen in Hongkong in China en elders in de wereld, blijkt uit cijfers van het Action Network.

Volgens Cook dragen recente veranderingen in het ontwerp van telefoons eraan bij dat ze lastiger uit elkaar te halen zijn. Gezien de waarde van sommige onderdelen zou een efficiënte demontagemethode een impuls kunnen geven aan de recyclage­markt. Momenteel is het nog goedkoper om nieuwe stoffen te delven, constateert hij.