Column: Zegt de Bijbel wel zo veel over duurzaam leven?
Soms zou je medelijden met hen krijgen. Nee, nu eens niet met arme mensen in Afrika, maar met dominees. Als je ziet wat er van hén allemaal verwacht wordt…
Bijbels gezien is het predikantschap een hele zaak. Het is geen ambt dat je zelf op je neemt, maar waar je door de Heere toe geroepen moet worden. Vader Brakel schrijft in de ”Redelijke Godsdienst” dat de dominees bekwaam moeten zijn om te leren, te bidden, te preken, te visiteren, te catechiseren, de sacramenten te bedienen, censuur te oefenen. Maar wie de Heere roept, schenkt Hij ook de nodige gaven.
Echter, aan die lijst met kerntaken wordt door gemeenteleden het nodige toegevoegd. Men weet waar de predikant aan moet denken in het gebed, wie hij moet bezoeken, wat hij moet aanhalen in de preek, wat er bij bijzondere gelegenheden moet worden gezegd.
En dan houdt het nog niet op. Zo las ik een week geleden in dit dagblad een interview met twee opiniemakers (RD 22-10). Het ging over windmolens, zonnepanelen en rentmeesterschap. Ook over de prediking in onze gezindte. Die zou te eenzijdig verticaal zijn. Het stoffelijke, de aarde, de horizontale verbindingen, het zou allemaal meer aandacht moeten krijgen. Dominees moeten gaan beseffen dat ze te eenzijdig hebben gepreekt. Ze hebben de gemeente tekortgedaan…
Ik zie in gedachten een predikant het RD pakken. Een welkome afleiding tussen alle pastorale gesprekken door. Maar nee, die bijlage. Ai, rentmeesterschap, duurzaamheid, daar moet ik dus ook al over preken? Zuchtend legt hij de krant terzijde.
Dominees. Het zijn als het goed is mensen met roepingsbesef. Maar roepingsbesef en verantwoordelijkheidsgevoel kunnen dicht tegen elkaar aan liggen – nee zeggen tegen een nieuw verzoek is niet altijd gemakkelijk. Zouden er dominees zijn die na dat interview hun preken aanpassen?
De bedoeling van de opiniemakers was positief. Mensen aanzetten tot nadenken over de gevolgen van onze leefstijl voor de schepping. Zo praktisch mogelijk meegeven wat je als christen kunt doen om de rijkdom van Gods schepping te bewaren.
Ook vanuit Woord en Daad willen we bijdragen aan het besef van rentmeesterschap. Het is een van onze kernwaarden: zorgvuldig omgaan met mensen, middelen en milieu. Dat willen we in praktijk brengen. Maar we zoeken daarover ook het gesprek met onze achterban: Hoe kun je zelf zo handelen dat mensen, middelen en het milieu er elders geen schade van ondervinden?
Een paar jaar terug lieten we uitzoeken hoe mensen zich laten beïnvloeden als het gaat om hun leefstijl en de steun aan goede doelen. Waar zijn ze het meest gevoelig voor? Informatie uit de media speelt een grote rol. Petje af dus voor het RD, dat via de serie Rentmeesterschap bijdraagt aan groeiend lezersbewustzijn. Als het gaat om de sociale contacten, staan de ouders en/of de huwelijkspartner met stip op één. Vrienden en familie komen vaak op twee, en in veel gevallen volgt de kerk op drie.
Willen we dus als christenen elkaar effectief stimuleren om goede rentmeesters te zijn, dan is de prediking daarvoor niet het eerst aangewezen middel. Dan komt verandering eerder van de Teunie Luijks, met of zonder blog over ”Eenvoudig leven”. In hun directe omgeving doen ze van zich spreken. Of van een Leo Voorwinden, bekend van Leev in de schappen van de Albert Heijn. Als je zijn pakje biologische speltstroopwafels op hebt, zie je mooi verwoord de vruchten van de Geest uit Galaten 5 op de binnenkant van de verpakking.
En, zomaar een vraag, zegt de Bijbel wel zo veel over duurzaam leven? In de Bijbeltijd was er nog geen milieuproblematiek. Men liep nog niet aan tegen de schaarste van hulpbronnen. De manier waarop wij de schepping uitputten, plaatst ons voor nieuwe vragen. Naarmate de Bijbel ergens meer over zegt, valt er ook gemakkelijker over te preken. En omgekeerd. Dus misschien eerder een heel concrete preek over omgang met je naaste, dan over omgang met het milieu?
Maar nee, ik bedenk me. Ik heb het domineesambt nu wel erg zwart afgeschilderd. En de mogelijke uitwerking van de preek gebagatelliseerd. Eigenlijk is dominee zijn het mooiste werk wat er is: door God gebruikt te worden om mensen te brengen tot bekering en een nieuw leven. Op het gebied van milieu en duurzaamheid is de Bijbel geen handboek. Dan is het extra waardevol als een predikant het belang van principes zoals rentmeesterschap en matigheid helder overbrengt. Maar vervolgens de ruimte laat voor verrassende initiatieven van mensen die door die principes gegrepen zijn. Van die initiatieven zien we er gelukkig steeds meer!
Evert-Jan Brouwer, politiek adviseur Woord en Daad