Gezin en werk in balans
De waarde van het gezin stijgt boven al onze economische modellen uit. En toch staat het gezin onder druk, juist door economische belangen. Hoe kunnen we gezin en werk op een natuurlijke, Bijbelse manier in balans brengen?
Belangrijk is dat gezinnen de ruimte krijgen om bewust te kiezen. Ouders hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Zowel tegenover elkaar als tegenover hun kinderen. Daarnaast is er de verantwoordelijkheid voor het dagelijks brood. Het is aan ouders om hierbij samen de tijdgeest van materialisme en individualistische zelfontplooiing te weerstaan en tot wijze afwegingen te komen.
Gezin en werk zijn geen losse eilanden in ons leven. In de Bijbel zien we dat gezin en werk juist steeds een samenhangend en natuurlijk geheel vormen. We ontmoeten een lange rij families in de Bijbel. Steeds zijn het vaders en moeders die fouten maken, maar ook zoeken naar Gods weg en bedoeling in hun leven. Natuurlijk hadden die vaders en moeders een eigen, verschillende rol, maar tegelijk namen ze toch samen de verantwoordelijkheid voor gezin en werk.
Rond gezin en werk zijn er veel maatschappelijke ontwikkelingen. Wat daarbij opvalt, zijn de veranderende opvattingen rond de rol van vaders en moeders. Vaders zouden zich nog veel meer actief moeten bezighouden met hun rol als vader. Bijvoorbeeld door vaker thuis te zijn. Sinds september 2014 heeft Nederland zelfs een bijzonder hoogleraar vaderschap aan de Universiteit van Amsterdam. Dit is een wereldwijd novum. Deze post wordt bezet door een vrouw, Renske Keizer. Die grotere rol voor vaders lijkt er tot op heden vooral toe te leiden dat de moeder meer buitenshuis gaat werken.
Vaders gaan niet massaal minder betaald werken. Deels komt dat doordat hiervoor nog onvoldoende arbeidsvoorwaardelijke mogelijkheden zijn. Extra vaderschapsverlof is niet altijd mogelijk en is dikwijls onbetaald. Een andere reden is dat de maatschappelijke acceptatie in Nederland nog relatief laag lijkt te zijn. Het gat –moeder minder thuis, terwijl vader nog niet minder gaat werken– dat daardoor in het gezin ontstaat, wordt opgevuld door de kinderopvang.
Tegelijk is er een andere beweging gaande. Steeds meer organisaties zien het belang van een goede, gezonde balans tussen gezin, zorgtaken en werk. Frankrijk gaat daarin het meest ver, daar wil men mailen na werktijd bij wet verbieden. In Duitsland kregen werknemers van BMW al in 2014 het „recht op onbereikbaarheid” op afgesproken tijden. Zelfs de Nederlandse werkgeversvereniging AWVN zegt dat het continu ‘aanstaan’ een probleem kan vormen voor de gezondheid van werknemers. Samen met grote werkgevers zet de vereniging vooral in op het verminderen van digitale werkstress.
Dat moeders betaald werk verrichten, is ook in de gereformeerde gezindte niet langer taboe, maar raakt steeds meer ingeburgerd. Vaders komen vaak nog niet verder dan een enkele papadag thuis. Grootouders en andere familieleden worden ingeschakeld voor het opvangen van kinderen. Daarnaast zijn er initiatieven rond verantwoorde kinderopvang. In de toekomst kan de behoefte aan christelijke kinderopvang toenemen doordat steeds meer (groot)ouders allebei werken. De fiscale nadelen voor eenverdieners spelen daarbij een rol en eisen hun tol. Dit alles vraagt om een voortgaande bezinning op ouderschap, werk en christelijke kinderopvang.
De auteur is communicatiemanager bij de RMU. Reageren? sociaal@refdag.nl