„Maar wíj beschikken over Omtzigt, en het kabinet niet.” In Buma’s antwoord weerklonk christendemocratisch zelfvertrouwen en onverholen trots. Want, beseffen het CDA en zijn leider tegenwoordig: tegen het rekenwonder uit Twente kan geen ander Kamerlid, geen ambtenarenkordon of minister op. Omtzigt weet (bijna) alles, Omtzigt snapt (bijna) alles, Omtzigt volgt (bijna) alles.

Dat in de uitspraak van Buma voor het CDA ook iets beschamends zit, laten we nu rusten. Want laten we eerlijk zijn, een beetje gênant is het wel dat de partij de rooms-katholieke volksvertegenwoordiger uit Enschede in 2012 nog van de kandidatenlijst wilde weren, en hem nu, vier jaar later, zozeer op het schild heft. Maar nogmaals, dat terzijde. Want het CDA heeft gelukkig leergeld betaald. De financieel specialist staat dit keer op een eervolle vierde plaats op de kandidatenlijst voor de Kamerverkiezingen van 2017.

We zullen het op dit moment ook niet hebben over mogelijke minpunten of zwakten van dit begaafde Kamerlid, bijvoorbeeld dat hij nogal een Einzelgänger is met wie collega’s niet altijd zo makkelijk echt contact krijgen. Wat momenteel vooral telt is dat hij recent de Prinsjesprijs kreeg voor de volksvertegenwoordiger die het achterliggende jaar het meest betekende voor het gezag van het parlement.

Zo’n prijs is niet niks. Vooral niet omdat Omtzigt deze onderscheiding ten volle verdient. Nee, niet omdat hij ijverig is en, zoals hij zelf zegt, regelmatig tot een uurtje of twee ’s nachts doorploetert om zijn dossiers werkelijk in de vingers te krijgen. Hard werken doen, gelukkig, wel meer Kamerleden. Nee, goed beschouwd excelleert Omtzigt vooral in een viertal opzichten.

In de eerste plaats in de breedte en de diepgang van zijn kennis. Begin met hem over de benzineprijzen in grensregio’s, over de MH17, over pensioenen of over Europa, en je krijgt meteen een gedegen college over de nieuwste ontwikkelingen en de politieke strijdpunten op deze terreinen. Daarbij komt dat deze volksvertegenwoordiger dol is op cijfers, tabellen en berekeningen, en met deze kennis zijn opponenten gewoonlijk al snel schaakmat zet.

In de tweede plaats beschikt hij over een duidelijke focus. Ja, het CDA-Kamerlid bestrijkt een breed terrein, maar binnen dat terrein kiest hij wel degelijk bewust thema’s die ertoe doen: de invloed van Europa op onze pensioenen, genociden uit het verre en nabije verleden, de verhouding van Turkije tot de Europese Unie. Het zijn vaak onderwerpen die te maken hebben met recht en onrecht, en die kiezers raken.

Terriër Omtzigt geeft, ten derde, nooit op. Krijgt hij de gewenste antwoorden niet, dan komt hij kort daarop opnieuw met Kamervragen. En desnoods nog een derde of vierde keer. Collega’s of ministers mogen 
dan denken: „Nee hè, heb je hem weer”, Omtzigt laten dit soort reacties koud. Het gaat hem om inhoud en resultaat, om de knikkers en niet om het spel.

Een vierde punt van kracht is zijn dualistische opstelling. Zijn eigen partij mag dan het meest verguld met hem zijn in jaren dat het CDA in de oppositie verkeert en enigszins met hem in de maag zitten in periodes dat de christendemocraten meeregeren, vanuit een meer objectief standpunt bezien verdient Omtzigt misschien wel de meeste lof als hij het juist ‘eigen’ ministers moeilijk maakt. Die eigenschap –ook als regeringspartij moet je het kabinet scherp controleren– is in politiek Den Haag nu eenmaal zeldzaam.

Vanwege dit alles zou elke fractie eigenlijk moeten beschikken over één Omtzigt: een onverstoorbare waarheidszoeker, een doorbijter, een lastpak. Eéntje, niet meer. Want een fractie moet ook een team blijven. En dat zou, met tien of vijftien Omtzigten, weleens lastig kunnen worden.