JA

We hoeven alleen maar naar de feiten te kijken om te weten dat het huwelijk slechts een van de vele samenlevingsvormen is die mensen vandaag de dag kiezen. Het huwelijk ‘oude stijl’, zoals wettelijk in gemeenschap van goederen en met beloften omkleed, is inderdaad een stuiptrekking, want men sluit liever een contract op maat om alles naar eigen wens geregeld te hebben. Daarbij komt dat het huwelijk als beknellend overkomt en er helaas veel voorbeelden zijn waarbij het mis is gegaan. Ook in christelijke huwelijken.

Het echtscheidingspercentage in Nederland is in de laatste decennia flink gestegen. Een op de drie huwelijken strandt. Je begint met ideaalbeelden en uiteindelijk wordt de ene na de andere ‘bubble’ doorgeprikt. Wees eerlijk en begin er niet aan. Je moet er toch niet aan denken dat je van alles belooft en vroeg of laat de beloften niet waar kunt maken. En feitelijk draait het in een duurzame relatie ook niet om harde beloften en afspraken. Het gaat uiteindelijk om de vraag of jij je levensthema vindt en als je ongelukkig wordt bij je partner of teleurgesteld in jezelf of in de ander, dan moet je weg kunnen, ongeacht de afspraken.

Het huwelijk oude stijl is aanmatigend en hypocriet en zet mensen vast in levenslange uitdroging tot de dood erop volgt. Van mensen vragen dat zij heel hun leven slechts met één partner doen is zielig en ook verkeerd. Daar zijn mensen, en zeker mannen, niet voor gemaakt. Het is als heel je leven in dezelfde auto rijden en dan ook nog niet verder schakelen dan tot zijn drie. Wat een achterstand als je op een andere auto overstapt en ook nog uitvindt dat er een vierde en een vijfde versnelling zijn.

NEE

Het huwelijk oude stijl is niet achterhaald. We kunnen min of meer spreken van een comeback, ook al staat die grotendeels los van de christelijke beginselen. Uit onderzoeken blijkt dat de mens toch meer een ‘zorger’ is dan een berekenende individualist. Hij is meer op een bestendige leefomgeving dan op persoonlijke winst gericht (meer homo sustinens dan homo economicus). Zo lopen veel relaties serieel monogaam, dat wil zeggen dat men liever één partner tegelijk heeft en daaraan ook trouw is. Men voelt zich pas vrij om een nieuwe relatie te beginnen als de oude is stopgezet. Men wil graag een hechte en liefdevolle relatie waarin vertrouwen, creativiteit en zorg belangrijke elementen zijn.

Een relatie beëindigen is pijnlijk en kost veel energie en tijd. Meestal is de schade van het beëindigen zo groot dat die in de volgende relatie nog wordt gevoeld (en in de weg staat). Tweede huwelijken zijn daarom zwakker dan eerste huwelijken die succesvol door crisismomenten heengaan. Om over derde en daaropvolgende huwelijken nog maar te zwijgen.

In elk geval is het de investering waard om aan één intieme band te werken en elkaar door dik en dun vast te houden. Om dit meer te bestuderen en wetenschappelijke basis te geven is met ingang van vandaag dr. Esther Kluwer tot bijzonder hoogleraar duurzame relaties en welzijn aan de Radbouduniversiteit benoemd.

Uit onderzoek blijkt zelfs dat mensen die een hechte relatie hebben met een vaste levenspartner lichamelijk en psychisch gezonder zijn en sociaal beter functioneren. Interessant in dit opzicht is het brede praktijkonderzoek dat Gert Jan Kloens en Grethe van Duijn hebben gedaan. Ze hebben hun bevindingen samengebracht in het boek ”Het geheim van duurzame relaties” (2015). Kloens heeft een psychologenpraktijk in Katwijk aan Zee en werkt vanuit een christelijke overtuiging. Maar opmerkelijk is dat in relaties waarin God geen rol speelt toch waarden worden gevonden die ten diepste christelijk en Bijbels zijn, zoals trouw en toewijding, zelfverloochening, transparantie en veiligheid.

Ik denk dat het huwelijk oude stijl, dat in- en inchristelijk is, de grondvorm is waarop mensen die hechte en duurzame relaties zoeken uiteindelijk terugvallen. Zij zoeken daarin iets van God, ook zonder het te beseffen.

DUS

Het huwelijk is allerminst voorbij of achterhaald. Het lijkt erop dat de oerhunkering naar diepte, intimiteit en zingeving die alle koppels kennen juist op het oerverbond teruggaat waar God Zijn zegen aan verbindt. Zie Genesis 1.

Prof. dr. Henk Bakker, hoogleraar geschiedenis, identiteit en theologie van het baptisme aan de Vrije Universiteit.