China, dáár zat e-Traction op te wachten
In 2004 reed The Whisperer door Apeldoorn, een fluisterstille stadsbus voorzien van een wiel met daarin een elektromotor: The Wheel genoemd. De uitvinding van het bedrijf e-Traction zou de wereld gaan veroveren. Het duurde twaalf jaar, maar nu is de sprong naar China dan toch echt gemaakt.
De Chinese Tanhas Group, fabrikant van auto-onderdelen, heeft vorige week een belang van 100 procent verworven in het Apeldoornse bedrijf. En juist China is de markt waar e-Traction warm voor draait. Dat is niet vreemd, want in China worden jaarlijks meer dan 450.000 bussen verkocht, een markt die minimaal tien keer groter is dan Europa en goed is voor 80 procent van de wereldwijde marktvraag.
Peter de Neef, CEO van e-Traction, ziet dan ook voldoende kansen voor zijn bedrijf. „Tanhas heeft, behalve toegang tot de Chinese stadsbesturen, de openbaarvervoerbedrijven en toeleveranciers die daar opereren, ook de financiële middelen om te blijven investeren in het technologieplatform voor andere toepassingen zoals stadsdistributie, landbouw en voertuigen voor de mijnbouw.”
De stap naar China was nodig om echt voet aan de grond te krijgen. Sinds 2004 loopt het nog niet storm met opdrachten voor The Wheel, een energiezuinige oplossing voor stadsbussen (zie ”Elektromotor in het wiel”). Op dit moment rijdt een enkel exemplaar rond in Rotterdam. Ook in andere Europese landen rijdt een handvol bussen rond voorzien van de wielnaaftechnologie.
Ontwikkeling
In een persbericht laat e-Traction weten dat de kennis- en applicatieontwikkelingen en technische verkoopondersteuning in Apeldoorn blijft. De productie van bussen voorzien van The Wheel zal in de Chinese provincie Hubei plaatshebben in een nieuw te bouwen fabriek, waar vanaf eind 2017 de eerste aandrijflijnen van de band moeten rollen.
De Neef: „Winstgevendheid van het bedrijf is tot heden altijd een uitdaging geweest, aan de ene kant door de hoge ontwikkelkosten, aan de andere kant door het ontbreken van voldoende afzetmogelijkheden op de Europese markt.”
Bij het bedrijf uit Apeldoorn, dat in 2019 winstgevend zal zijn, werken 42 mensen. In China komen er „honderden mensen” in de nieuwe fabriek en bij de Chinese verkooporganisatie te werken. Over enkele jaren verwacht e-Traction een productie en afzet van meer dan 20.000 in-wielmotoren.
„Ons innovatiecentrum in Apeldoorn zal nauw gaan samenwerken met de productiefaciliteiten en de verkooporganisatie in China. Voor ons is het belangrijk dat wij de kennis en ervaring vanuit Nederland kunnen blijven inzetten.” Tevens blijft de productie van de in-wielelektronica in Nederland en wordt deze verder uitgebreid.
Banen
Ook in Nederland komen er tientallen nieuwe banen bij. „Dat is positief, niet alleen voor de BV Nederland en Nederlandse toeleveranciers, maar ook voor al die jonge ingenieurs aan onze technische universiteiten die betrokken willen zijn bij relevante toepassingen en ontwikkelingen op het terrein van duurzame mobiliteit.”
Elektromotor in het wiel
The Wheel is een elektromotor die geïntegreerd is in het achterwiel van een bus. Hierdoor is het voertuig volgens e-Traction 70 procent efficiënter dan een bus met dieselmotor. Daarnaast is er geen sprake van uitstoot van vieze stoffen en ontbreken motorgeluid en trillingen, wat fijn is voor de passagiers. The Wheel is eigenlijk niets meer dan een binnenstebuiten gedraaide elektromotor. Een normale elektromotor is een cilinder met daarin een as die ronddraait, te vergelijken met een fietsdynamo. In de buitenwand van de cilinder –de stator– stroomt razendsnel een elektrische stroom. Deze wekt een magnetisch veld op. Aan de as zitten magneten die aangetrokken worden door het magnetisch veld. Hierdoor gaat de as –ook wel rotor genoemd– draaien.
Bij The Wheel werkt het precies andersom. De magneten zitten niet binnen in de stator, maar draaien daarbuiten. De stator zelf zit vast aan het voertuig. De elektrische stroom draait net als bij de traditionele elektromotor rond in de cilinderwand, maar de magneten zitten nu in de ring die buiten om de cilinder draait. Dit is dus de rotor, die gelijkstaat aan de velg van het wiel. Omdat er op deze manier weinig energieverlies is door overbrenging, blijkt deze vorm van elektrische aandrijving 15 procent efficiënter dan andere elektrische aandrijfsystemen.
Lees ook in Digibron
Fluisterend door de stad (Reformatorisch Dagblad, 5 oktober 2004)