Geruisloos zoeft de glanzend zwarte Tesla Model S P85 over het asfalt in Kesteren. Alleen het bandengeluid en de wind zijn te horen. „Als je door het bos rijdt en je hebt het dak open, hoor je de vogels fluiten. Heerlijk is dat”, aldus Van Leeuwen. Sinds november 2013 verreed hij met deze Tesla zo’n 60.000 kilometer. Milieubewuste, maar vooral ook goedkope kilometers.

Van Leeuwen is samen met zijn vader Gert en zijn broers Mathijs en Maarten, eigenaar van Van Leeuwen Auto’s in Kesteren en Veenendaal. Zo’n drie jaar geleden waren ze er als de kippen bij om de eerste Tesla’s Model S in te kopen en in de Nederlandse markt te zetten. Na ruim veertig exemplaren te hebben verkocht, namen ze zelf ook de beslissing om van een gewone auto over te stappen naar elektrisch rijden.

„Het waren vooral de fiscale voordelen die me aanspraken”, erkent Van Leeuwen. „Ik moet zeggen dat ik in het begin nogal sceptisch was over elektrische auto’s, maar dat veranderde toen ik de Tesla voor het eerst zag. Na een proefrit was ik overtuigd.”

Stroomkosten

En zo kwam de zwarte bolide bij Van Leeuwen op de stoep. En bij zijn broer. „Wacht, ik zal hem even bellen. Hij heeft de stroomkosten ten opzichte van de auto die hij hiervoor had bijgehouden.” Via de telefoon meldt broer Matthijs dat de brandstofkosten met 82 procent gedaald zijn. „En dan hebben we het niet over het verschil in kosten voor wegenbelasting of bijtelling. Die zijn bij de Tesla namelijk nul.”

Het milieuaspect is voor Van Leeuwen van minder belang. „Een moderne benzine- of dieselauto voorzien van een A- of B-label is in de loop van de jaren heel schoon geworden.” Elektrisch rijden is wat hem betreft dan ook niet hét middel om milieubewust te leven. „Wel vind ik het een fijn gevoel dat je niet direct schadelijke stoffen uitstoot. In de stad rijd je schoon rond en je veroorzaakt geen vuile dampen.”

Kinderziektes

De kwaliteit spat als het ware van de auto af. Dat mag ook wel, met een beginprijs van een slordige 90.000 euro. Toch had het nieuwe merk in het begin last van kinderziektes. „Bij meerdere Tesla’s die wij verkocht hebben, is de aandrijfunit vervangen.” Zelf stond hij een keer stil op de A12. „Bij Tesla kunnen ze op afstand je auto uitlezen en zo ontdekten ze kortsluiting in de accu. Het accupakket is dus ook, onder garantie, vervangen.”

Deze problemen weerhouden Van Leeuwen er niet van om over twee jaar, wanneer de subsidieregeling van vijf jaar erop zit, weer voor een Tesla te kiezen. „Een tijdje geleden reed ik in de nieuwe versie met autopilotfunctie. Zo’n zelfrijdende auto, daar word ik enthousiast van.”

Eén grote familie

In de begintijd voelden Tesla­rijders zich als één grote familie, herinnert Van Leeuwen zich. „We staken zelfs de hand op als we elkaar tegen kwamen. Dat is nu wel een beetje voorbij.” Wat blijft, zijn de gesprekken bij de laadpalen die het Amerikaanse bedrijf overal liet plaatsen. „Je staat daar altijd met mensen die ook een Tesla rijden.”

Over dat laden gesproken; daar hikken veel mensen tegenaan die overwegen elektrisch te gaan rijden. Het kost immers zo veel tijd. Tesla heeft dit onderdeel tot nu toe nog het beste voor elkaar. „Als je tenminste bij een Tesla-supercharger laadt”, voegt Van Leeuwen eraan toe. „Dan zit-ie met een klein uurtje vol. De eerste 80 procent gaan in ongeveer 40 minuten.” De auto berekent de route die afgelegd moet worden altijd inclusief laadtijd, dus voor verrassingen kom je niet te staan, aldus Van Leeuwen.

Dat elektrisch rijden je leven kan veranderen, bewijst een klant van het autobedrijf in Kesteren. De vertegenwoordiger had de gewoonte na een dag klanten bezoeken thuis te komen met een stel offertes die hij in de avonduren uitwerkte. „Nu doet hij dat onderweg als zijn Tesla aan het opladen is. Als hij nu thuiskomt, is zijn werk klaar.”

Stil, goed voor de portemonnee, goed voor het milieu. Nu alleen de snelheid nog. Van Leeuwen trapt het gas- eh… stroompedaal in. De versnelling is enorm. Evenals de grijns van de bestuurder. „Kijk, dát kun je met een zuinige diesel dan weer niet.”

Groen of grijs

Er klinken soms kritische geluiden aan het adres van elektrische auto’s. Ze zouden qua CO2-uitstoot nauwelijks schoner zijn dan benzine- en dieselauto’s. Wel als het gaat om directe uitstoot, want die is bij elektrische auto’s nul.

Maar de cijfers worden anders als de totale keten wordt meegerekend. Dus niet alleen de productie van de auto en de sloop nadat het voertuig is afgeschreven, maar ook de complete keten van het maken van de brandstof of het opwekken van elektriciteit. Dit wordt wel de well-to-wheel-keten genoemd.

Onderzoeksbureau TNO schreef in april 2015 een rapport over dit onderwerp. Hieruit blijkt dat het nogal uitmaakt of je grijze of groene stroom gebruikt bij het opladen van de elektrische auto. Is die groen, dan kost een elektrische auto over de hele keten –inclusief onderhoud, sloop en recycling van de accu– 70 procent minder CO2 ten opzichte van een gemiddelde benzine-auto. Let wel, het gaat hier om volledig elektrische auto’s. Dus niet om hybride aangedreven voertuigen die ook een brandstofmotor hebben.

Bij het gebruik van grijze stroom is de winst fors minder, maar toch nog altijd zo’n 30 procent, zo blijkt uit onderstaande grafiek. Conclusie is dat in alle gevallen een volledig elektrische auto (BEV) schoner is dan een hybride, plug-in hybride (PHEV), benzine- of dieselauto.

In hetzelfde onderzoek heeft TNO ook gekeken naar de actieradius, de prijs en de energiekosten van een gemiddeld middenklassevoertuig. Drie varianten op een rij:

• Voor benzine geldt een actieradius van 600 tot 1000 kilometer, een aanschafprijs van 28.000 euro en energiekosten van 8 tot 12 cent per kilometer.

• Een elektrische auto heeft een beperkte actieradius van 70 tot 200 kilometer, met uitzondering van de Tesla. De aanschafprijs is 36.000 euro en de energiekosten liggen tussen de 3,6 en de 7 cent per kilometer.

• Een plug-in hybride –een auto met benzine- en elektromotor die via een stekker is op te laden– kost gemiddeld 38.000 euro, komt 600 tot 1000 kilometer op één tank c.q. lading en kost aan energie 3,6 tot 12 cent per kilometer.

Dit is het negende deel in een serie over duurzaamheid in de gereformeerde gezindte naar aanleiding van onderzoek van het RD.