Huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel misbruik. Het zijn ingrijpende thema’s die de afgelopen jaren nadrukkelijk onder de aandacht zijn gebracht. Veel acties zijn er ondernomen om deze heftige situaties zo veel als mogelijk te voorkomen, te doen stoppen en de pijnlijke gevolgen te behandelen.

Geweld tussen familieleden en partners is vaak omgeven met felle emoties. Het is iets waarvoor we terugdeinzen. Daarnaast is het nog vaak omgeven met taboes. De gedachte eraan doet ons huiveren en maakt onzeker.

Begin dit jaar brachten beleidsmakers, bestuurders, beroepskrachten en ervaringsdeskundigen het manifest ”Huiselijk geweld te lijf” uit. De aanleiding daartoe is schrijnend. Ondanks preventie en hupverlening, de meldcode en het tijdelijk huisverbod daalt het aantal slachtoffers van huiselijk geweld niet. Daarvoor zijn verschillende redenen te noemen. Eén daarvan is dat de professionals soms op een eilandje werken en niet buiten de kaders van hun verantwoordelijkheden durven te treden. Ook de toenemende individualisering van de samenleving wordt als oorzaak gezien.

De manifesthouders roepen ertoe op de ”kring van veiligheid” te sluiten. Die kring van veiligheid verwijst naar de spreekwoordelijke kring die om elk kwetsbaar gezin, individu of kind zou moeten staan en die zich bij dreigend gevaar zou moeten sluiten. De auteurs sporen aan tot acties, specifiek voor professionals. De aanbeveling voor ons allen is om samen een samenleving te vormen die zich inzet tegen geweld.

Een actieve samenleving betreft iedere burger. De verantwoordelijkheid voor het bestaan van huiselijk geweld en kindermishandeling komt daarmee heel dichtbij. De bekende oproep: „Evangeliseer, desnoods met woorden”, is ook op deze problematiek toepasbaar. Vertonen we in ons gedrag het beeld van Christus, ook in de omgang met onze naaste? Als christen hebben we gehoor te geven aan de opdracht een lichtend licht en een zoutend zout te zijn, zodat God verheerlijkt wordt (Mattheüs 5). Wat leert God ons over het huwelijk, gezinsleven en opvoeding?

Kentering

Er lijkt voorzichtig een kentering zichtbaar in het vaak gehanteerde levensmotto ”Doe waar je zin in hebt”. De boodschap van SGP-Kamerlid Van der Staaij over liefde en trouw vindt weerklank bij mensen met verschillende levensovertuigingen. De nadelige gevolgen van scheidingen op alle gezinsleden en de schaduwzijde van individualisme worden meer onder ogen gezien. De Radboud Universiteit Nijmegen anticipeert hierop met een bijzondere leerstoel voor duurzame relaties. Er is tenslotte veel internationaal bewijs voor de stelling dat bewuste, gerichte aandacht voor huwelijk en gezin op lange termijn het gezicht van de samenleving bepaalt. De overheid roept momenteel zelfs de burger op om ideeën te delen om de vechtscheidingsproblematiek aan te pakken.

Welk beeld krijgen onze kinderen en jongeren (van alle betrokken volwassenen!) van bijvoorbeeld seksualiteit, een huwelijk en het gezinsleven? Zijn we daarin identificatiefiguren? Is het gezin de eerste prioriteit van de ouders en merken de kinderen dat ook, zodat ze leren dat zij het waard zijn om in te investeren?

Een bekende uitspraak is: „Het belangrijkste wat een vader voor zijn kinderen kan doen, is hun moeder liefhebben.” Geeft u uw kind dit onmisbare cadeau? Zijn onze kinderen veilig? Hoeven ze niet bang te zijn dat hun intieme grenzen overschreden worden? Durven ze te vertrouwen? Huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel misbruik horen daar niet bij.

Kwetsbaarheid

We willen enkele concrete handreikingen doen voor het sluiten van de kring van veiligheid.

Als ouder is het belangrijk om uw kwetsbaarheid te tonen. Deel uw zorgen en knelpunten met anderen. Indien nodig, schroom niet om hulp in te schakelen. Dit roept de vraag op of de christelijke gemeente een veilige plaats is om kwetsbaar te kunnen zijn. Voor ons allen betekent dit dat we een grondhouding van respect hanteren waarbij niet (direct) een oordeel wordt geveld. Ga naast de ander staan en hoor wat diegene te vertellen heeft. Docenten zien veel van hun leerlingen. Maak de drempel niet hoger dan nodig om een gesprek aan te gaan met de ouders en leerlingen. Bespreek uw zorgen en luister naar de reactie van de ouders en leerlingen.

Kortom: verbeter de wereld en begin bij uzelf! En vergeet daarbij niet uw zegeningen en gaven in te zetten voor gezinnen en kinderen in situaties waarbij de noodzakelijke kring van veiligheid gesloten dient te worden.

De auteurs zijn aandachtsfunctionarissen van het project ”Huiselijk geweld en kindermishandeling” dat recent is gestart door Stichting Schuilplaats, De Vluchtheuvel en het Ds. G. H. Kerstencentrum in opdracht van de Gereformeerde Gemeenten, de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en de Hersteld Hervormde Kerk.