Den Haag, dinsdagmorgen, 10.00 uur. Een Kamerlid met zeilhoed verlaat de parkeergarage op Het Plein. Buiten vraagt haar metgezel: „Wil je in de zon op de foto?” Schoolkinderen vergapen zich aan het tedere tafereel.

Op de hoek, bij de Hofvijver, meldt een bord dat het vandaag verboden is fietsen te stallen. „Is uw fiets verwijderd, kijk dan op www…” Toch aardig, die service van de gemeente.

Het grondwerk bij de Korte Vijverberg gaat gewoon door, Prinsjesdag of niet. Stoere mannen met hesjes en helmen graven zich letterlijk een slag in de rondte. Een oranje uitgedoste clown met hese stem deelt ballonnen uit. „Krijgen we ook een lolly?”, vraagt de groep.

Een rode, fout geparkeerde Volkswagen wordt weggesleept. Op de achterruit staat: ”VW, een auto voor iedereen”. Op deze manier wel. Op de Kneuterdijk staan veel fietsen, politiemotoren en agenten, maar weinig toeschouwers. Waar blijven de vroege vogels vandaag?

Niks missen

In de Heulstraat heeft Bjorn Hoeks uit het Limburgse Susteren het zich makkelijk gemaakt met een visstoeltje. De 15-jarige scholier is samen met twee oud-tantes en z’n oma. „We hebben in Den Haag overnacht. Daardoor zaten we hier vanmorgen al vroeg. We willen niks missen.”

Hans van Hoek, gepensioneerd, bezet sinds 2009 elk jaar dezelfde plek. „Eerder werkte ik in het onderwijs en kon ik geen vrij krijgen.” Bedenkelijk: „Straks proberen ze allemaal voor me te gaan staan, maar dat laat ik niet gebeuren.” Z’n versierde driewieler ligt veilig vastgeketend aan het hek.

Bij Paleis Noordeinde worden kroontjes uitgedeeld. Ze gaan als warme broodjes over de toonbank. Omroepwagens met schotelantennes sturen de eerste beelden het land in. ”United4all” staat er met vette letters op. Toepasselijker kan niet op de derde dinsdag.

Lummelen

Ralph, Raven en Ruben, leerlingen van de Rehobothschool uit Capelle aan den IJssel, zijn voor het eerst op Prinsjesdag. Of het wachten lang duurt? „We lummelen wat met de bal.”

De Capelse groep acht heeft een mooi plekje, vlakbij het standbeeld van Willem van Oranje. „Vorig jaar stonden we aan de overkant, vlakbij de NOS”, vertelt de directeur. „Toen zijn we op tv geweest.” Of zijn bestuur dat goed vond? Hij lacht. „Soms moet je niet vooraf om toestemming vragen, maar achteraf om vergeving.”

Ook de Willem Farelschool uit Hoevelaken is present. „We gaan elk jaar, met groep acht”, vertelt directeur Gert-Jan van Belzen. „Tot vorig jaar kregen we een gratis bus van de Oranjevereniging, maar die subsidie is wegbezuinigd. Vandaag zijn we met de trein. Met een railrunner is het goed te doen.”

Volgens Van Belzen maakt een bezoek aan Prinsjesdag de leerlingen weerbaar. „Den Haag is even wat anders dan Hoevelaken. Vorig jaar werden er heksenhoeden uitgedeeld. Daar waren wij natuurlijk niet blij mee. De kinderen kregen er vragen over van omstanders. Nou, leg maar uit, zei ik. Gelijk een lesje apologetiek.”

Andere reformatorische basisscholen lieten het dit jaar afweten, vanwege de terreurdreiging. „Dat zie ik anders”, reageert de Hoevelakense directeur. „Er is veel beveiliging op de been. En je moet een beetje vertrouwen hebben.”

Democratie

Prinsjesdag is goed voor de burgerschapsvorming, zegt de directeur van de Eben-Haëzerschool uit Capelle aan den IJssel. „Je ziet de koning, de koningin, ministers, Kamerleden en we gaan straks ook nog naar het Binnenhof. Het heeft allemaal met onze democratie te maken. Prinsjesdag laat zien wat elke Nederlander moet weten.”

De temperatuur loopt op, net als de oranjekoorts. Even voor één uur vertrekt de Prinsjesdagstoet bij Paleis Noordeinde, onder de klanken van het Wilhelmus. Dit keer rijdt niet de gouden koets mee, maar de glazen. Tamboers, pijpers en de kapel van de mariniers begeleiden de stoet met aanstekelijke muziek.

Schuin tegenover het Mauritshuis, op een tribune, zitten de kinderen uit groep acht van de Petrus Dathenusschool uit Urk. Directeur Johan van Arnhem: „Vorig jaar hebben we een brief geschreven naar de politie Haaglanden met de vraag of we gereserveerde plaatsen konden krijgen. We hoorden niets, tot twee weken geleden. Toen kwamen er ineens toegangskaarten. De organisatie is perfect. We hebben een prachtig uitzicht, er zijn vlaggetjes uitgedeeld en de kinderen krijgen allemaal een ijsje. We komen hier al jaren, maar dit heb ik nog niet eerder zo meegemaakt.”

Glimp

Langs de route, als de stoet alweer aan de terugreis naar Paleis Noordeinde bezig is, staat ds. Dirk van Duijvenbode uit Monster. „Ik heb geprobeerd een glimp van Máxima op te vangen. Zij is toch eigenlijk de koning?”, lacht hij.

Of de confessioneel-hervormde predikant geniet van zoveel uiterlijk vertoon? „Ik vind het geen uiterlijk vertoon”, reageert hij, terwijl dampende paarden voorbijtrekken. „Ik zie dit als een uiting van gezag. En dat is belangrijk in deze tijd. God is een God van orde. En: gerechtigheid verhoogt de natie.”
Een marinier wordt onwel. Collega’s nemen de man, lijkbleek, in de houdgreep en voeren hem af. Dan volgt hét hoogtepunt van de dag: de balkonscène. De dranghekken gaan open, het publiek stuift juichend naar voren.

Applaus

Willem-Alexander, Máxima, Constantijn en Laurentien wuiven de massa enthousiast toe. ”Oranje boven” klinkt het spontaan. En: ”Leve de koning”. Of: de koningin? Het verschil is nauwelijks te horen. De scène eindigt met een daverend applaus.

De familie Lokhorst uit Genemuiden staat na te genieten. „Prinsjesdag is voor ons een dag uit. We hebben vier kinderen, van wie er twee autistisch zijn. Zij vragen veel zorg. Op een dag als vandaag kunnen we de zorgen even thuis laten.”

Wat ze van de koets vinden? „De ramen van de glazen koets zijn donkerder dan die van de gouden. Daardoor konden we de koning en de koningin minder goed zien. Van ons mogen ze volgend jaar weer met de gouden koets rijden.”