De glazenier was een vrouw
In het hoogkoor van de Grote of Sint-Laurenskerk te Rotterdam worden momenteel twee glas-in-loodramen aangebracht. Ze vormen onderdeel van een oorspronkelijk bedoeld drieluik. Bijna een halve eeuw na de restauratie nadert de Laurenskerk hiermee feitelijk haar voltooiing.
Na het verwoestende bombardement op de binnenstad van Rotterdam op 14 mei 1940 bleven slechts de muren, drie praalgraven en het koperen koorhek van de Laurenskerk gespaard. In de periode 1952-1968 werd het bedehuis volledig gerestaureerd. Ter vervanging van de vier vooroorlogse glas-in-loodramen werd besloten een drieluik met gebrandschilderd glas aan te brengen in het hoogkoor van de kerk.
Glazenierster Gunhild Kristensen (1919-2002) kreeg opdracht dit drieluik te ontwerpen. Zij was een dochter van de Noorse theoloog en kerkhistoricus William Brede Kristensen (1867-1953) en van de Nederlandse Jacoba Heldring (1892-1984).
Lang bleef onopgehelderd waarom van het drieluik slechts het middelste raam –met daarop afgebeeld de Heilige Geest in de gedaante van een duif– werd gerealiseerd. Na haar overlijden in 2002 bracht de familie van Kristensen haar nalatenschap onder in Museum Veluwezoom in Kasteel Doorwerth. Pieter van der Kuil schreef in 2005 een monografie over de kunstenares. Behalve een levensbeschrijving van de glazenierster bevat de monografie een inventarisatie van de ramen die zij ontwierp.
Schetsontwerpen
Van der Kuil vond in het archief ook de schetsontwerpen die Kristensen maakte voor het linker- en rechterzijpaneel van het drieluik. Ook ontdekte hij dat er bij de opdracht voor dit drieluik iets mis is gegaan. De opdrachtgevers, de Gecommitteerden tot de Zaken van de Hervormde Gemeente, huldigden de overtuiging dat de kunstenaar die de ramen zou maken eigenlijk een man diende te zijn – en dat was Gunhild Kristensen niet. Daarom bleef het vooralsnog bij het middelste raam van het drieluik; de rest van de opdracht gaf de glazenierster terug.
Nadat de schetsontwerpen van de twee ontbrekende ramen gevonden waren, vatte de Vereniging Vrienden van de Grote of Sint-Laurenskerk het plan op het drieluik te voltooien. De vrienden spanden zich in om de benodigde 66.500 euro bijeen te vergaren. Tijdens een concert, vorig jaar december, waarop Laurensorganist Hayo Boerema de negen delen van Messiaens ”La Nativité du Seigneur” (De geboorte van de Heer’) uitvoerde, werden ook de negen schilderijen geveild die Laurenspastor Bert Kuipers op dit thema had gemaakt. Ze brachten bijna 5000 euro op. Via fondsenwerving en de mogelijkheid voor een bepaald bedrag een deel van de ramen te adopteren is op 4.000 euro na de benodigde 66.500 euro binnen.
Onderzoek
Wessel van Geffen Architecten is betrokken bij de voorbereiding en technische uitwerking van de nieuwe glas-in-loodramen. De ramen worden vervaardigd door glasatelier Hagemeier uit Tilburg. Bijzonder detail is dat Hagemeier al het glas heeft overgenomen van het bedrijf dat het oorspronkelijke raam destijds in de Laurenskerk plaatste.
Intussen zijn er enkele panelen uit het bestaande raam van Kristensen gehaald. Hagemeier onderzoekt met welke glaskleuren en met welke verfdikte er is gewerkt. Eind dit jaar is het drieluik compleet en zal het het hoogkoor van de kerk sieren. Het drieluik verbeeldt, behalve het pinksterfeest de thematiek van zon, maan en sterren.