Max Fisher publiceerde onlangs een artikel in The New York Times waarin hij in sombere bewoordingen voorspelde dat de Syrische burgeroorlog geen einde kent.

De Verenigde Staten slaagden er in het verleden in om elders in de wereld burgeroorlogen te beëindigen als er sprake was van twee of drie strijdende partijen. Er kwam dan een moment dat de manschappen uitgeput of gesneuveld waren en dat een tekort aan wapens ontstond. Vrede sluiten was dan feitelijk nog het enige alternatief.

Bij de Syrische burgeroorlog zijn echter zo veel buitenlandse machten betrokken die voortdurend strijders en wapens naar Syrië zenden, dat de mechanismen die normaal tot vrede leiden buiten werking worden gesteld.

Vliegtuigen van allerlei landen vullen het Syrische luchtruim, waar het zelfs nog drukker belooft te worden. Onlangs bracht een hoge Chinese militaire delegatie een bezoek aan Damascus.

In de Chinese provincie Xinjiang worstelt Peking met het probleem van de ontevreden Oeigoeren, die autonomie wensen. Hierdoor verslechterden de Chinese relaties met Turkije, dat er door Peking van beschuldigd wordt de islamitische Oeigoeren te steunen. In noordelijk Syrië is een jihadistische militie actief die zich Jaysh al-Islami al-Turkistani noemt, waarin waarschijnlijk 3000 Oeigoeren actief zijn. De Chinese delegatie in Damascus liet weten bereid te zijn Chinese vliegtuigen tegen deze strijders in te zetten. Dat zal de situatie in Syrië nog gevaarlijker maken.

Daarna volgde de Turkse militaire invasie van Syrië. Bekend was dat president Erdogan hier reeds jaren voor pleitte, maar op weerstand binnen het leger stuitte. Sinds de mislukte coup van 15 juli in Turkije zijn er berichten verschenen waarin gesteld werd dat het vooral aanhangers van de in ballingschap verkerende geestelijke Gülen binnen het Turkse leger waren geweest die tegen een Turks avontuur in Syrië waren. Met deze elementen is inmiddels afgerekend.

De toenmalige Turkse premier Davutoglu hamerde voordurend op het vertrek van de Syrische president Assad. Toen de bewindsman enkele maanden geleden vervangen werd door de pragmatische Yildirim, was dit een signaal dat de Turkse buitenlandse politiek ging veranderen. Premier Yildirim sloeg in de richting van Damascus meteen een meer verzoenende toon aan.

Ruim een week na het begin van de Turkse operatie ”Schild van de Eufraat” in Syrië is duidelijk geworden dat deze vooral gericht is tegen de Syrische Koerden. Degene die hierbij het meest te verliezen hebben, zijn de VS omdat deze Koerden hun enige werkelijke bondgenoot tegen Islamitische Staat (IS) zijn. De Koerden nemen dit Amerikaanse ‘verraad’ hoog op.

De VS hadden een militaire basis operationeel gemaakt in het Syrische Rmeilan, dat in Koerdisch gebied ligt. Washington heeft intussen een plan klaar­liggen om de basis te ontruimen. Op Rmeilan zijn ruim 300 Amerikaanse militairen actief die Koerdische strijders trainen. Enkele dagen geleden gingen er geruchten dat één of enkele van deze militairen gesneuveld zouden zijn en dat hun lichamen waren overgevlogen naar het Iraakse Erbil.

Amerikaanse militairen zijn ook actief in Iraaks-Koerdistan, waar ze Koerdische peshmerga­strijders trainen. Ook hier worden spanningen gemeld. Naar verluidt zou een aantal peshmerga’s naar Syrië zijn vertrokken om hier hun broeders te steunen.

President Barzani van Iraaks-Koerdistan zal binnenkort een bezoek brengen aan Iran. Hij lijkt gealarmeerd te zijn door de nieuwe Turks-Amerikaanse samenwerking tegen de Syrische Koerden. De Iraanse Republikeinse Garde had Barzani reeds meerdere malen toestemming gevraagd om een eigen kamp te mogen openen in Iraaks-Koerdistan. Onder Amerikaanse invloed had Barzani dit steeds geweigerd, maar volgens Arabische media zal hij deze toestemming tijdens zijn komende bezoek aan Teheran wél verlenen.

Het is duidelijk dat de VS ongelukkig zijn met de Turkse acties in Syrië. Hier vechten immers twee Amerikaanse bondgenoten tegen elkaar. Opvallend was vooral dat Moskou pas dagen later reageerde met een standaardverklaring waarin de Russen „hun zorgen” uitspraken over deze nieuwe escalatie.

Ook het regime in Damascus liet lange tijd verstrijken voordat het deze „schending van de Syrische soevereiniteit” veroordeelde.

Moskou houdt zich op de vlakte, in de verwachting dat de VS in Syrië hun Koerdische bondgenoot gaan verliezen. Dat is goed nieuws voor Rusland.

Al deze ontwikkelingen onderschrijven de prognoses van Max Fisher dat de Syrische oorlog geen einde lijkt te kennen. Een totale oorlog tussen Turkije en de Koerden van het gehele Midden-Oosten kan ook niet langer worden uitgesloten. De VS ontkomen er dan niet aan om een keuze te maken tussen beide partijen. De volgende Amerikaanse president zal vermoedelijk geen traditionele eerste ‘proefperiode’ van honderd dagen rust vergund zijn.