Hoewel ik geen partij was in dit conflict en geen stelling nam, richtte de bankmedewerker voortdurend het woord tot mij, alsof hij bevreesd was als boeman op te duiken in mijn eerstvolgende boek. Vragen had ik niet, behalve dat ik wel even kwijt wilde dat het een tikje misleidend is om een woninglening met een aflossingsvrij deel van 180.000 euro naar de klant toe een SpaarZeker Hypotheek te noemen. Op die manier snap je wel hoe het mogelijk is dat veel mensen in de waan verkeren na dertig jaar van hun hypotheek af te zijn, terwijl dan nog een schuld van ruim 1,5 ton resteert.

Aan de andere kant sloot dit echtpaar een hypotheek af in het jaar 2007, toen de huizenprijzen een recordhoogte hadden bereikt, de consument in juichstemming verkeerde en bijna iedereen blind was voor alle gevaren. Aflossingsvrije hypotheken stonden toen niet te boek als onverantwoord en risicovol, maar vonden op de oververhitte huizenmarkt juist gretig aftrek als zijnde de goedkoopste hypotheekvorm. Banken namen het niet zo nauw met de zorgplicht, maar de consument was te hebberig en te zorgeloos.

Ik had ook wel een beetje te doen met de bankmedewerker in kwestie, want dezelfde dag stond in de krant dat hem en zijn collega’s alweer een volgende reorganisatie boven het hoofd hing. Niet alleen kreeg hij voorturend boze en ontevreden klanten aan zijn bureau, hij kon ook zomaar worden overgeplaatst naar een andere vestiging of worden weggesaneerd. Het is geen pretje om op verjaardagen te vertellen dat je bij een bank werkt, maar het is nog veel pijnlijker om te bekennen dat je net je baan bent kwijtgeraakt en moet solliciteren in een sector waarin automatisering het toverwoord is.

De boosheid op banken heeft wat mij betreft twee kanten. Niet alleen op persoonlijk vlak maar tevens als het gaat om redelijkheid en billijkheid. In het verleden zijn er uit winstbejag ondeugdelijke producten verkocht, te hoge leningen verstrekt en slechte adviezen gegeven. Tegelijk wilde niemand de boot missen toen aandelen omhoogvlogen en huizenprijzen alle records braken.

Nu de hypotheekrente een historisch dieptepunt heeft bereikt, hebben veel woningbezitters het gevoel dat ze te veel betalen voor hun hypotheek. Zo wordt daar ook over bericht in de media, zonder dat wordt aangegeven dat huizenkopers er zelf voor hebben gekozen de rente voor langere tijd vast te leggen. Wie kiest voor een variabele rente, loopt weliswaar iets meer risico maar profiteert tegelijk van de laagste rente.

Zelf heb ik mijn ontslagvergoeding een paar jaar geleden opzijgezet voor een periode van tien jaar tegen 3,5 procent. Historisch gezien is dat percentage niet eens zo hoog, maar zo levert mijn geld zeven keer meer op dan op een gewone spaarrekening. Voor de bank is dat niet leuk, want zo’n deposito kost onder de huidige omstandigheden alleen maar geld. Toch zou het merkwaardig zijn als de bank in kwestie mij opbelde en aandrong op rentemiddeling. Als consument trek je dus heus niet altijd aan het kortste eind, ook al voelen mensen zich vaak snel tekortgedaan.

De auteur is schrijver en publicist. Reageren? hormann@refdag.nl