Onderwijs kan alleen gedijen met bewogen hart
De zomervakantie van 2016 is bijna voorbij. Voor maandag staan de openingen van het schooljaar in regio Midden-Nederland op het programma. Noord en zuid volgen nadien. Kinderen moeten met de armen over elkaar zitten en van de leerkrachten wordt verwacht dat ze zich weer voluit inzetten voor de groep die hun is toevertrouwd.
Waar doe je het voor? En hoe doe je het goed? Dat kunnen dingen zijn die onderwijsgevenden in de dagen voorafgaand aan de start bezig kunnen houden.
Wat willen we dat onze kinderen meekrijgen? Die vraag zullen ouders zich stellen als ze denken over de schoolkeuze voor hun kind.
Iedere ouder die bekend is met de Bijbel weet dat in het Boek der boeken belangrijke dingen over opvoeding en onderwijs worden gezegd. Vaak wordt in dit verband de tekst uit Deuteronomium 6 aangehaald: „En deze woorden, die ik u heden gebied, zullen in uw hart zijn. En gij zult ze uw kinderen inscherpen en daarvan spreken, als gij in uw huis zit en als gij op de weg gaat, en als gij nederligt en als gij opstaat.” Gods Woord en wet overdragen, ja zelfs inscherpen, dat is de opdracht aan ouders en opvoeders.
Dat mag echter niet op een koude en kille manier gebeuren. Het dient met overgave te worden gedaan. Goed onderwijs wordt gegeven vanuit het hart. Zoals Mozes van Bezaleël zei: „Hij heeft hem ook in zijn hart gegeven anderen te onderwijzen” (Ex. 35:34).
Centraal in het onderwijs moet staan Gods daden te vertellen (Psalm 78) en vooral dat Gods Naam van kind tot kind wordt voortgeplant (Psalm 72). Daar gaat het om. Dat oogmerk is de meerwaarde van onderwijs naar Bijbel en belijdenis.
In deze tijd wordt veel van het onderwijs verwacht. Vaak veel te veel. Ongeveer elk maatschappelijk probleem wordt op de scholen afgewenteld. Soms lijkt het dat wanneer politici of beleidsmakers geen oplossing meer weten er maar snel wordt gezegd: „Dat punt moet in het onderwijs meer aandacht krijgen.” Alsof daar dan wel iets wordt gevonden wat afdoende is. De Duitse dichter Goethe heeft niet voor niets gewaarschuwd dat het grootste probleem van het onderwijs de versnippering van de aandacht is. Door aandacht te geven aan een keur van problemen is het risico dat men kinderen alles leert maar niet wat zij weten moeten.
Te vaak wordt gedacht dat onderwijs vooral het overdragen van kennis is. Kennis is weliswaar belangrijk, maar goed onderwijs betekent vooral werken aan de vorming van de jonge geest en niet aan het vullen van het jeugdig verstand met veel weetjes. Dan ontwikkel je wandelende encyclopedieën vol, doorgaans onbenutte, kennis. Om dat te voorkomen zeiden de oude Grieken al: „Een verstandig man laat zijn kinderen niet te veel feiten leren, maar oefent hen in wijsheid.”
De Bijbel leert dat echte wijsheid alleen te vinden is bij Christus, Die de ware Wijsheid wordt genoemd. Als maandag de schooldeuren weer open mogen gaan, is de belangrijkste vraag of Jezus ook genodigd is en aanwezig is. Dan is er hoop voor het navolgende geslacht.