Gaat het echt over depressies, of gaat het over levensleed, pijn en verdriet, geestelijke aanvechting en donkere dagen? Immers tussen die zaken kun je niet zomaar een isgelijkteken zetten. Dat zou leiden (en leidt in dit boek) tot veel verwarring.

Zack Eswine, docent homiletiek aan het Covenant Theological Seminary in Amerika, is de schrijver van het boek. Al schrijvend, mede vanuit eigen ervaring met depressie, probeert hij een brug te slaan tussen omgang met ”depressies” in het heden en alles wat hij daarover in de werken van Charles Haddon Spurgeon gevonden heeft. Maar dat dateert wel uit een heel andere tijd. Wat nu (ook in de volksmond) depressie heet, is niet zomaar gelijk te stellen aan wat Spurgeon vanuit het mens- en ziektebeeld in zijn tijd daarover schrijft.

Al lezend bekruipt mij het gevoel: hier worden voortdurend verschillende ingrediënten gemengd die niet willen mengen. Het was misschien beter geweest om het hele woord depressie weg te laten, en gewoon in huis-tuin-en-keukentaal te schrijven over zorgen, verdriet, pijn, moeite en geestelijke aanvechting.

Herkenning

Eswine heeft zijn boek onderverdeeld in drie delen: (1) Een poging om depressie te begrijpen; (2) Hoe we depressieve mensen kunnen helpen; (3) Hulpmiddelen in de dagelijkse strijd met depressie.

Wat betreft het eerste deel, hopelijk is de zwakte gelijk ook de kracht ervan. De schrijver schaart namelijk wel heel erg veel onder de noemer van wat hij noemt ”depressie”. Gevolg is dat veel mensen wellicht herkenning en baat zullen vinden, maar er treedt wel (blijvend) hinderlijke begripsverwarring op. Pijnlijke omstandigheden die ons hart gebroken hebben, zoals verlating, verlies, gebrek, mislukking, teleurstelling en schuld, worden zomaar onder één noemer gebracht. Vervolgens komen de (aangeboren) ”ziekte van zwaarmoedigheid” en geestelijke aanvechting aan de orde.

Dat alles neemt niet weg dat er zeker behartigenswaardige adviezen en bemoedigende woorden meegegeven worden. Zoals: denk eraan dat u rekening houdt met iemands levensomstandigheden, of: denk eraan dat sommige mensen meer geloof nodig hebben om minder dan u te doen… Stuk voor stuk adviezen die oproepen tot begrip en tot meevoelen.

Humor en ontspanning

In het derde deel van het boek worden de adviezen voor het omgaan met ”depressie” wat systematischer gepresenteerd. Daarbij laat de schrijver Spurgeon aan het woord als het gaat over het luisteren naar Gods beloften. Daarin pleit Spurgeon zeker niet voor een magisch gebruik van Bijbelwoorden, maar voor een pleiten op beloften van God. De vraag rijst wel: kan iedereen zomaar beloften van troost ”gebruiken”, en zich die toe-eigenen?

Daarna volgt een uiteenzetting van ”natuurlijke middelen” voor de behandeling van depressiviteit, zoals humor en ontspanning in de natuur. Positief staat Spurgeon tegenover het gebruik van medicijnen. De auteur zelf lijkt er wat minder van overtuigd te zijn. Het moge verder zo zijn dat Spurgeon destijds „gepast gebruik” van stimulerende middelen en hartversterkers aanraadde, ik ben er niet gelukkig mee dat de beschouwing van de auteur hierover eindigt met: Het medicinale gebruik van afgemeten hoeveelheden stimulerende middelen, waarvan Charles rekenschap aflegde, bleek hem te helpen en kan ons evenzo helpen (!).

Los van alle mooie en behartigenswaardige adviezen die de auteur zijn lezers meegeeft, kan ik dit boek zeker niet zonder meer aanbevelen. Er zijn betere boeken op de markt over deze thematiek. Mijn advies zou zijn om Spurgeon niet te laten buikspreken in deze moderne tijd. Als het gaat om depressie en de behandeling daarvan is het beter om voor advies naar een deskundige te gaan.

Boekgegevens

Spurgeons depressies. Realistische hoop in donkere dagen, Zack Eswine;

uitg. De Banier, Apeldoorn, 2016; ISBN 978 94 6278 407 9; 157 blz.; € 14,95.