Directe aanleiding was de blokkade die de bewoners van De Vinkenslag een dag eerder hadden opgeworpen op de A2. Daardoor was de noord-zuidverbinding door Maastricht urenlang gestremd. De woonwagenbewoners protesteerden met hun actie tegen het strenge beleid dat de Maastrichtse burgervader al langer voert. Ze verwijten hem uit te zijn op de vernietiging van de groep en gaan daarbij zelfs zo ver vergelijkingen te maken met de behandeling van de Joden door de nazi’s.

Dat laatste is natuurlijk absurd. Sinds wanneer is het aanspreken van mensen op hun illegale praktijken en hen zo nodig dwingen de gewone burgerplicht na te komen een uiting van nationaal-socialisme? Ieder die zijn oren laat hangen naar dergelijke demagogie plaatst zich buiten de realiteit.

Zo’n parallel doet geen recht aan het leed van de Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog slachtoffer waren van een ontzettend drama. Hij doet ook geen recht aan bestuurders die de taak hebben de regels te handhaven. Terecht zeggen zij dat de Nederlandse wet geldt voor iedere burger, ook voor bewoners van woonwagenkampen.

Het puin dat Leers mag opruimen is het gevolg van de slappe aanpak in de jaren tachtig en negentig. Toen hebben overheden te veel en te vaak de gang van zaken in kampen op hun beloop gelaten. Daardoor zijn vrijstaten ontstaan waar politie en andere opsporingsambtenaren met een boogje omheen liepen.

Inmiddels is het besef gegroeid dat het bestaan van wijken waar wetteloosheid heerst niet te tolereren valt. Nog maar enkele weken geleden heeft de Kamer dat onomwonden uitgesproken. Over de weg waarlangs de bewoners van woonwagenkampen tot de orde geroepen moeten worden, bestaat verschil van mening. Sommigen vinden dat gemeentebesturen met de bewoners van woonwagencentra in gesprek moeten gaan, anderen bepleiten juist een harde aanpak.

Duidelijk is dat gesprekken de eerste stap zullen moeten zijn. Burgemeester Leers heeft die de achterliggende tijd ook gevoerd. Woensdagavond nog had hij telefonisch contact met een van de woordvoerders van De Vinkenslag. Er zijn onder de bewoners van woonwagenkampen inderdaad ook mensen waar in alle redelijkheid mee te praten valt. Het gaat niet aan om iedere bewoner van een huis op wielen als een crimineel te beschouwen. Maar het onderhandelen heeft wel grenzen, zeker bij een groep waar de vuist vaak meer zeggingskracht heeft dan de tong.

Critici vinden de politie-inval in De Vinkenslag een actie die met onnodig veel machtsvertoon gepaard is gegaan. Dat zou nieuwe reacties van deze vrijbuiters uitlokken. Natuurlijk dienen politie en justitie zich bij elke actie af te vragen of de omvang van het optreden niet buitenproportioneel is. Maar min of meer de schuld voor eventuele nieuwe reacties bij de autoriteiten leggen, is onredelijk. Een dergelijke redenering is een relict uit de zoetsappige jaren negentig, waarin we vooral lief voor elke bijzondere groep wilden zijn.

Bovendien is bij de politieactie op De Vinkenslag gebleken dat er veel geruimd moest worden. Behalve het arresteren van bewoners en het afvoeren van bergen huisvuil, ontmantelde de politie ook verschillende hennepkwekerijen. En dat terwijl ze bij eerdere invallen ook al grote schoonmaak heeft gehouden. De bewoners van De Vinkenslag zijn hardleers. Terecht dat Leers ze daarom hard aanpakt. Wie niet horen wil, moet maar voelen.