Chaos en paniek regeerden gisteravond in de Zuid-Duitse stad. Onduidelijkheid over wat zich nu precies had afgespeeld. Onzekerheid of er sprake was van één of meerdere daders. Media, politie en hulpdiensten spraken elkaar voortdurend tegen. Twitterberichten buitelden over elkaar heen.

Het is het zoveelste geval van bruut geweld tegen onschuldige burgers. Vorige week een bloedige aanslag in het Zuid-Franse Nice waarbij 84 doden vielen. Deze week hakte een 17-jarige jongen met een bijl in op passagiers in een Duitse trein: vier zwaargewonden. En die lijst incidenten is over de afgelopen jaren helaas met gemak uit te breiden. Parijs, Brussel, ga zo maar door.

Waar stopt het? Of, beter gezegd: hoe kan het worden gestopt?

Dat hangt uiteraard sterk van de motivatie van geweldplegers af. De meeste recente aanslagen waren religieus geïnspireerd. Van de schietpartij in München was dat gisteravond nog volstrekt onduidelijk.

In de strijd tegen religieus gemotiveerd geweld kun je veel aan symptoombestrijding doen. Bevoegdheden van veiligheidsdiensten uitbreiden, telefoons aftappen en wat dies meer zij. Je kunt met militaire middelen terreurbewegingen als Islamitische Staat bestrijden in het Midden-Oosten.

Dat is zonder meer nodig. Maar het pakt het echteprobleem niet bij de wortel aan. De oorsprong zit in het gewelddadig islamitisch fundamentalisme. Dat kun je in willekeurig welke uiterlijke verschijningsvorm wel tijdelijk aanpakken, maar het verschijnsel zal weldra elders de kop opsteken.

De diepere achtergrond van dit fenomeen is grofweg tweeledig. Enerzijds is er de wens om een religie –desnoods met geweld– over de hele wereld te verspreiden. Anderzijds is er een diepgewortelde haat tegen alles wat met westerse decadentie en internationaal beleid te maken heeft.

Het bloedbad dat de Noor Anders Breivik vijf jaar geleden aanrichtte, laat echter zien dat geweld tegen onschuldige burgers lang niet altijd religieus gemotiveerd hoeft te zijn. Fanatisme –in welke vorm dan ook– kan tegenwoordig maar al te gemakkelijk tot menselijke drama’s leiden. In het geval van München zal nog moeten blijken tot welke categorie de aanslag behoort.

Intussen lijken we ons zo langzamerhand neer te moeten leggen bij het verschijnsel terrorisme. Het is bijna wachten op het volgende incident. Kun je nog met goed fatsoen naar een grootschalig publiek evenement? Of naar een gewoon winkelcentrum, zoals in het geval van München?

Het geeft allemaal aan in wat voor gebroken –en af en toe ronduit verknipte– wereld we leven. Ook dat is natuurlijk makkelijk gezegd – zeker na een dramatisch voorval als dat van gisteravond. Maar niets is minder waar.