Inmiddels weten we allemaal wat een ”thuisblijfvakantie” is en is aan het onderwerp onlangs zelfs een heel boek gewijd.

Thuisblijven in de zomermaanden doe je niet –of niet alleen– omdat het goedkoper is, maar ook omdat het minder stress oplevert, minder belastend is voor het milieu en minder vreemd dan je op basis van al die reisgidsen en reclames zou gaan denken. In het pas verschenen ”Thuisvakanties voor beginners” somt auteur Jan Dijkgraaf zelfs zo veel voordelen op dat je je afvraagt waarom er überhaupt nog iemand weggaat.

Zelf heb ik, door omstandigheden gedwongen, ooit één keer een hele zomer in mijn eigen achtertuin doorgebracht, en dat was een louterende ervaring. Pas wanneer je een keer een vakantie overslaat, vraag je je af waarom je normaal gesproken eigenlijk reisplannen maakt. Veel dingen doen we namelijk alleen maar uit gewoonte, omdat we ons er niets bij afvragen, omdat iedereen het doet, omdat we er ooit mee zijn begonnen, omdat het van ons verwacht wordt en omdat we denken dat we niet zonder kunnen.

Voor de meeste mensen is vakantie –en dan heb ik het met name over de zomervakantie– te vergelijken met een onderhoudsbeurt voor de auto. Stel je die te lang uit of denk je die straffeloos over te kunnen slaan, dan strand je op een dag op de vluchtstrook met een kokende motor of een kapotte distributieriem. Je kijkt een heel jaar uit naar die paar weken onbekommerd genieten en kunt er vervolgens weer een heel jaar tegen aan. Op die manier werkt vakantie als een soort apk tegen de stress.

Een thuisblijfvakantie daarentegen klinkt raar en tegenstrijdig, alsof je in de supermarkt een pak diepvriesspinazie koopt, om deze vervolgens thuis op te bergen in de magnetron. Er zijn echter genoeg redenen te bedenken om je vakantieplannen radicaal te wijzigen en voortaan van je vrije tijd te genieten in je naaste omgeving. Daarbij is het zaak om niet alleen te kijken naar het beschikbare budget en de individuele wensen van alle gezinsleden, maar ook naar de ecologische consequenties van al die extra kilometers.

Zodra onomstotelijk komt vast te staan dat de opwarming van de aarde aan onszelf te wijten is en catastrofale gevolgen heeft voor de mensheid, zullen we met gemengde gevoelens terugblikken op vakantiegangers die met het hele gezin naar de Filipijnen vliegen omdat hun tienerdochters nog nooit in een niet-westers land zijn geweest. Dat zijn wellicht uitzonderingen, maar in mijn omgeving is het vooral uitzonderlijk dat mijn vrouw in 1990 voor het laatst in een vliegtuig heeft gezeten en ik zelf maar twee keer in mijn leven voor iets anders dan voor een zakenreis.

Ons compromis is dat we tegenwoordig niet lang weggaan en niet ver weg, maar er zijn nog veel meer leuke en creatieve tussenoplossingen te bedenken. Zo tekende ik de afgelopen weken ervaringen op van mensen die op 20 kilometer van hun huis gaan kamperen, die elke paar jaar verhuizen en zo telkens een nieuwe omgeving hebben om te ontdekken, of die zich met de trein in Frankrijk laten afzetten om van daaruit op hun gemak terug naar Nederland te fietsen. Daarmee vergeleken is een last minute naar de zon wel erg fantasieloos en voorspelbaar.

De auteur is schrijver en publicist. Reageren? hormann@refdag.nl