De laatste tijd klinken herhaaldelijk zorgelijke berichten over de positie van christenen in asielzoekerscentra. Vorige week nog riep Gert Jan Segers (RD 25-6) het COA op actiever op te treden tegen vluchtelingen die christenen lastig vallen. Terechte zorgen, waarbij inderdaad een belangrijke rol voor het COA is weggelegd. Echter, lokale politici die te maken krijgen met een azc in hun gemeente, hebben ook een belangrijke verantwoordelijkheid.

Jaarlijks stelt Open Doors een ranglijst op om inzichtelijk te maken in welke landen er sprake is van christenvervolging. De ranglijst 2016 wordt, na Noord-Korea, aangevoerd door Irak, Eritrea, Afghanistan en Syrië. Ook het COA houdt cijfers bij. Daaruit blijkt dat 67 procent van de huidige asielzoekers in de Nederlandse azc’s juist uit deze vier landen komt.

Daarmee is aannemelijk dat er onder de asielzoekers ook tal van christenen zijn die gevlucht zijn uit een land waar sprake is van vervolging. Ze hebben alles achtergelaten en een (emotioneel) zware reis naar Nederland gemaakt. Een land waarvan men denkt dat het een vrij land is. Vervolgens moeten ze in een azc constateren dat ze niet in alle vrijheid christen kunnen zijn.

Vanuit het COA lijkt in de Nederlandse azc’s te weinig aandacht te zijn voor dit probleem. De standaardovereenkomst die de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft opgesteld voor azc’s bevestigt dat beeld. De overeenkomst dient als leidraad voor gemeenten waar mogelijk een azc komt. De tekst spreekt over het belang van goede gezondheidszorg, communicatie met omwonenden en onderwijs. Inderdaad zaken om met het COA goede afspraken over te maken. Niets echter over kwetsbare minderheden. Daar zit een hiaat.

Rol van de raad

De gemeente Lisse kreegt het verzoek van het COA om een azc te mogen vestigen. Na een intensieve periode, waarin communicatie met inwoners, bedrijven en het maatschappelijk middenveld een plaats kreeg, was het woensdag tijd voor besluitvorming.

De gemeenteraad heeft dit moment aangegrepen om aanvullende voorwaarden te formuleren. Zo moet er een veiligheidsplan komen, moet de openbare ruimte worden aangepast en vindt de raad dat vrijwilligers uit de Lissese gemeenschap een rol moeten krijgen. Namens de fractie van SGP-ChristenUnie hebben we ook nadrukkelijk aandacht gevraagd voor bovenstaand vraagstuk: de positie van christenen in een azc.

We hebben als fractie verwoord dat we kunnen instemmen met de komst van een azc, onder voorwaarde dat het COA expliciet aandacht heeft voor deze kwetsbare groep. Daarom willen we dat het COA een vertrouwenspersoon aanstelt om dit handen en voeten te geven.

Daarnaast is voorwaarde dat COA halfjaarlijks naar de gemeente rapport uitbrengt over de gang van zaken, ook als het gaat om incidenten in en om het azc. Dat zijn momenten om de vinger aan de pols te houden en ook voor wat betreft dit punt na te gaan hoe het op het azc in Lisse reilt en zeilt.

Aan het einde van de vergadering stemde de raad in met het amendement, en ook met het raadsvoorstel zelf. Dit betekent dat er wat betreft de gemeenteraad van Lisse een azc mag komen, onder meer op voorwaarde dat er oog is voor genoemde kwetsbare groep.

Mogelijkheden

Het is de taak van het COA om ervoor te zorgen dat alles op een azc goed verloopt. Echter, het lokaal bestuur heeft instrumenten om het COA te sturen of ergens toe aan te sporen. De raad is het immers die ja of nee zegt tegen een azc. En de raad is het die bepaalt onder welke voorwaarden. Het college moet er vervolgens op toezien dat die voorwaarden ook daadwerkelijk een plaats krijgen in een overeenkomst.

Kortom, het is van groot belang dat raads- en collegeleden zich bewust zijn van hun mogelijkheden in dit dossier. Het COA kan nog zoveel willen, het is de raad die de kaders stelt. Daarom: lokale politici, wees alert, vervul je rol en gebruik de instrumenten die er zijn.

We hebben in Lisse de ervaring dat het mogelijk is om lokaal een bijdrage te leveren in dit belangrijke vraagstuk. Deze ervaring delen we graag, in de hoop dat dit andere (christen)politici bewust maakt van hun mogelijkheden. Heeft dit effect? Zal de positie van christenen in een azc hierdoor beter worden? Dat weten we niet. We doen in ieder geval wat we kunnen en hopen dat het resultaat heeft. Verdrukking van christenen is van alle tijden en zal er ook altijd zijn.

Gelukkig hoeven we dit alles niet te doen zonder perspectief. Integendeel. We hopen en bidden dat zowel vluchtelingen als wij, geboren Nederlanders, mogen leven vanuit de hoopvolle boodschap van Johannes 16: „In de wereld zult gij verdrukking hebben; maar hebt goede moed, Ik heb de wereld overwonnen.”

De auteurs zijn respectievelijk wethouder en fractievoorzitter voor de SGP-ChristenUnie in Lisse.