Ik ben me er sterk van bewust dat ik zowel een Britse als een Europese identiteit heb. Negentien jaar lang woonde ik buiten het Verenigd Koninkrijk in Roemenië en Zwitserland. Dat draagt er ongetwijfeld aan bij dat ik hoop dat Groot-Brittannië in de EU blijft. Maar mijn christen-zijn leidt me in dezelfde richting. Hieronder volgen vijf kernzaken die voortvloeien uit mijn betrokkenheid als christen bij het debat.

Doel van de EU

Lukas onderzocht de verslagen over Jezus nauwkeurig om er een ordelijke beschrijving van te maken (Luk. 1:3). Wij moeten ook orde aanbrengen en vragen: Waarom bestaat de EU? De Unie is een internationale samenwerking om bepaalde politieke doelen te halen door middel van economische middelen. Het ”Europese project” werd gestart om Europese landen ervan te weerhouden opnieuw oorlog te voeren door de soevereiniteit over de kolen- en staalindustrie te delen. Het is dus ongepast om op basis van de huidige economische vooruitzichten te beslissen of Engeland beter af zou zijn met het verlaten van de EU. Dat is niet alleen zo vanwege het feit dat het om een langetermijnbeslissing gaat, maar ook omdat dit niet het doel van de EU was.

Het doel om blijvend vrede te stichten met onze naasten is nadrukkelijk een christelijke plicht (Rom. 12:18). Sinds de menselijke natuur is gevallen dreigt er altijd een mogelijk nieuw conflict, ook al genieten we al zeventig jaar ongekende vrede. De laatste tien jaar hebben de financiële crisis, een langdurige recessie, de toename van islamitisch extremisme en de migratiecrisis voedsel gegeven aan de opkomst van een populistisch nationalisme binnen Europa. Om een terugkeer naar het fascisme te voorkomen moeten we aandacht geven aan echte klachten die om politieke reformatie van de EU vragen én moeten we samen pal blijven staan voor de gedeelde Europese waarden van vrijheid, respect, solidariteit en vrede. Waarschijnlijk wordt dit allebei beter bereikt als Engeland actief lid blijft van de EU.

Wereldbeeld

Omdat de EU een menselijke instelling is, moeten we haar bekijken door de bril van een Bijbels wereldbeeld, het kader van schepping-zondeval-verlossing. Zo zullen we ons niet inbeelden dat de EU de macht heeft om Europa politieke of economische redding te brengen. En we zullen de EU ook niet zien als onvermijdelijk corrupt en falend. Integendeel, we erkennen dat zij grote potentie heeft voor zowel goed als kwaad. Al jarenlang geven nationale politici en een deel van de media de EU de schuld van de problemen thuis. En nu is zij de zondebok voor alles wat in de ogen van sommigen misgaat, terwijl anderen haar prijzen voor zaken die haar verworvenheden niet zijn. Beide misleiden.

Relaties

Het debat naar aanleiding van het referendum ging over soevereiniteit, handel, veiligheid, immigratie, grensbewaking en economie. Maar Bijbels gezien draaien deze kwesties uiteindelijk om relaties. Jezus zei dat de wet en de profeten, die het nationale leven en de instituties in het oude Israël bepaalden, konden worden samengevat in termen van liefde of juiste relaties (Matth. 22:37-40). Daarom moeten we over het lidmaatschap van de EU denken in relationele termen. We moeten vooral nadenken over wat vertrek betekent voor onze relaties met mensen uit andere EU-landen, of ze nu in het Koninkrijk of elders in Europa wonen. Ons individualisme bekijkt dit vanuit een zuiver autonoom gezichtspunt, alsof onze beslissing niets doet met andere landen waaraan we ons met een verdrag verbonden hebben. Daarmee bestaat het gevaar dat we een heel scala aan mogelijke gevolgen over het hoofd zien.

Verbondenheid

Ik doe niet alsof het geweldig is om in de EU te blijven. De EU staat onder enorme druk vanwege het falen van de euro, de ontzaggelijke schulden, de dreiging van Rusland, de migratiecrisis en het risico van terrorisme. Dat vraagt visie, leiderschap en verbondenheid. Als belangrijke relaties in problemen komen is het van levensbelang dat iedereen zich inzet om ze op te lossen en het vertrouwen te herstellen. Maar als een partij speelt met de mogelijkheid zich los te maken, steekt zij haar energie in het losmakingsproces, niet in het probleem. Daarom zijn verbonden, verdragen en huwelijken in een gevallen wereld zo belangrijk: ze helpen ons de discipline op te brengen onze conflicten te doorworstelen en te bouwen aan een volhardende en vruchtbare relatie.

Roeping

God geeft verschillende gaven aan verschillende leden van het lichaam van Christus (Ef. 4:7-13) om elkaar te dienen en op te bouwen. De Bijbel suggereert dat volken unieke culturele gaven hebben gekregen die meegaan in de toekomende eeuw (Openb. 21:24 en 26), maar op dit moment bedoeld zijn om andere volken te dienen. Zou Engeland zijn eigen rol kunnen spelen in het zegenen van Europa, een rol die het zou kunnen mislopen door zich uit de EU terug te trekken?

Christenen moeten dit begrijpen. We hebben een theologie van dienend leiderschap, een kerk die nationale en etnische grenzen overstijgt en we dienen de God Die harten vernieuwt, vijanden tot vrienden maakt en Zijn volk maakt tot zout en licht voor de volken. Wat er op 23 juni ook gebeurt, laten we trouw zijn aan die roeping.

De auteur is directeur van het Jubilee Center in Cambridge, een organisatie die een Bijbels perspectief wil bieden op ontwikkelingen in de samenleving. Hij schrijft deze bijdrage op persoonlijke titel.