Orlando (Amerika)	–  50 doden

Magnanville (Frankrijk)	–   2 doden
	Leeds (Engeland)	–   1 dode

De overeenkomst: allen om het leven gekomen door het wrede, moordzuchtige optreden van een eenling die verblind lijkt te zijn door ideologisch geladen 
motieven en een daad wilde stellen. In het jargon 
van wetenschappers hebben deze moordenaars inmiddels het label ”lone wolves” (eenzame wolven) gekregen.

Deskundigen mogen deze term bruikbaar achten, voor het algemeen spraakgebruik is hij minder geschikt. Behalve dat het een aan het Engels ontleend woord is, heeft het ook iets verhullends en misschien wel iets van de romantiek van heldhaftigheid. Terwijl de daden van deze moordenaars daar niks mee te maken hebben. Die zijn laf en laakbaar.

Ook al is nog niet volledig duidelijk welke ideologische drive precies achter de verschillende moorden zit, helder lijkt wel te zijn dat de schutters gedreven werden door een extreme politieke opvatting. Wie zich daardoor gemotiveerd weet, is een terrorist. Niet meer en niet minder.

Het oogmerk van terroristen is aandacht vragen voor hun zaak en vooral angst zaaien. Daar zijn ze deze week dan ook (opnieuw) uitstekend in geslaagd. Angst houdt de westerse samenleving in de greep. Waar ben je nog veilig, vragen veel mensen zich momenteel af. Er is een groot stuk onzekerheid.

Die angst leeft ook in ons land, ook al zijn er sinds 1990 maar twee voorbeelden van ideologisch gedreven moorden te geven: die op Pim Fortuyn in mei 2002 en die op Theo van Gogh in november 2004. Dat is veel minder dan in de 25 jaar daarvoor. Toen waren er bijvoorbeeld de acties van de Rote Armee Fraktion, van het Japanse Rode Leger en de acties van Molukse jongeren. Als men dat in acht neemt, dan is het de laatste kwarteeuw in Nederland tamelijk rustig.

Toch heerst ook in ons land angst; zijn burgers bezorgd over de dreiging van het terrorisme en leeft het gevoel sterk dat ook Nederland een keer aan de beurt komt.

Niemand kan echter garanderen of dit inderdaad gebeurt. Feit is dat elke burger met die onzekerheid leeft, ook al zal hij proberen zo gewoon mogelijk door te leven en zich niet over te geven aan de angst. Het is ook niet mogelijk zich echt te wapenen tegen de terreur. Want de vijand kan op elk moment toeslaan.

Zelfs een totale uitschakeling van IS zal niet leiden tot een wereld zonder enkelingen die moordpartijen aanrichten. Als de ene ideologie hen niet verblindt, zoeken ze een andere. Dat heeft de geschiedenis ook geleerd.

Angst is een slechte raadgever. Dat weet iedereen. Een middel om hem te beheersen is enige nuchterheid aan de dag te leggen, zonder roekeloos of laconiek te zijn. Er zijn immers dagelijks tal van gevaren, waar we kennelijk ook mee hebben leren leven.

Er is nog iets: het Westen is druk met en ontzet over ruim vijftig slachtoffers van terreur. Maar hoeveel mensen komen wekelijks niet om bij drama’s elders in de wereld? Raken die ons ook zo heftig?