Wat heeft deze gids allemaal te vertellen? In ieder geval niet hoe je er het beste kunt komen en wat de aanbevolen hotels zijn. Ook niet dat Anduze ooit het centrum voor zijdecultuur was en dat dit schilderachtige plaatsje nu bekendheid geniet door zijn geglazuurd aardewerk, zaken die elke willekeurige reisgids met gretigheid opsomt.

De ”Christian travellers guide to France” beschrijft Anduze met nadruk als een van de meest uitgesproken protestante plaatsen van Zuid-Frankrijk, het Genève van de Cevennen. Ooit was dit stadje het bastion van de opstand van de hugenoten tegen de wrede vervolgingen na de herroeping van het Edict van Nantes in 1685. Beschreven wordt hoe de ”camisards”, de hugenotenstrijders, zich vanuit het bergachtige gebied van de Cevennen tegen de oprukkende regeringstroepen verdedigden.

In het nabijgelegen gehucht Mas Soubeyran houdt het Musée du Désert de herinnering levendig aan de wrede onderdrukking van de hugenoten, aan de strijd van de ”camisards”, zo genoemd naar de ”camiso”, de witte boerenkiel die ze altijd droegen. Oorspronkelijk was dit museum de boerderij van Pierre Laporte, een van de leiders van de opstand. De toevoeging ”Désert” (woestijn) komt van de vergelijking met de lotgevallen van de kinderen Israëls in hun omzwervingen door de woestijn. In het diepste geheim hielden de hugenoten hun hagenpreken in het ontoegankelijke gebergte van de Ardèche, dat was hun woestijn.

Als saillant detail meldt de Canadese gids dat nog steeds op de eerste zondag in september christenen uit heel Frankrijk en daarbuiten hier in de openlucht bijeenkomen voor bemoediging en bezinning. Ook worden dan steevast de gebeurtenissen rond de Camisardoorlog in herinnering gebracht. De lezer van de gids zou er meer over willen weten, maar het verhaal stopt.

Legpuzzel
De gids geeft redelijk wat informatie, maar uitgebreid is hij niet. In Canadese ogen is Anduze blijkbaar maar een klein stukje van de grote christelijke legpuzzel van Europa. Een beetje jammer, maar wel begrijpelijk: de auteur geeft over nog negentig andere plaatsen informatie.

Hoewel de tragische geschiedenis van de calvinistische reformatie in Frankrijk voor een eerste kennismaking redelijk uitvoerig aan bod komt bij plaatsen zoals Wassy (massamoord op 1 maart 1562) en hugenotensteden zoals Montauban, Montpellier en vooral ook La Rochelle, is het overgrote deel van deze gids vooral gewijd aan het cultureel veel rijkere roomse verleden.

In de toptien van belangwekkende plaatsen worden toeristische trekpleisters zoals de Notre Dame van Parijs, de kathedraal van Chartres en de Mont-Saint-Michel (het tot de verbeelding sprekende kloostercomplex op een rots voor de kust van Normandië) genoemd. Slechts één object uit de lijst is gewijd aan de reformatie: de ruïnes van het protestantse centrum van Les Beaux-de-Provence.

Voor wie zich globaal wil oriënteren op het christelijk en cultureel erfgoed van dit belangrijkste vakantieland van Europa is deze gids aan te bevelen. Er staat voldoende informatie in waar je anders niet zo snel bij komt.

Amfitheater
Nog even terug naar Anduze. Massaal ging de bevolking in 1560 over naar de Reformatie. In de wijde omgeving zie je nog veel protestants kerkjes (”temples”) en herinneringen aan de vroegere geloofsstrijd zijn vaak nog tastbaar aanwezig.

Anduze heeft de toerist veel te bieden. Door diep in het landschap ingesneden ”gorges” kronkelen liefelijk riviertjes waar je verkoeling in vindt, of met een kano de onverwachte kracht van het soms woest kolkende water ervaart. Maar ook voor cultuursnuivers valt er in de omgeving veel te beleven. Een bezoek aan stadjes zoals Nîmes en vooral Arles met hun grote Romeinse amfitheaters is een must. Bewonder de Pont du Gard, het driedubbele Romeinse aquaduct, of maak een stop in Orange met z’n banden met ons koningshuis.

Een bezoek aan deze protestantse zuidhoek van Frankrijk is zeker het overwegen waard.

Titel: ”The christan travellers guide to France 2001”
Auteur: Irving Hexham (red.)
Uitgeverij: Zondervan Publishing House, Grand Rapids, Michigan 49530
ISBN 030225884
Pagina’s: 222 pag.; $ 16,99.