Goede Vrijdag
De christelijke kerk herdenkt vandaag het sterven van de Heere Jezus. De traditie om dit heilsfeit op de vrijdag voorafgaand aan het Paasfeest te gedenken, stamt al uit de eerste eeuwen van de kerkgeschiedenis. De oudchristelijke kerk beschouwde deze dag feitelijk als de eerste paasdag. Dat was het moment waarop het eerste deel van het paasevangelie klonk: „Ons Paaslam is voor ons geslacht.” Op dit pascha der kruisiging volgde het pascha der opstanding.Goede Vrijdag heeft in de loop der eeuwen lager aanzien gekregen dan christelijke feestdagen zoals Kerst en Hemelvaart. Vanaf de Middeleeuwen stond de herdenking van Christus’ sterven op de liturgische kalender als een halve gedenkdag waarop ook gewerkt mocht worden. Bij de Reformatie is deze lijn voortgezet. De hervormers waren heel terughoudend in het onderhouden van bijzondere gedenkdagen uit afkeer van de roomse heiligendagen en uit angst dat bijzondere feestdagen de onderhouding van de zondag als rustdag in het gedrang zouden brengen.
Hoewel deze terughoudendheid historisch verklaarbaar is, valt toch te betreuren dat de herdenking van het sterven van Christus tot op de dag van vandaag een mindere plaats in het kerkelijk leven heeft dan Zijn geboorte, opstanding en hemelvaart. Zijn verzoenend sterven wordt wel het ”hart van het Evangelie” genoemd. Dat dient niet alleen te worden herdacht, maar vooral ook te worden overdacht.
Juist voor dat laatste zijn rust en stilte onmisbaar. Daarom is er alles voor te zeggen dat Goede Vrijdag een dag is waarop mensen afzien van alle aardse arbeid. Zeker in onze tijd, waarin de jacht van het leven mensen volledig in beslag neemt, is zo’n dag van afzondering op zijn plaats. Wanneer de overheid en het bedrijfsleven dit niet regelen, zouden christenen zich kunnen onderscheiden door een van hun vrije dagen in te leveren.
Juist zo’n bewuste keus van kerkelijk meelevenden om op deze gedenkdag zich afzijdig te houden van het maatschappelijk leven, kan een signaal naar de samenleving zijn. De moderne, geseculariseerde mens weet nauwelijks raad met Goede Vrijdag. Deze gedenkdag is commercieel niet interessant en kent nauwelijks feestgebruiken zoals de kerstboom en het paasei. Hooguit dicht men Jezus’ kruisdood symbolische waarde toe. Hij staat dan voor mensen die zichzelf opofferen voor een hoger ideaal.
Dat Christus gestorven is voor verloren zondaren en met Zijn bloed verzoening heeft teweegbracht, is voor de Joden een ergernis en de Grieken een dwaasheid. De moderne mens is nog verder weg. Het verhaal van Jezus’ geboorte roept nog gevoelens op van deernis met een hummel in een schamele wieg; het lijdensverhaal doet de moderne mens niets. De vraag is of dat voor veel kerkmensen zoveel anders is. Opvallend is dat christenen die deze weken de film ”The Passion of the Christ” zijn gaan bekijken achteraf vaak zeggen: „Nu heb ik pas een idee hoezeer Christus geleden heeft.” Dat is veelzeggend. Als je daar pas zicht op krijgt via het witte doek, heb je nog nooit met de ogen van het geloof de waarde van Zijn bloed gezien. Alleen dat oog geeft zicht op de betekenis van Goede Vrijdag.