Wat is glyfosaat?

Glyfosaat is de werkzame stof –het eigenlijke gif– in onkruidbestrijders die onder diverse merknamen worden verkocht. Het is een van de meest gebruikte bestrijdingsmiddelen wereldwijd. Het bekendste merk is Roundup van de multinational Monsanto.

Wat houdt zo’n toelating in?

Een bestrijdingsmiddel mag alleen op de markt worden gebracht als een daartoe aangewezen onafhankelijke instantie –in Nederland is dat het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)– heeft vastgesteld dat het middel bij gebruik volgens de regels niet schadelijk is voor mens en milieu. Zo’n toelating heeft een beperkte geldigheidsduur.

Glyfosaat wordt toch al decennnialang gebruikt?

Zeker, en het stond altijd als relatief veilig bekend. Maar tegelijk staat het volop in de schijnwerpers, juist omdat het zo veel gebruikt wordt en omdat een fabrikant als Monsanto er extra aan probeert te verdienen door gewassen met behulp van biotechnologie ongevoelig te maken voor Roundup. Vorig jaar zetten kankerspecialisten van de wereldgezondheidsorganisatie WHO glyfosaat op de lijst van ”waarschijnlijk kankerverwekkende stoffen.” Afgelopen week stelden andere wetenschappers van de WHO en de wereldvoedselorganisatie FAO echter dat glyfosaat geen kanker veroorzaakt.

Vanwaar dat verschil?

De kankerspecialisten kijken naar de stof op zich, zonder rekening te houden met de manier waarop het middel in de praktijk wordt gebruikt en dus de feitelijke blootstelling eraan. De andere wetenschappers doen dat laatste wel, evenals de Ctgb en diens Europese evenknie, de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA.

Wat vindt Nederland?

Nederland is voor een verlenging, maar stelt wel als voorwaarde dat die wordt ingetrokken als het middel toch kankerverwekkend blijkt te zijn.

Wat als de toelating vervalt?

Gebruikers moeten dan op zoek naar alternatieven. Sommige tuincentra zijn overigens al gestopt met de verkoop aan particulieren. Volgens staatssecretaris Van Dam (Economische Zaken) zijn andere middelen niet per definitie beter –lees minder schadelijk. Volgens de Europese landbouwkoepel Copa-Cogeca komt de teelt van granen, fruit, wijndruiven en olijven in gevaar bij een verbod op glyfosaat.