Dat blijkt uit onderzoek van de Rotterdam School of Management (RSM), Rabobank en adviesbureau BDO, waarvan de resultaten donderdag zijn gepubliceerd.

„Bij veel generatiewisselingen dragen de oprichters het bedrijf over zonder de opvolgers écht te vertrouwen”, zegt onderzoeker Pursey Heugens. Vaak worden beschermingsconstructies opgetuigd waardoor de feitelijke zeggenschap bij de oudgedienden blijft. „Dat is funest voor het ondernemerschap van de volgende generatie.”

Bestuurders die als eerste het stokje overnemen van de oprichters van een familiebedrijf, zijn volgens de onderzoekers toch al geneigd zich eerder rentmeester te voelen dan ondernemer. Zij zijn terughoudender met investeringen en hebben daardoor uiteindelijk moeite de winstgevendheid op peil te houden.

Daarbij neemt met de generaties het aantal familieleden met recht op dividend toe. Ook dat gaat ten koste van investeringen. „Het komt geregeld voor dat familieleden financieel volledig afhankelijk zijn van dividend uit het bedrijf, terwijl ze zelf niets toevoegen”, aldus Heugens. „Bedrijfsmatig is het beter deze familieleden snel uit te kopen.”

Een tijdige planning kan veel problemen helpen voorkomen. „Het is belangrijk te erkennen dat een overdracht zowel op emotioneel als op zakelijk vlak een grote overgang is, en daarom moet je op tijd met voorbereidingen beginnen”, zegt Mirelle Pennings, directeur grootbedrijf bij Rabobank. „Tien jaar van tevoren is echt niet te vroeg.”