Vernietigend is zijn kritiek. Trucker René Sloof (57) uit Rotterdam heeft geen goed woord over voor de invoering van tolheffing voor vrachtwagens in België. „Er is een chaos van hier tot ginder bij de uitgifte van de tolkastjes. Vrachtwagenchauffeurs hangen twee uur aan de lijn, voordat iemand hen verder helpt. E-mails worden niet beantwoord. En dat terwijl de tolheffing vooral bedoeld is om de Belgische staatskas te spekken.”

De tolheffing leidt ertoe dat eenpitter Sloof zich met zijn truck niet meer in België laat zien. Financieel is het niet meer aantrekkelijk om vracht naar de zuiderburen te vervoeren. „Ik reed nog maar zes, zeven keer per jaar op België. Vanwege de tolheffing concentreer ik me nu helemaal op Nederland.”

In België geldt sinds vorige week kilometerheffing voor vrachtwagens zwaarder dan 3,5 ton. Tarieven variëren van 7 tot 29 cent per kilometer. Het bedrag hangt af van het gewicht van de vrachtwagen, de uitstoot en het soort weg. Vrachtwagens moeten zijn voorzien van een tolkastje. Die zogeheten On Board Unit (OBU) registreert de gereden kilometers en stuurt de te betalen bedragen door naar een factureercentrum.

Puinhoop

Onder meer Nederlandse vrachtwagenchauffeurs klagen steen en been over de invoering van de tolheffing in België. Branchevereniging Transport en Logistiek Nederland (TLN) stelt dat de levering van de tolkastjes „organisatorisch een puinhoop” is. Transportbedrijven moeten wekenlang wachten op de bestelde kastjes, telefonisch is er geen doorkomen aan, aldus TLN. Doordat truckers de afgelopen dagen aan de Belgische grens hun tolkastje kochten, ontstonden files. Vrachtwagenchauffeurs zonder het tolkastje riskeren in België een boete van 1000 euro. TLN heeft bij minister Schultz (Infrastructuur) aan de bel getrokken en wil dat chauffeurs voorlopig niet worden beboet.

De kritiek van TLN richt zich onder meer op de Belgische overheidsorganisatie Viapass, belast met de invoering van de tolheffing. Die instantie heeft volgens TLN de „zaakjes bij lange na niet op orde.”

Ook onder truckers elders in Europa leven frustraties over de tolheffing. Belgische vervoerders blokkeerden gisteren uit protest wegen in het zuiden van België.

De Apeldoornse trucker Wilfred van de Werfhorst is niet te spreken over de tolheffing. „Als chauffeurs balen we hier allemaal van. Het is wéér een extra kostenpost. En het is de vraag of we die helemaal kunnen doorberekenen aan de klanten”, vertelt hij per telefoon vanuit Engeland.

Van de Werfhorst heeft al een tolkastje voor België aan boord, maar is er nog niet erg over te spreken. „Ik heb het idee dat het een storingsgevoelig apparaat is. Zo was de aansluiting van een stekkertje niet goed.”

Hij vraagt zich af of tolheffing gepast is. „België heeft slechte wegen. Moeten we daar nu extra voor betalen?”

Melkkoe

Tot voor kort konden truckers met een Eurovignet door België. Dat vignet (in veel gevallen kost het per jaar 1250 euro) geldt nu alleen nog voor Nederland, Zweden, Luxemburg en Denemarken. Dat truckers nu in België tol moeten betalen, kost de Nederlandse transportsector volgens TLN jaarlijks zo’n 60 miljoen euro.

Voor de Belgen is de heffing een „melkkoe”, zegt vrachtwagenchauffeur Aad Dijkstra (51) uit Heemskerk vanuit Spanje. Zo’n beetje wekelijks doorkruist hij België, op weg naar Spanje. „Ik betaal 13 cent per kilometer. In België rijd ik wekelijks zo’n 270 kilometer. Wekelijks betaal ik dan 35 euro tol in dat land.”

Kinderziektes

Zegsman Edward Claessens van Viapass bestrijdt de kritiek dat de Belgische instantie er een warboel van maakt. Al ontkent hij niet dat er kinderziektes zijn. „Het is de eerste keer dat een tolsysteem met een complexe structuur landelijk wordt uitgerold. Het is niet meer dan logisch dat er kleine storingen zijn. Die herstellen we binnen de kortste keren.”

Ook Claessens ziet dat het tijdig leveren van de tolkastjes moeizaam gaat. „Ik zeg niet dat we geen fouten maken, maar we hebben een gedeelde verantwoordelijkheid. Er zijn vracht­wagenchauffeurs die toegeven dat ze tot het allerlaatste moment hebben gewacht om een tolkastje te bestellen. Als een verkoopsite 300.000 bestellingen in heel korte tijd krijgt, komt zo’n site ook in de problemen.”

„Wegendek in België is grote gatenbak”

De tolheffing voor vrachtwagens in België is bedoeld „om de wegen te ontlasten en ze beter te onderhouden”, aldus Johan Schoups van Viapass, de Belgische instantie die de tolheffing coördineert.

Voorzitter Klaas de Waardt van de VERN, de belangenorganisatie voor kleine transportbedrijven, moet nog zien of het Belgische wegennet wordt opgeknapt. „Nu is het één grote gatenbak. Het zou me echter niet verbazen als het tolgeld naar sociale voorzieningen en terreurbestrijding in België gaat. De portemonnee van dat land is leeg.”

Hij vindt het maar niets dat er in de vrachtwagen­cabine nóg weer een tolkastje komt. „Als je een vaantje voor je voorraam hebt hangen, kun je 150 euro boete krijgen. Maar zo’n door de overheid ingevoerd tolkastje mag je kennelijk wél op je voorruit plakken.” Net als andere truckers bepleit De Waardt één tolkastje voor verschillende Europese landen. Lovend zijn chauffeurs over de techniek van het Duitse tolsysteem.