Commentaar: Juist op Goede Vrijdag klinkt het Evangelie
Goede Vrijdag. Dag van inkeer, reflectie, stilte. Het is de dag waarop we gedenken dat Jezus Christus de toorn tegen de zonde van het ganse menselijke geslacht gedragen heeft, zoals de Heidelbergse Catechismus het ons al eeuwen vóórzegt.
Ondanks dat we ons er als orthodoxe christenen graag op laten voorstaan dat het christelijk geloof zo’n belangrijk en zegenrijk stempel heeft gezet op het publieke leven in ons land, is er van dat stempel op Goede Vrijdag weinig te merken. In Duitsland geldt op deze dag in alle deelstaten een dansverbod. Een verbod dat steun vindt in de Duitse grondwet. Geen kermis, geen feesten.
In Nederland geen verbod op lawaai en feest. Daar gaat op Goede Vrijdag het ‘gewone’ leven gewoon door. Kantoren en bedrijven draaien op volle toeren. En de winkels sluiten op z’n mooist iets vroeger dan anders.
In Veenendaal, toch bepaald niet de meest geseculariseerde gemeente van Nederland, is er in deze Stille Week en op deze Goede Vrijdag zelfs kermis. Dat staat, op z’n zachtst gezegd, toch in schril contrast met het Duitse dansverbod.
Natuurlijk kan zo’n feestverbod tot een inhoudsloos symbool verworden. Maar een symbool, met of zonder inhoud, blijft wel naar iets verwijzen. Zoals het kerkgebouw dat aan de eredienst onttrokken is, in zijn monumentale massiviteit de eeuwen door blijft verwijzen naar God Die in die kerk aanbeden werd. Waar gezongen werd en waar, onder de hoge gewelven, steeds weer de boodschap van het Evangelie klonk. Zondag na zondag.
Over een symbool gesproken: Op Goede Vrijdag stond er ook een symbool centraal: het kruis. En rond dat kruis én over de hele wereld was er duisternis. Drie uren lang. Diepe verslagenheid en moedeloosheid bij de discipelen, die het van een afstand aanzagen. En het eigenlijk niet kónden aanzien wat daar, op die heuvel, gebeurde. Zouden ze wel allemaal dicht genoeg bij het kruis hebben gestaan om te kunnen horen wat Jezus aan het kruis zei?
Vandaag is het ook Goede Vrijdag in Brussel, in Parijs, in Istanbul, in Ankara. En in al die andere steden waar terreur slachtoffers maakte. Het is een gedenkdag onder de zwarte wolk van terrorisme. Van lijden, verdriet, rouw, dood. Maar in die duisternis heeft een stem geklonken: Het is volbracht. Dat blijft, wat de omstandigheden ook zijn, de goede boodschap van Goede Vrijdag.
Nooit mag dat Evangelie misbruikt worden om het lijden en het verdriet van mensen weg te duwen. Het Evangelie is geen machtswoord dat ineens alle angst en onzekerheid uitbant.
Na Goede Vrijdag leken de angst en onzekerheid trouwens alleen maar erger te worden. Stille Zaterdag. Het graf gesloten, Jezus begraven. De duivel had gewonnen. Alle hoop op de overwinning op de dood was met Jezus in het graf gelegd. Leek het. En juist door de stilte op de dag na Goede Vrijdag leek de overwinning van de dood des te definitiever.
Maar aan de horizon aarzelde reeds het licht van Pasen.
Ten derden dage draaide God alles om. Definitief.