De eerste zinnen van ”Het naaiatelier” van Mirjam van der Vegt treffen: „Sinds de dag dat mijn moeder en zusje werden weggestuurd uit het grote familiehuis, is er die vreemde ruimte in mijn hart die steeds maar groter wordt. Het helpt als ik beweeg.” De Afghaanse Jabir mag na het overlijden van zijn vader werken in het naaiatelier van zijn oom vanwege zijn talent. Zijn moeder en zus worden uit het huis verbannen omdat ze tot een lagere stand horen. Jabirs bestaan wordt volledig ontkend, al zijn vaardigheden en producties worden toegeschreven aan zijn neef Ramin die met de eer strijkt.

Als de treiterijen een hoogtepunt bereiken, vlucht de 13-jarige Jabir naar Nederland. Ramin heeft er de hand in dat zijn moeder en zus niet kunnen volgen. Jabir schiet tekort in het verwoorden van zijn gevoelens en belevenissen en daarom wordt een verblijfsstatus hem onthouden. Hij verblijft illegaal in Nederland als hij volwassen geworden is.

Het actieboek van de Week van het Christelijke Boek is dit jaar geschreven door Mirjam van der Vegt, de auteur van ”Schaduwvlucht” en ”De laatste patiënt”. De laatste tijd staat ze meer in de belangstelling vanwege haar ”Stiltelijn”. Tijdens haar burn-out, ruim acht jaar geleden, werd ‘bankzitten’ voor haar verplicht. Ze leerde het waarderen als manier om te overdenken, lezen, luisteren, inspiratie toe te laten en vorm te geven.

Ze woont in de Utrechtse wijk Kanaleneiland waar het Huis van Vrede staat, de aanleiding tot dit boek. Veel details van ”Het naaiatelier” zijn aan het echte leven ontleend. Centraal in de visie van het Huis van Vrede staat de genade van God die mensen een nieuw leven geeft. Mensen van elke nationaliteit zijn er welkom. Het christenzijn wordt heel praktisch handen en voeten gegeven door er voor ieder ander te zijn, mensen te helpen met zaken als studie, behuizing, talencursus of het ervaren van gemeenschap door het organiseren van huiskringen in de wijk. In het gebouw bevindt zich ook de een naaiatelier dat mensen de kans geeft met hun talenten aan de slag te gaan.

In het actieboek geeft Elna, de eigenares van het Naaiatelier, Jabir een nieuw leven waarin veiligheid en vertrouwen aanwezig zijn. Totdat zijn neef Ramin totaal onverwachts zijn leven weer binnenkomt. Jabir maakt Elna duidelijk dat samenwerking onmogelijk is omdat „Ramin zijn hart opeet”. Elna wil hem leren dat genade er voor iedereen is, zowel voor hem als voor zijn neef. Jabir voelt de kloof. Hij concludeert dat Nederlanders denken dat praten helpt en alles in regels, waarheid en wetten omschreven kan worden, maar dat zijn verleden en wereld er niet in past. Hij zwijgt, kan het niet uitleggen en voelt zich verlaten.

Het naaien en de zijde kunnen hem in vervoering brengen. Hij gaat een bruidsjurk naaien die meer is dan een optelsom van patroon en stof. Hij werkt er dag en nacht aan totdat de vreemdelingenpolitie op zijn hielen zit. Ramin brengt hem in dezelfde situatie als in zijn jeugd door zich als maker van de jurk te presenteren. De cirkel is rond. De bodem onder Jabirs bestaan verdwijnt.

Ik zie ”Het naaiatelier” als verplichte kost voor iedereen, zéker nu de vluchtelingenproblematiek zo actueel is. Mirjam van der Vegt verstaat de kunst om met woorden de situatie van Jabir te schetsen zonder te veel te zeggen. Je kijkt in zijn wereld, voelt zijn gevoelens en kijkt met zijn ogen. En dan ontdek je de paradox dat woorden onmachtig zijn om iemands diepste gevoelens onder woorden te brengen als de situatie door anderen niet begrepen wordt. De kloof tussen de vluchteling en het land van aankomst en diens inwoners is levensecht aanwezig. De lezer ziet hoe onmogelijk is het de juiste maatstaf te hanteren waarop je iemand afwijst of toelaat in je land. En dan begrijp je dat voor iedereen de deur van het Huis van Vrede openstaat. Omdat we Zijn open armen moeten laten zien. Begrepen of niet.

Boekgegevens

”Het naaiatelier”, Mirjam van der Vegt; uitg. Mozaïek, Zoetermeer/BCB, Harderwijk, 2016; ISBN 978 90 239 9678 1; 92 blz.; gratis bij besteding van € 12,50 aan boeken in de christelijke boekhandel tijdens de Week van het Christelijke Boek (9 t/m 19 maart).