Vandaag is het Internationale Vrouwendag. Al ruim honderd jaar staat deze dag in het teken van solidariteit en strijdbaarheid van vrouwen, overal ter wereld. Er is gelukkig veel bereikt. Toch blijft Internationale Vrouwendag wereldwijd van groot belang: niet alleen vanuit moreel, maar juist ook vanuit economisch oogpunt.

Hoewel de positie van vrouwen de afgelopen eeuw flink is verbeterd, blijft het merkwaardig dat werkende vrouwen in Nederland gemiddeld 20 procent minder verdienen dan mannen. En dat slechts 8 procent van de bestuurders van beursgenoteerde bedrijven vrouw is. Bijna honderd jaar na de invoering van het algemeen kiesrecht bestaat er nog steeds een scheve balans. Dit onrecht in Nederland is nog niets vergeleken bij de positie van vrouwen in veel ontwikkelingslanden.

Bruidsschat

Recent was ik in India, het land dat de afgelopen jaren werd opgeschrikt door vreselijke verkrachtingszaken en dito reacties van mannen hierop. Ik sprak met Samuel Chandar, directeur van microfinancieringsinstelling Growing Opportunity, over de positie van vrouwen. Hij vertelde het schokkende verhaal over de hoge sterfte van pasgeboren meisjes.

Wanneer een meisje trouwt, zijn haar ouders volgens traditie verplicht om een bruidsschat te betalen. Voor ouders die onder de armoedegrens leven (in India een half miljard mensen) is dat een hard gelag. Ouders hebben daarom, en ook omdat een zoon een grotere kans op inkomen oplevert, een voorkeur voor zonen. Dat heeft dramatische gevolgen. Veel pasgeboren meisjes sterven een zogenaamde ”natuurlijke dood”: direct na geboorte wordt er wat rijst in de mond gestopt, waardoor het babymeisje stikt. Als gevolg hiervan zijn er in India 7 procent minder vrouwen dan mannen en in de provincie Punjab zelfs 21 procent.

De meisjes die wel opgroeien, krijgen aanzienlijk minder kansen. Jongens hebben voorrang bij het eten, dat overigens is bereid door de meisjes. Zij worden al op jonge leeftijd van school gehaald om thuis te helpen.

Vrouwen starten in India –en niet alleen daar– dus met een achterstand, wat ook economisch gezien een gemiste kans is. Kofi Annan, voormalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties, zei het al in 2005: „Er is geen effectiever instrument voor ontwikkeling dan de ontwikkeling van vrouwen.”

Microkrediet

Diverse onderzoeken bevestigen dit. Zo publiceerde de VN-wereldvoedselorganisatie FAO een gezaghebbende studie over het effect van een hoger inkomen van ouders op de voeding en gezondheid van kinderen. Wat blijkt? Het positieve effect van 10 dollar extra inkomen bij vrouwen is gemiddeld even groot als een inkomensstijging van 110 dollar (het elfvoudige) bij mannen.

Het is dus zaak om vrouwen kansen te bieden, te ”empoweren”. Een belangrijk instrument is letterlijk te investeren in vrouwen: door hun een microkrediet, een kleinschalige lening, te verstrekken. Hiermee kunnen zij zelf een bedrijfje starten.

Wereldwijd krijgen al 86 miljoen vrouwen in ontwikkelingslanden zo’n microkrediet. De gemeenschappelijke droom van deze vrouwen is dat hun kinderen een betere toekomst krijgen. Deze ondernemende vrouwen gebruiken de winst van hun bedrijfje dan ook om hun kinderen naar school te sturen of toegang te geven tot betere gezondheidszorg.

Mannelijke ondernemers gaan meer voor instantbehoeftebevrediging: de aanschaf van consumentengoederen of drank in het gemeenschapshuis. Het is om deze reden dat een overgrote meerderheid van het microkrediet in ontwikkelingslanden aan vrouwen wordt toegekend. Wereldwijd zo’n 81 procent.

De ontwikkeling van vrouwen is dus niet alleen in moreel opzicht van groot belang. Ook in economische termen is ze noodzakelijk. Voor het gezin, en breder: voor de gemeenschap. Daarom vind ik het zo belangrijk om op een dag als deze extra stil te staan bij de kracht van de vrouwen en de impact die ze kunnen hebben op onze wereldeconomie. Kortom, investeren in vrouwen loont!

De auteur is directeur van sociaal investeerder Oikocredit Nederland.