”Mysterie 14/18. De Eerste Wereldoorlog onverklaard”
Auteur: Richard Heijster
Uitgeverij: Lannoo, Tielt; 264 blz.
ISBN 9020938010
Pagina’s: € 12,95. Een publicatie die op het mysterie van de oorlog probeert in te gaan is ”Mysterie 14/18” van Richard Heijster. Heijster heeft meerdere publicaties over de Eerste Wereldoorlog op zijn naam staan, waaronder een gedetailleerde reisgids voor de slagvelden bij Verdun. Voor wie het boek zonder deze voorkennis pakt, kan het als een raar kletsverhaal worden opgevat. Heijster is echter te serieus om ”Mysterie 14/18” met een schouderophalen af te doen.

Aanleidingen voor een boek over allerlei onverklaarbare gegevens van de wereldbrand zijn er te over. Een voorbeeld is een verhaal uit The Evening Post, een Britse krant, van 29 september 1914. Niet lang voor die datum zijn 117.000 man Britse troepen aan land gezet in Frankrijk. Bij de plaats Mons rukken de Duitsers echter snel op en drijven een grote groep Engelsen in het nauw. In uiterste nood roept een soldaat in het Latijn uit: „Moge Sint Joris vandaag de Engelsen helpen!” Zijn kameraden nemen de roep over, en plots verschijnen bij en tussen de Engelse soldaten witte gestalten, groter dan mensen, die de Duitsers te lijf gaan. Tot hun stomme verbazing zien zij vervolgens hoe de Duitsers massaal op de vlucht slaan. De gedaanten schieten pijlen af op de vluchtenden en maken honderden slachtoffers. Later zou de Duitse generale staf zich afvragen wat de doodsoorzaak van de gesneuvelden was geweest. Hun lichamen hadden geen tekenen van verwondingen…

Met name de plaatsen waar ontstellende aantallen mensen sneuvelden blijven een mystieke sfeer houden. Herhaaldelijk verhaalden toeristen van een plotseling beklemmend gevoel wat hen overviel. Of bij een bezoek aan een van de vele begraafplaatsen, waar mensen heel lijfelijk ervoeren niet alleen te zijn; het gevoel dat talloze ogen je volgen terwijl je tussen de rijen grafstenen loopt.

Zonder veel commentaar of franje legt Heijster een bundel verhalen en getuigenissen aan van onverklaarbare feiten, gevoelens en ervaringen. Jammer is, dat hij het geheel niet sec als een mysterie laat staan. Hij voegt er verhalen aan toe over Nostradamus en Cheops die de ramp voorzagen. En van keizer Wilhelm en Raspoetin met hun occulte interesses. Om ten slotte de ervaringen te laten duiden door een bevriend iemand die een overtuigd aanhanger van de reïncarnatie is. De verhalen en ervaringen van mensen zijn boeiend en goed beschreven en roepen een zekere beklemmende sfeer op. Heijster verdient daarvoor een pluim. De occultachtige duiding maakt het boek helaas een stuk zwakker en in geestelijk opzicht zelfs ietsjes onfris.