Dat zijn boek, ”Vroom & Dreesmann. Het verhaal achter het warenhuis” juist op zo’n moment verschijnt, kon Hondelink ook niet vermoeden. Toch houdt hij nog altijd een slag om de arm als het om de toekomst van het bedrijf gaat. „Je weet het maar nooit bij V&D. Wie weet komt er nog een oplossing en is er iemand die er brood in ziet.” Maar realistisch is hij ook. „De wens is de vader van de gedachte, hè.”

De Groninger historicus is naast zijn werk als secretaris van Koninklijke Metaalunie al jaren nauw betrokken bij V&D. Hij onderzocht de geschiedenis van het bedrijf en van de familie en verzamelde tal van snuisterijen. Hondelink somt op. „Een bronzen penning die bij het 100-jarig bestaan is gemaakt, een reclameaanstekertje uit de jaren 30, een boenwasblik met de toevoeging ”De zon” van rond 1900.”

Al die dingen zouden zomaar een museum kunnen vormen, nu het doek voor het bedrijf zo goed als definitief is gevallen. Net als het personeel hield Hondelink de afgelopen weken zijn hart vast, in de hoop dat het warenhuis een doorstart zou maken. „V&D ligt gewoon goed bij veel mensen. De naam heeft een goede klank, maar blijkbaar is het bedrijf niet meer levensvatbaar.”

Hij noemt het warenhuis een instituut waarmee iedereen is opgegroeid. Waar mensen voor het eerst in hun leven op een roltrap stonden die hen naar een bovengelegen verdieping voerde. Waar in vroeger jaren thee en ranja werden gedronken in de toen­malige V&D-lunchroom. „Het bedrijf hoort bij Nederland. Klanten kwamen er omdat alles er te koop was tegen een relatief lage prijs. Maar blijkbaar is het steeds meer een kwestie geworden van: „We kwamen er wel, maar we kochten er niets.””

Dat het bedrijf uiteindelijk verdwijnt, noemt Hondelink jammer, maar ook verklaarbaar. „Er zit dynamiek in de sector, dus er zullen altijd bedrijven verdwijnen en weer opkomen. Dat neemt niet weg dat er met V&D wel echt iets verdwijnt.”

Trendsetter

In de goede jaren was het bedrijf soms een heuse trendsetter met producten die van over de hele wereld kwamen en niemand kende, aldus Hondelink. Daarnaast liet Vroom & Dreesmann al in de jaren dertig 800.000 stuks folders huis aan huis bezorgen onder de naam De Praktische Huisvrouw. „De directeuren van de warenhuizen gaven dan aan in welke wijken ze moesten worden rondgebracht.”

Er waren ook veel periodes waarin V&D trendvolgend was en handig inspeelde op wat een ander op de markt had gebracht. Zo begon het met de afdeling campingspullen nadat Galerie Modern in Groningen daar succes mee had. Vroom en Dreesmann zou daar „groots overheen” gaan en begon zelf dus met het verkopen van campingspullen. „Op diezelfde manier is een partijtje aardewerk uiteindelijk de huishoudafdeling geworden.”

Wat nu rest is een al dan niet positieve herinnering, een boek en wellicht ooit een museum.

„Reddingsplan was op een haar na gelukt”

APELDOORN. Na het plotselinge klappen van de onderhandelingen rond een doorstart van V&D, dinsdagmiddag, komen er meer details, maar ook meer vragen naar boven.

● Het scheelde maar een haar of V&D was dinsdag gered. „Maar opeens leek het een paling die weggleed terwijl we hem goed vasthadden”, zei voormalig topman John van der Ent woensdag in gesprek met Nieuwsuur. „Het is op details uit onze handen geglipt.” En: „Dit hoop ik nooit meer mee te maken.”

● Door het faillissement van V&D verliezen mogelijk veel meer mensen hun baan dan de ruim 8000 medewerkers van het bedrijf zelf. De vele shop-in-shops in de warenhuizen, zoals Esprit, Hunkemöller en s.Oliver, waren goed voor nog eens 1700 banen. Die komen nu voor een groot deel ook op de tocht te staan.

● Kleinere verhuurders van de V&D-warenhuizen denken na over het opsplitsen van hun panden, zodat er meerdere winkels in kunnen. Metroprop, eigenaar van V&D’s in Den Bosch, Heerlen en Sittard, ziet ‘herverkaveling’ als een serieuze optie.