Laat zondag zijn speciale karakter behouden
Er is alle reden om tegen versoepeling van winkelopenstelling op zondag te zijn, betoogt de Britse parlementariër David Burrowes.
Na maanden van gedraai erkende de Britse regering vorige week dinsdag dat ze de winkelopenstelling op zondag wil versoepelen. Het was een merkwaardige aankondiging, omdat de regering tot dusver nog niet heeft gereageerd op een consultatieronde die in de zomer plaatsvond.
Volgens het ministerie van Handel wordt de versoepeling mogelijk gemaakt door een verandering van de Ondernemingswet. Hoewel deze wet inmiddels de House of Lords is gepasseerd en de House of Commons zelfs voor de tweede keer, is het amendement nog steeds niet publiek gemaakt. Het lijkt erop dat de regering meer geïnteresseerd is in het vinden van een manier om de maatregel door het parlement te loodsen dan binnen en buiten het parlement over het onderwerp in debat te gaan.
In de House of Commons heeft de minister van Handel slechts summier en inadequaat gereageerd. Hierbij zeven argumenten tegen versoepeling van de wet:
Het versoepelen van de wetgeving betekent een extra belasting voor ondernemers en ontneemt consumenten keuzevrijheid. Lokale autoriteiten hebben aangegeven dat het beleid in hun gemeente afhankelijk is van het beleid in naburige gemeenten. Veranderingen veroorzaken daarom een domino-effect. Het leidt er uiteindelijk toe dat in het hele land alle beperkingen op zondagsopenstelling komen te vervallen. Ondertussen steunt vrijwel geen enkele grote retailer de plannen, omdat het de ondernemers opzadelt met extra regelgeving en personeelskosten. Tesco (een grote Britse supermarktketen, red.) heeft afgelopen week zelfs laten weten dat hij het aantal uren dat de winkels open zijn, gaat verminderen.
Versoepeling van de zondagsopenstelling leidt niet tot een toename van de verkoop. Dat bleek in 2012, toen de zondagsrestricties tijdelijk werden losgelaten in verband met de Olympische Spelen. Het is een gedeelde overtuiging van retailers dat niet de openingstijden van een winkel maar het huishoudbudget de hoogte van de bestedingen bepaalt. De proef in 2012 maakt duidelijk dat bij versoepeling van de zondagsopenstelling verkopen verschuiven van kleine winkels naar grote winkels. Economen verbonden aan de universiteit van Oxford hebben berekend dat kleine winkels meer personeel in dienst hebben. Een verschuiving van de verkopen naar de grote winkels leidt netto tot een verlies van in totaal 3270 banen.
Ruim een jaar geleden stelde de minister-president Cameron dat alle nieuwe wetsvoorstellen een ‘familietest’ moeten ondergaan. Ontkenning van het ministerie van Handel, Innovatie en Ontwikkeling ten spijt, heeft de onafhankelijke Social Market Foundation aangetoond dat dit wetsvoorstel de familietest veronachtzaamt. Deels omdat winkelpersoneel en hun gezinnen worden benadeeld. Het raakt echter ook iedereen die graag een dag in de week wenst die qua karakter anders is dan de andere zes dagen; iets waar velen in de samenleving op dit moment aan hechten.
Een zeer groot deel van het winkelpersoneel is tegen uitbreiding van de winkelopenstelling op zondag. Uit een enquête van de vakbond USDAW blijkt dat 91 procent van de personeelsleden niet wil dat de winkels op zondag langer opengaan. Dat heeft volgens hen een ongewenste impact op hun gezinsleven. Ondanks wetgeving die winkelpersoneel zou moeten beschermen tegen werken op zondag meldt USDAW verder dat er vaak stevige druk op het personeel wordt uitgeoefend om toch te werken. Het is een reële vrees dat als zondagsopenstelling gewoon wordt, personeel nog meer onder druk wordt gezet om op zondag diensten te draaien. Er worden bovendien geen garanties gegeven dat werken op zondag beter betaald wordt. Afgelopen week nog werd bekend dat grote retailers de zondagsvergoeding willen verminderen.
Vaak wordt betoogd dat versoepeling van de zondagsopenstelling leidt tot een verbetering van het winkelhart van een dorp of stad. Dat is echter onzin. Voor onafhankelijke, kleine familiebedrijven die de belangrijke winkelcentra opluisteren is extra openstelling niet interessant. Winkels die open kunnen zo lang als ze willen, hebben meestal een oppervlakte van minimaal zo’n 900 vierkante meter. Het zijn vooral de winkels aan de randen van de stad die het meest profiteren van een versoepeling van de zondagsopenstelling. Daarmee onttrekken zij klanten aan het stadshart en beschadigen zo het sociale en commerciële hart van onze lokale gemeenschappen. De overheid redeneert dat gemeenteraden, om deze ongewenste effecten te voorkomen, stadscentra maar moeten voortrekken wat betreft winkelopenstelling op zondag. Helaas vindt de meerderheid van de lokale bestuurders echter dat de winkels buiten de centra prioriteit verdienen. Als de overheid gelijk heeft, waarom hoor ik dan zo veel kleine ondernemers klagen over de verwoestende gevolgen die dit beleid voor hen heeft?
De overheid stelt dat versoepeling van de zondagswet winkels helpt in de strijd met webshops. Opnieuw geldt: hiervoor is geen enkel bewijs. Uit onderzoek in januari onder meer dan 2000 consumenten blijkt dat twee derde van hen in aanloop naar Kerst online aankopen heeft gedaan. Niemand van hen voerde echter als reden daarvoor de beperkte zondagsopenstelling aan. Van alle bedrijven die in de afgelopen weken inzicht gaven in de verkopen tijdens Kerst zegt geen enkele onderneming dat de beperkingen op zondag de verkopen negatief hebben beïnvloed. De overheid zoekt op de verkeerde plaats naar een oplossing voor de problemen die gewone winkels hebben in hun concurrentiestrijd met onlineshops.
Ten slotte, en dit is mogelijk het belangrijkste argument dat alle parlementsleden zouden moeten overwegen: het huidige compromis, dat toelaat dat grote winkels op zondag zes uur open mogen zijn en kleine winkels onbeperkt, is populair en werkt naar tevredenheid. Zo’n 67 procent van de bevolking steunt de huidige wet. De campagne voor versoepeling van de zondagsopenstelling valt dan ook op vanwege de geruisloosheid. Wie pleit er voor deze verandering, behalve een groep grote ondernemers uit West End (wijk van Londen, red.)? In ieder geval niet de kleine ondernemer die door de overheid volgens de Ondernemingswet wordt geholpen om te „innoveren, groeien en concurreren.”
Afgelopen jaar poogde ik met een groep van twintig gelijkgezinde Conservatieve parlementsleden te voorkomen dat de Stads- en deconcentratiewet zou worden gewijzigd waardoor de zondagsopenstelling zou worden versoepeld. Onze toewijding is onverminderd groot en de steun die we ontvangen groeit. Zeker nu de overheid opnieuw probeert om de veranderingen door te voeren, nu via de Ondernemingswet. Dit is het moment om op te staan, een tegengeluid te laten horen en zo deze ongewenste en onnodige plannen te stoppen.
De auteur zit in het Britse parlement namens de Conservatieve Partij. Hij vertegenwoordigt het district Enfield Southgate. Dit artikel is vertaling van een bijdrage op de site conservativehome.com.