”Finale”
Auteur: Ina Boudier-Bakker
Uitgeverij: Aspekt, Soesterberg, 2001
ISBN 90 5911 001 3
Pagina’s: 96
Prijs: € 9,05. Met ”De klop op de deur” werd Ina Boudier-Bakker (1875-1966) in 1930 een gevestigd auteur. Liepen de meningen van critici uiteen, uit het verkoopsucces van deze familieroman bleek dat lezend Nederland er bijna unaniem enthousiast over was. Het zou tot 1955 duren tot ze -met ”Kleine kruisvaart”- opnieuw in de belangstelling kwam. Dit stimuleerde Boudier vervolgens tot het schrijven van ”Finale”, een novelle die nu een negende druk beleeft.

Haar langdurig min of meer uit de gratie liggen, had de auteur te danken aan onhandig bronnengebruik. Ze raakte in een literair schandaal verwikkeld, omdat Menno ter Braak haar van plagiaat beschuldigde. De gebeurtenis knakte Boudiers zelfvertrouwen. Toen jaren later ”Kleine kruisvaart” verscheen en Jan Greshoff daarover de loftrompet blies, bleek ze opnieuw door de publieke opinie beïnvloedbaar te zijn. Het feit dat dit boek binnen drie maanden vier drukken kreeg én Greshoffs typering ervan („een wonderwerk van filigraankunst”) inspireerde haar tot ”Finale” .

Een oude vrouw trekt zich terug in een pension aan zee en maakt in dit zelfgekozen isolement de balans van haar leven op. Onvervulde verlangens en teleurstellingen hebben de overhand. ”Finale” is een treffende novelle over eenzaamheid en belastende herinneringen.

Het noodlot-motief, dat Boudiers eerdere werk typeert, komt erin terug. Er is één verschil: aan het einde van ”Finale” klinkt hoop door. De oude vrouw (zij blijft naamloos) keert terug naar huis mét de zorg voor een (stief)kleinkind en een achterkleinkind. Haar leven heeft weer een doel. Dit doel blijft tot het horizontale beperkt. Dat vind ik jammer, evenals het feit dat het christendom in dit kleine boek uitsluitend gelijk lijkt te staan aan schijnvroomheid.

Te waarderen daarentegen valt het feit dat Boudier Greshoffs argumenten voor zijn complimenten voor ”Kleine kruisvaart” serieus heeft genomen. Ze legt zich er -zeker vergeleken bij eerder werk- duidelijk op toe ”Finale” zo gecomprimeerd mogelijk te schrijven. Dat komt deze mooie novelle ten goede.