In het zuidoosten van Turkije, de regio waar veel Koerden wonen, heerst een oorlogssituatie. Op straat liggen dode lichamen. Mensen worden gedwongen te vertrekken. Gebouwen worden verwoest. Vorige week nog raakte de Moeder Godskerk in Diyarbakir, een van de oudste kerken ter wereld, beschadigd bij het geweld tussen de Turkse regering en de Koerdische beweging PKK.

De vrees van Turkse minderheden is dat de Turkse regering bezig is met een bewuste campagne om minderheden uit het zuidoosten te verwijderen. Uit kleinere steden en dorpen zijn veel inwoners, onder dwang of vrijwillig, vertrokken. Turkije zou werken aan een plan om in hun plaats Syrische vluchtelingen te huisvesten, en dan met name de soennitische moslims die ook in Turkije het merendeel van de bevolking vormen.

Die vermoedens kregen deze week nieuw voedsel door uitspraken van de Turkse premier Davutoglu. Die zei dat door de bommen van de PKK de ruïnes van de historische wijk Sur in Diyarbakir worden opgeruimd. In plaats daarvan moet er een moderne stad gebouwd worden „net als het Spaanse Toledo.”

Niet alleen Koerden, ook andere minderheden maken zich zorgen over die ontwikkeling, die in heel Turkije voelbaar is. „De situatie lijkt op die van de jaren 80 en 90”, zeggen twee protestantse christenen uit Ankara. Zij willen anoniem blijven om repercussies te voorkomen. „Toen was er ook veel druk vanuit de regering richting een monocultuur. Daarna, toen de AKP van Erdogan aan de macht kwam, was er in eerste instantie meer vrijheid. Maar nu wordt het weer moeilijker. Als christen is het bijna onmogelijk om een baan te krijgen.”

Bovendien worden christenen bewust aan de Koerdische, terroristische PKK gekoppeld, zegt een kerkenraadslid uit Ankara. „Er worden foto’s verspreid van gewapende PKK’ers met daarachter een kruis of een beeldje van Maria. Zo wordt de indruk gewekt dat christenen terrorisme ondersteunen. Vooral de laatste maanden duikt dit soort voorbeelden steeds weer op.”

Volgens hem staat in het oosten van het land feitelijk „een genocide” voor de deur, „en de wereld is stil. Wat honderd jaar geleden gebeurde, dreigt nu weer te gebeuren.”

Vorige maand hielden twaalf voorgangers van protestantse kerken in Turkije een pleidooi voor plaatselijke overheden om te streven naar vrede en verzoening in het land.

De weinige christenen in Turkije hebben volgens de zegsman uit Ankara echter vaak al een vluchtplan voorbereid. „Een lid van onze gemeente kijkt of hij naar Taiwan kan gaan, omdat hij hoorde dat daar behoorlijk wat vrijheid is. En dat geldt niet alleen voor christenen. Ook andere minderheden denken na over hun vertrek. Turkije krijgt meer en meer een monocultuur waar afwijkende geluiden hard worden afgestraft.”