President Poetin zou zeker een motief hebben gehad voor de aanslag. In 1998 sprak de FSB-spion (toenmalig premier) Poetin persoonlijk aan op het probleem van de corruptie in Rusland. Hij had misschien steun verwacht, maar kreeg in plaats daarvan zelf te maken met strafrechtelijke vervolging. Dat doet heel erg denken aan de ervaringen van Michail Chodorkovski, die om dezelfde reden tien jaar de gevangenis in ging.

Litvinenko wachtte de uitkomst van het strafrechtelijk onderzoek niet af, maar vluchtte in 2000 naar Londen. Daar is een grote gemeenschap van (veelal rijke) Russen die bij Poetin op de zwarte lijst staan.

Intussen ging Litvinenko door met zijn onderzoek. Bij hem rees het vermoeden dat er banden bestonden tussen president Poetin en de georganiseerde misdaad, zo zei zijn vrouw later tegen de Britse onderzoekscommissie. Hij stierf in november 2006 na te zijn vergiftigd met het radioactieve polonium-210. Rechercheurs hebben dat verbonden aan de twee verdachten, Andrei Loegovoi en Dmitri Kovtoen. Maar die ontkennen.

Er zijn inmiddels genoeg andere voorbeelden van misdrijven die in naam van Poetin zouden zijn gepleegd. Naast het geval-Chodorkovski wordt de moord op de journalist Anna Politkovskaja genoemd. Enkele weken voor de moord op Litvinenko werd zij doodgeschoten in de lift van haar eigen flat. En ook aan de dood van Boris Nemtsov begin vorig jaar zit altijd nog een luchtje.

Hoe geloofwaardig sommigen deze gevallen presenteren, meestal ontbreekt toch het doorslaggevend bewijs voor Poetins schuld. Het blijft bij reconstructies die logischerwijs uitlopen op diens betrokkenheid. Voor de borreltafel is dat genoeg. Maar een rechtbank is geen borreltafel. Daar geldt alleen ”wettig en overtuigend bewijs”.

Jammer genoeg sluit ook het rapport van deze rechter de twijfel niet uit. Het „veronderstelt” dat Poetin persoonlijk zijn fiat voor de moord heeft gegeven, maar de ”smoking gun” ontbreekt.

Het is waarschijnlijk een illusie dat zulk hard bewijs ooit opduikt. Ook de twee verdachten hebben waarschijnlijk niet persoonlijk met de president gesproken. Bovendien ligt het voor de hand dat veel van zulke zaken volkomen buiten de president om gaan. In de Kremlinmachine weet nu eenmaal iedereen wat ”goed voor Rusland” is.

De Britse regering was eigenlijk tegen dit onderzoek naar de moord op Litvinenko. Politiek veel te gevoelig, dacht ze. Maar nu dit rapport er ligt, kan ze er niet omheen. De eerste stap is de twee verdachten te arresteren. Gewoon om uitlevering vragen zal niet helpen, want daar werkt Rusland niet aan mee. En dus kan het zomaar opnieuw tien jaar duren voor er een doorbraak komt.