„Ik ben de kritiek op de commissie beu. Wij doen genoeg. Het probleem ligt hem bij de uitvoering van de afspraken door een aantal landen”, zei Juncker. Europa sprak in 2015 af om 160.000 vluchtelingen die in Italië en Griekenland aankloppen, over heel Europa te verdelen, om zo deze ‘frontstaten’ te ontlasten. Maar deze herverdeling komt nauwelijks op gang. Een aantal, met name Oost-Europese landen, weigert vluchtelingen op te nemen.

„Ik accepteer dit niet”, zei Juncker. Hij wil dat in 2016 de landen gaan uitvoeren wat ze hebben afgesproken.

Daar hoort ook de naleving van de afspraken met Turkije bij om de migratiegolf aan te pakken. In ruil voor geld (zeker 3 miljard euro) moet Turkije de grenzen naar Europa potdicht houden en de opvang van vluchtelingen in Turkije verbeteren. Echter over het geld ligt Italië dwars. Tot groot ongenoegen van Juncker.

De komst van grote groepen migranten heeft ook het Schengengebied, de 26 landen waartussen zonder paspoort gereisd kan worden, flink onder druk gezet. Een aantal landen, waaronder Duitsland en Denemarken, hebben weer grenscontroles ingesteld. Het einde van ‘Schengen’ zou ook het einde betekenen van de Europese interne markt met hogere werkloosheid en minder economische groei, waarschuwde Juncker. Ook de euro zou dan „geen zin” meer hebben. Juncker noemde ‘Schengen’ de grootste prestatie van de EU.

Juncker erkende dat Europa „moeilijke tijden” kent. „Ik heb geen illusies over dit jaar, dat wordt moeilijk”, zei hij. Hij waarschuwde dat de geloofwaardigheid van Europa en de EU op het spel staat, als Europa niet doet wat het belooft.