Herstel huizenprijs zet door, maar voor hoelang?
NIEUWEGEIN. Het herstel van de woningmarkt heeft zich in het afgelopen kwartaal onverminderd doorgezet. Toch kunnen, nu de grootste daling van de hypotheekrente achter de rug lijkt, strengere leennormen de goede stemming de komende tijd in gevaar brengen.
De NVM, met een marktaandeel van 75 procent onbetwist marktleider in de makelaarsbranche, meldde donderdagmorgen opnieuw positieve woningmarktcijfers. Gemiddeld steeg de huizenprijs in het laatste kwartaal van 2015 met 1,8 procent. In vergelijking met een jaar eerder liggen de prijzen zelfs 5 procent hoger.
Daarmee is inmiddels de helft van de aan de huizenmarkt toegebracht schade als gevolg van de in 2008 ingezette economische crisis hersteld. „De prijs van de gemiddelde woning ligt nog bijna 10 procent onder het niveau bij de start van de crisis, maar is inmiddels wel 10 procent hoger dan op het dieptepunt”, zei NVM-voorzitter Ger Hukker donderdagmorgen in een reactie.
Voor een gemiddelde woning werd het afgelopen kwartaal 227.000 euro neergeteld. Vooral van vrijstaande woningen nam de prijs sterk toe, nadat juist dit woningtype tijdens de crisis harde klappen kreeg. Ook appartementen werden relatief snel duurder, wat het gevolg is van de snel verkrappende markt in de grote steden. Zo stegen de woningprijzen in de regio Amsterdam in 2015 met maar liefst 17 procent. Daarentegen blijven de noordoostelijke regio’s van Brabant, het noorden van Limburg, het zuidoosten van Groningen en de regio Den Helder juist achter bij het herstel.
Voor het eerst sinds het begin van de crisis namen in het afgelopen kwartaal ook de vraagprijzen van woningen weer toe. Vanaf 2008 daalden de vraagprijzen onafgebroken (in totaal met ruim 12 procent), maar de afgelopen drie maanden kwam er juist 0,5 procent bij. Ook loopt het verschil tussen de vraagprijs en de uiteindelijke verkoopprijs steeds verder terug. Zo’n 10 procent van de woningen wordt zelfs al weer boven de vraagprijs verkocht.
Hoewel de prijs nog achterblijft is het aantal verkopen op jaarbasis weer terug op het niveau van vlak voor de crisis. Niet eerder verkochten NVM-makelaars in één kwartaal zelfs zoveel woningen (40.158) als in de afgelopen drie maanden.
Volgens de NVM heeft de koopwoningmarkt de wind in de rug dankzij het gestegen consumentenvertrouwen en de lage rente. Hukker: „De hypotheekrente is ontzettend laag, zodat de netto lasten bij een koopwoning sterk zijn gedaald, terwijl die lasten bij een huurwoning juist sterk zijn gestegen.” Voor huishoudens die niet in aanmerking komen voor een sociale huurwoning, is kopen daardoor vaak de meest betaalbare uitweg.
Hukker rekent er daarom op dat het herstel zich ook de komende tijd voortzet met een prijsstijging in 2016 van „3 á 4 procent”. Hij verwacht niet dat de strengere leennormen –kopers moeten steeds meer eigen geld meebrengen en kunnen ook steeds minder lenen– dit herstel in de kiem zal smoren. Hooguit beperkt dit volgens hem „de effecten van de oververhitting in de markt die je hier en daar ziet.”
De Vereniging Huis (VEH) meldde woensdag juist wel vanwege die strengere leenmorgen een „minder spectaculair” herstel te voorzien dan in de voorgaande twee jaar. Het effect van de dalende hypotheekrente raakt volgens de VEH langzaamaan uitgewerkt, waardoor de steeds strengere hypotheekvoorwaarden „steeds meer beginnen te knellen.”
Ondanks dat de leennormen de afgelopen tijd ook al aanzienlijk strenger werden, bleef het effect hiervan op de maximale lening voor de aankoop van een woning beperkt, doordat tegelijk de hypotheekrente daalde. Vooral als op termijn de hypotheekrente weer gaat stijgen, kan dat opnieuw leiden tot vraaguitval en dalende prijzen, vreest de VEH.
De NVM meldde donderdagmorgen dat ook woningwebsite Funda meebeweegt met het herstel in de markt. In het afgelopen kwartaal behaalde Funda zelfs het hoogste aantal bezoeken ooit met 30,9 miljoen bezoekers per maand. Vooral via de mobiele telefoon (47 procent) weten consumenten de woningwebsite te vinden, gevolgd door de desktop (31 procent) en de tablet (22 procent).