Europa heeft met Turkije een gezamenlijk plan van aanpak afgesproken. Turkije zal onder meer in ruil voor geld de grenzen met Europa potdicht moeten houden. Volgens Timmermans zijn „de eerste resultaten bemoedigend”, maar hij zei tegelijkertijd dat de cijfers nog steeds „relatief hoog” zijn. „Er is nog een lange weg af te leggen,” voegde hij eraan toe. „Ik geloof dat Turkije bezig is de afspraken te implementeren.”

Rutte sloot zich bij de woorden van Timmermans aan. De migrantenstroom en internationale veiligheid zullen tijdens het zes maanden durende voorzitterschap veel aandacht opeisen. De premier wil „pragmatisch” te werk gaan, maar waarschuwde ook dat oplossingen niet van de een op de andere dag komen.

De migratiecrisis kan alleen gezamenlijk opgelost worden, niet door een lidstaat alleen, zei Rutte. Hij benadrukte dat de „enorme instroom” van vluchtelingen omlaag moet. Daarbij is het volgens hem belangrijk dat alle 28 lidstaten zich aan hun afspraken houden.

Herverdeling van vluchtelingen, betere grensbewaking en het opzetten van een Europese kustwacht zijn drie belangrijke zaken die het komende half jaar geregeld moeten worden, zei voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie.

Steeds meer landen sluiten de grenzen om de stroom vluchtelingen tegen te houden. Juncker snapt die landen wel, maar wil deze trend stoppen. Hij wil ‘Schengen’, waar zonder paspoort gereisd kan worden, niet opgeven, zei hij.

Over een andere heikele kwestie, de onderhandelingen over de positie van Groot-Brittannië in de EU om een Brexit te vermijden, is Rutte „relatief optimistisch” in februari een deal te kunnen sluiten. De Britten willen een betere deal met Europa voordat het volk zich in een referendum uitspreekt over het lidmaatschap van de EU. Vooral de Britse eis op het gebied van sociale voorzieningen valt moeilijk bij de andere EU-lidstaten.