De weerstand tegen vuurwerk groeit – gelukkig en terecht. Nederland blijkt nog vuurwerk­land bij uitstek te zijn, maar het vuur ervoor dooft. We staan wat vuurwerk betreft wel aan de wereldtop, maar dat is eerder iets om je voor te schamen dan om trots op te zijn.

Vuurwerk is een luxeartikel dat voor veel bedrijven een welkome financiële aanvulling betekent. Het illegale circuit is groot en zorgt al jaren voor honderden gewonden tijdens de jaarwisseling. Dan gaat het verstand op nul. Als het om winst gaat, wordt algauw een oogje dichtgeknepen. Het in Parijs gesloten wereldwijde klimaatakkoord is nog geen maand oud als we ons liever laten leiden door de spreekwoorden ”Geld stinkt niet” en ”Na ons de zondvloed”. Hoe kortzichtig. Je zou het kunnen zien als het verknallen van de prachtige schepping, alle nuttige regels om milieuvervuiling te voorkomen ten spijt.

Omdat we deze luxeartikelen dus best kunnen missen, zou de zogenaamde vermakelijkheids­belasting hierop drastisch kunnen worden verhoogd. Die ‘vermakelijkheid’ wordt trouwens lang niet door iedereen gedeeld. Zoals iedereen weet, kan vuurwerk bij gebruik ernstig lichamelijk letsel veroorzaken, vooral aan ogen, handen en longen, en zelfs dodelijke slachtoffers veroorzaken. De kracht van het vuurwerk is sterk toegenomen, zodat het soms te vergelijken is met verwoestende granaten en mortieren. Zulk gevaarlijk oorlogsspul mag vanzelfsprekend niet in de handen van amateurs vallen. Ondeskundige opslag en vervoer van vuurwerk bleken levensgevaarlijk – Enschede! Het kalf is al lang verdronken, maar de putten nog steeds niet voldoende gedempt.

Het afsteken van vuurwerk gebeurt vaak in combinatie met overmatig alcoholgebruik en brandstichting; vandalisme dus. Ook rond de jaarwisseling mag anarchie niet getolereerd worden. Het is toch te gek voor woorden dat bushokjes persoonlijk bewaakt moeten worden, omdat het glas anders weer aan scherven zal gaan. Niet alleen gezondheid gaat gemakkelijk in rook op. Vuurwerk leidt verkeersdeel­nemers af en geeft dus onveiligheid op de openbare weg.

Bovendien veroorzaakt dit ‘vermakelijke werk’ giftige milieuvervuiling. Gif in combinatie met mist kan leiden tot smog, dat zeer ongezond en gevaarlijk is in het verkeer en bovendien vooral voor patiënten met ademhalingsmoeilijkheden hinder oplevert. Voor de enorme berg troep die na het afsteken achterblijft, draaien vaak niet de vervuilende burgers op, maar de gemeentereiniging, die draait op onze belastingcenten.

Stropers blijken sluw misbruik te maken van knalvuurwerk, want dat is nauwelijks te onderscheiden van geweervuur. Onder de dekmantel van legaal vuurwerk ontplooien stropers gemakkelijk hun illegale activiteiten.

Nog meer bezwaren tegen vuurwerk zijn aan te voeren: in een tijd van de vergroting van de kloof tussen arm en rijk, is de vuurwerkhandel een onverantwoorde en schandalige verspilling. Last but not least: vuurwerk veroorzaakt angsten bij getraumatiseerde mensen die oorlog(en) hebben meegemaakt, zoals vluchtelingen en asielzoekers die hier massaal zijn komen schuilen. Gastvrijheid moet blijkbaar wijken. Ook huisdieren weten van paniek niet waar ze het zoeken moeten.

Als men dan toch tegen beter weten in zo nodig vuurwerk wil afsteken, laat het dan collectief gebeuren door deskundigen. Nu is het nog zo dat ook de belastingbetalers die geen vuurwerk afsteken wel moeten boeten voor de kostbare overlast zoals vervuiling en extra medische zorg. Nee, laat de vervuilers en vernielers zelf betalen.

Het evident ongezonde roken is succesvol teruggedrongen. Nu nog het overbodige en schadelijke vuurwerk. De publieke aversie hiertegen groeit. Dus staak het vuren, steek liever veilig kaarsen aan en voorkom een ongelukkig nieuwjaar.

De auteur is docent godsdienst op een christelijke middelbare school in Delft.