Het Iraakse leger opende vorige week de aanval op Ramadi. Dat ging moeizaam, omdat IS alle bruggen naar de stad had opgeblazen en valstrikbommen en sluipschutters inzette om de opmars te vertragen. Maar maandag meldde het Iraakse leger dat de stad onder controle is.

Vanuit Ramadi hoopt het Iraakse leger te kunnen doorstoten naar Mosul in het noorden van Irak. Voor het leger is de overwinning een opsteker, want de strijders van IS hadden tot dusverre niet veel te duchten van de Iraakse soldaten en de sjiitische milities.

De Iraakse premier Haider al-Abadi verzekerde maandag in een televisietoespraak dat IS in 2016 zal worden verslagen. Hij zei dat „2015 het jaar van de bevrijding was en 2016 het jaar van de eindzege wordt.” Abadi sprak de natie toe naar aanleiding van de herovering van Ramadi.

IS heeft vorig jaar zonder veel moeite het westen en noorden van Irak, inclusief de tweede stad van het land, Mosul, onder de voet gelopen. Maar nu lijkt het tij te keren. Het succes van de regeringstroepen in Ramadi staat echter niet op zich. In maart moest IS Tikrit al uit handen geven, en in november heroverden Koerdische en jezidische milities de stad Sinjar, in het noordwesten van Irak.

Het is te verwachten dat Ramadi de komende maanden nog te maken zal krijgen met verzet van IS-strijders binnen de stad, onder meer door aanslagen, maar het is volgens onderzoeker Michael Knights van het Washington Institute for Near East Policy onwaarschijnlijk dat IS de stad nog geheel onder controle zal kunnen krijgen. Of de terreurgroep een langdurige controle over de stad ooit nastreefde, is voor Knight overigens de vraag. De groep beschouwde Ramadi waarschijnlijk vooral als verdedigingsbolwerk van Mosul, stelt hij.

De slepende strijd om Ramadi heeft IS volgens hem vooral uitstel gegeven voor de belangrijkere strijd om Mosul. Maar tegelijk is de strijd ook voor de Iraakse strijdkrachten en de door de Amerikanen geleide coalitie tegen IS een goede oefening geweest. Zo zou de samenwerking aanmerkelijk zijn verbeterd, onder meer op het niveau van de inlichtingen. Bovendien liet de strijd om Ramadi zien dat de door de coalitie aangeboden trainingen van Iraakse soldaten vruchten beginnen af te werpen.

Of Mosul nu ook veroverd kan worden? Knight heeft er goede hoop op. Wladimir van Wilgenburg, een Nederlandse journalist en medewerker van de Amerikaanse Jamestown Foundation, denkt eveneens dat met de val van Ramadi het tij voor IS is gekeerd. „Terwijl Islamitische Staat vroeger voornamelijk in het offensief zat, is het nu voornamelijk in het defensief”, zei hij dinsdag in het NRC. „De aanvallen van IS op Iraakse regeringstroepen en de Koerden hebben geen zin meer, omdat die luchtsteun krijgen van de Amerikanen.”

Amerikaanse commando’s zouden maandag intussen de beruchte IS-leider Abu Omar al-Shishani levend gevangen hebben genomen in de buurt van de stad Kirkuk, in Irak. Dat meldde het Russische persbureau Tass.

De in Georgië geboren IS-commandant is een veteraan uit de Russisch-Georgische oorlog van 2008. Op zijn hoofd staat een beloning van 5 miljoen dollar.