Antilliaanse premier: Juliana onze koningin
De Antilliaanse premier Mirna Louisa-Godett is geraakt door het overlijden van prinses Juliana. „Juliana is en blijft onze koningin”, aldus de premier vanuit haar huis in Willemstad.
Ze heeft namens de regering en de bevolking van de Nederlandse Antillen een telegram gestuurd aan koningin Beatrix. „Ze was de koningin van ons allemaal. Ik wil de Nederlanders, de Antillianen in Nederland en de Antilliaanse bevolking hier condoleren met dit verlies”, aldus de premier.
Louisa-Godett heeft op radio en televisie een nationale rede gehouden. Hierin zei ze dat ze nooit de eer heeft gehad Juliana persoonlijk te ontmoeten, maar dat duidelijk is dat Juliana ook voor de Nederlandse Antillen een moeder des vaderlands was. „Ze was altijd zeer betrokken bij de Antillen en was mede daarom erg geliefd bij de hele bevolking.”
De premier wees verder op de belangrijke rol die Juliana heeft gespeeld in het dekolonisatieproces. „Terwijl de dekolonisatie in Indonesië tamelijk gewelddadig verliep, is dit proces in de Caraïben geheel in de geest van haar karakter verlopen: sereen, pacifistisch en zelfs met affectie”, aldus Louisa-Godett.
Verder wees de premier op de betrokkenheid van Juliana bij het verkrijgen van autonomie voor de Antillen. „Ze wist een einde te maken aan de vijandige politieke confrontaties tussen de landen aan de verschillende zijden van de oceaan.” Juliana ondertekende zelf ook dit Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, dat de Antillen en Suriname hun autonomie gaf.
Ook tijdens de opstand van 30 mei 1969 op Curaçao was Juliana een cruciale factor. Volgens de Antilliaanse premier is het aan Juliana te danken dat de opstand op een verstandige en pacifistische wijze is opgelost. Als Juliana op dat moment geen koningin was geweest, was dit mogelijk anders afgelopen”, aldus Louisa-Godett.
De Antilliaanse premier betuigde tot slot haar medeleven aan koningin Beatrix, prins Bernhard en het gehele Nederlandse koningshuis.
De Antilliaanse regeringsvoorlichtingsdienst voert de komende dagen overleg met de regering in Den Haag over de activiteiten rondom de begrafenis van prinses Juliana.
De Nederlandse Antillen hadden een speciale band met koningin Juliana. „Ze was enorm geliefd onder de mensen hier”, zegt oud-premier van de Antillen Don Martina (68). Hij was premier van 1979 tot 1984. Don Martina bezocht koningin Juliana kort na zijn aantreden op Paleis Soestdijk en was een jaar later ook aanwezig bij de troonswisseling.
In 1983 bracht Juliana haar laatste bezoek aan de Nederlandse Antillen en Aruba. Ze bezocht, vergezeld door prins Bernhard, projecten die waren gefinancierd met de giften die ze had ontvangen voor haar zeventigste verjaardag. „Ik had toen de eer om haar rond te leiden over alle eilanden”, zegt Martina. Wat hij zich vooral herinnert van Juliana zijn haar vriendelijke persoonlijkheid, haar betrokkenheid bij het reilen en zeilen op de Antillen en haar uitstekende kennis van zaken.
„Ze luisterde zeer aandachtig naar iedereen met wie ze sprak en stelde altijd relevante en intelligente vragen”, aldus Martina. Wat hem toen opviel was dat ze warme interesse had voor de kleinste eilanden van de Antillen, Saba en Sint Eustatius. Die krijgen over het algemeen minder aandacht dan het grotere Curaçao en Aruba. „Maar Juliana gaf de inwoners van Saba en Sint Eustatius het gevoel dat ook zij belangrijk waren”, vertelt Martina.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog bezocht Juliana als prinses de Nederlandse Antillen voor de eerste keer. „Dat heeft grote indruk gemaakt op de mensen”, zegt Martina. Maar ook als vorstin vergat zij de Antillen niet. In 1955 werd ze door een enorme menigte enthousiast verwelkomd in Willemstad.
Een van haar eerste taken als koningin met betrekking tot de Antillen was de ondertekening van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden. Het is nog steeds de grondslag voor het samenwerkingsverband binnen het koninkrijk. „Juliana was een belangrijke factor in dit proces, dat voor de Antillen een fundamentele ommekeer heeft betekend”, stelt Martina vast.
„De Antillen zijn zeer koningsgezind en dat is voor een deel zeker de verdienste van Juliana”, aldus de oud-premier. Op alle eilanden zijn wel scholen, straten of wijken naar haar vernoemd. Julianadorp is een grote wijk van Curaçao. De wijken Punda en Otrobanda zijn verbonden door de 55 meter hoge Julianabrug. Een Papiamentstalig radiostation veranderde na het bezoek van Juliana in de Tweede Wereldoorlog haar naam in Prinses Julianazender. Saba heeft een Hotel Juliana en de luchthaven van Sint Maarten heet International Princess Juliana Airport.
De Antilliaanse gouverneur, F. Goedgedrag, heeft in een telegram aan koningin Beatrix zijn deelneming betuigd met het overlijden van prinses Juliana. Hij deed dat mede namens de regering en het volk van de Nederlandse Antillen.
„Het heengaan van uw moeder heeft een schok van ontroering in ons land teweeggebracht. Haar warme en oprechte belangstelling voor het wel en wee van onze eilanden heeft een diepe indruk achtergelaten”, schrijft Goedgedrag.
„Zij zal in onze herinnering voortleven als de vorstin die bij uitstek de gemeenschappelijke lotsverbondenheid van de landen in ons koninkrijk wist te belichamen”, aldus de gouverneur. Mede uit naam van zijn echtgenote wenst hij dat de koningin en haar gezin de kracht weten te vinden om in dit grote verlies te berusten.