In memoriam Gerrit Holdijk (1944-2015)

Eigenlijk had hij in juni van dit jaar een afscheid gewenst zonder bloemen, zonder toespraken, zonder receptie en zonder interviews, zo zei hij tijdens een afscheidssymposium in de vergaderzaal van de Eerste Kamer. Dat ging natuurlijk niet, maar het tekent Holdijk wel. Hij hield niet van poespas.

De meeste politici genieten van aandacht in de media. Zo niet Gerrit Holdijk. Hij voelde zich diep ongelukkig toen in 2010 de hele parlementaire pers hem benaderde omdat hij de doorslaggevende stem gaf aan omstreden wetsvoorstellen van het eerste kabinet-Rutte. Hij noemde zichzelf dan ook geen politicus: „Ik ben slechts een jurist in de coulissen van de politiek.”

Holdijk betekende veel voor de SGP. Vanaf 1972 tot 201O was hij beleidsmedewerker van de Tweede Kamerfractie. Vanaf 1986 tot 2015 was hij met een onderbreking van vier jaar senator voor de SGP. Van 1987 tot 2011 was hij tevens Statenlid in de provincie Gelderland. Verder was hij actief in de plaatselijke kiesvereniging, het studiecentrum voor de SGP en het blad Zicht van de Guido de Brèsstichting. Hij wilde zich echter ook niet opsluiten in de SGP. Al die jaren bleef hij naast zijn werk voor de partij functioneren zelfstandig juridisch adviseur. Zelf zei hij daarover: „Ik ben niet sterk, geen leider. Leidinggeven vind ik een zinloze belasting. Aan de andere kant krijg ik liever ook geen leiding van anderen. Ik ben niet een meegaand type.”

Holdijk was hervormd in hart en nieren. Hij was voor de vereniging van de Gereformeerde Kerken en de Hervormde Kerk in 2004 lid van de Raad voor de Overheid en Samenleving. Voor en na de totstandkoming van de Protestantse Kerk in Nederland was hij lid van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond. Ook was hij redactielid van De Waarheidsvriend en van Wapenveld, het orgaan van de RRQR, de reünistenvereniging van de CSFR.

De theoloog dr. A.A. van Ruler was voor Holdijk een belangrijke inspiratiebron voor zijn politieke denken. „Eén van zijn aforismen is altijd leidend voor mij geweest: „Zo weet het geloof uit het Woord dat de werkelijkheid theocratisch en de theocratie werkelijkheid is.” Voor mij is die uitdrukking een vorm van houvast, zowel in mijn persoonlijk leven als in mijn werk als Eerste Kamerlid”, zo stelde Holdijk.

Als senator behandelde Holdijk honderden wetsvoorstellen. Hij werkte soms tot diep in de nacht door om zijn inbrengen af te ronden. In 1998 zorgde de SGP’er voor opschudding door tegen het voorgenomen huwelijk van prins Maurits met de rooms-katholieke Marilène van den Broek te stemmen. Ook bij de toestemmingswet voor het huwelijk van Willem-Alexander met de eveneens roomse Máxima Zorreguieta plaatste hij kritische kanttekeningen. In 2000 woonde hij de kerkelijke inzegening van het huwelijk van prins Constantijn en Laurentien Brinkhorst niet bij. Hij wilde de vader van Laurentien, minister Brinkhorst van Landbouw geen hand schudden omdat de SGP’er het fundamenteel oneens was met het beleid van de bewindsman om tijdens de mond- en klauwzeerepidemie duizenden gezonde dieren te doden. Holdijk diende in de 25 jaar dat hij in de Senaat zat, één motie in. Dat gebeurde in 2013 en ging over bescherming van winkeliers bij de zondagsopenstelling.

Anderhalf jaar geleden openbaarde zich bij Holdijk een ernstige ziekte. Na een ingrijpende operatie knapte hij aanvankelijk op, maar enkele maanden geleden kwam de ziekte weer terug.

Holdijk was spaarzaam in het gebruik van de Naam van God in de politiek. Maar op geëigende momenten legde hij getuigenis af van zijn diepste drijfveren. Dat gebeurde onder meer in 2001 toen hij aan het eind van zijn inbreng over een euthanasiewet stelde: „Wij beseffen dat wij het wetsvoorstel wel kritisch bejegend hebben. We hebben dat gedaan vanuit de volgende belijdenis: „Wij weten niet wat leven is/alleen dat het gegeven is/en dat van dit geheimenis/God het begin en einde is”.”

In memoriam Gerrit Holdijk (1944-2015)

Politiek

RD.nl in uw mailbox?