Wintercursus SSNR gaat over persoonlijke vroomheid bij puriteinen
VEENENDAAL. Het leven van Gods Kerk. Dat is dit jaar het thema van de traditionele wintercursus van de Stichting Studie der Nadere Reformatie (SSNR) in Veenendaal. Morgen gaat de cursus voor de 21e maal van start.
SSNR-bestuurslid dr. Roelof Bisschop (Tweede Kamerlid voor de SGP) was al die jaren, in goed overleg met het bestuur, verantwoordelijk voor de invulling van de cursus, voor het thema, voor de personen die worden besproken en voor de lectores die daarvoor worden gevraagd.
Het thema ”Het leven van Gods Kerk” gaat in op de persoonlijke vroomheid bij de puriteinen, zegt Bisschop. „Als ware ambassadeurs van de hemel behartigen zij de zaak van hun Zender. Met veel aandrang wijzen ze hun hoorders –toen, en hun lezers nu– op de noodzaak en de mogelijkheid om vrede met God te vinden.”
Op deze wijze gaven de puriteinen concreet gestalte aan de praktijk der godzaligheid. „Nadrukkelijk prijzen zij het gebruik van de middelen aan: het gebed, Bijbellezen, de kerkgang. Daar wil God Zijn zegen aan verbinden, zeggen ze onomwonden. Daarin zijn ze zeer pastoraal. Wie de middelen waarneemt, mag Zijn zegen verwachten. Dat is toch een uiterst bemoedigende boodschap.”
Engelse puriteinen zijn daarin ruimhartiger dan de Nederlandse oudvaders?
„Niet alle namen zijn onder één noemer te vangen. Nederlandse oudvaders zie je meer zoeken naar de juiste dogmatische verwoording van hun theologisch denken. De puriteinen spreken heel onbevangen, recht op de man af. Als Nederlander denk je ook weleens dat ze soms op het randje lopen. Pas las ik van een puritein deze uitdrukking: „Met een waar gebed bestorm je de hemel en overwin je God.” Wij zullen dat niet zo gauw zeggen – hoewel, als je op je laat inwerken wat daar staat, dan kun je niet anders dan dat bijvallen.”
Het thema ”Het leven van Gods Kerk” wordt de komende winter uitgewerkt door achtereenvolgens L. J. van Valen (met de lezing ”Arthur Drent & de weg naar de hemel”), ds. C. J. Meeuse (”Solomon Stoddard & de leidsman tot Christus”), dr. Bisschop (”John Preston & het gebed”), dr. M. J. Kater (”Joseph Symonds & de geestelijke verlatingen”), drs. E. J. Brouwer (”Ralph Venning & de standen in de genade”) en ds. K. ten Klooster (”Richard Baxter & de eeuwige rust”).
Een gevarieerd gezelschap.
„Arthur Drent was bijvoorbeeld een tijdgenoot van William Perkins. Perkins was de academicus, terwijl Drent meer het oertype was van de puriteinse gemeentepredikant. Bij de leeropvattingen van Baxter zijn de nodige kanttekeningen te maken, maar hij was wel een overtuigd puritein en had een sterk pastorale inslag. Hij past daarmee goed bij dit jaarthema.”
John Preston, de persoon die Bisschop zelf voor het voetlicht brengt, was uitgesproken posi- tief over formuliergebeden en vaste gebedstijden. „Voor een puritein was dat wel apart. Puriteinen hadden niet veel op met formuliergebeden. Dat waren voor hen maar papieren gebe- den. Een gebed was voor hen iets wat geschonken moest worden door de Heilige Geest.”
De SSNR heeft de focus vooral gericht op puriteinen in Engeland en nadere reformatoren in Nederland. En de Duitse piëtisten?
„Daar willen we meer mee gaan doen, maar de piëtisten in Duitsland staan minder dicht bij ons. De Angelsaksische wereld is nu eenmaal rijker gestoffeerd met vertegenwoordigers die we aan de orde kunnen stellen.”
Het jaarthema valt in veel facetten uiteen, vindt Bisschop. „Toch is er voldoende wat hen verbindt. Dat is voor ons een les. Puriteinen kunnen ons onze eigen verdeeldheid leren relativeren.”
Na 21 wintercursussen is Bisschops ideeënbus nog lang niet leeg. „Wat dat betreft kunnen we nog veertig jaar vooruit.”
Het aantal cursisten van de wintercursus schommelt al enkele jaren rond de honderd.