Angst. Dat gevoel overheerst. Naast alles wat nog onbekend is, wijst alles erop dat het hier gaat om een gecoördineerde aanslag op meerdere plaatsen tegelijk door terroristen met een islamitische achtergrond. En dat in het hart van een West-Europese miljoenenstad die al in een hoge staat van paraatheid verkeerde. En dat in een land dat dit jaar al drie, vier aanslagen te verwerken had. En dat in een continent dat heen en weer geslingerd wordt in een discussie over vluchtelingenstromen en gelukzoekers.

Verlamming. Dat kan het gevolg zijn. Hoewel angst een slechte raadgever is, is het nauwelijks mogelijk om die te negeren. Angst verlamt en drijft tot wanhoop, ver over de grenzen van de Parijse periferie heen. Aanslagplegers weten hoe ze dat effect moeten bereiken. Evenals bij New York 2001, Madrid 2004 en Londen 2005 raakt zo’n terreurdaad niet alleen het hart van de stad maar die van een volk, van de hele Westerse wereld. Daarom sprak de Amerikaanse president Obama terecht over een aanslag op de mensheid.

Geen opgestoken middelvingers. Emoties rond deze aanslagen zijn begrijpelijk, maar laat iedereen zich realiseren dat het toegeven daaraan de aanslagplegers alleen maar in de kaart speelt. Het is juist dan zaak om het hoofd koel te houden en scherp te zien. Vluchtelingen zijn niet de daders van zo’n aanslag maar de slachtoffers van dezelfde aanslagplegers. Na Parijs zouden juist de schellen van de ogen moeten vallen van al die schreeuwers uit Steenbergen.

Geen bijgeloof. Aanslagplegers zijn zorgvuldig bij het plannen, ook wat betreft de datum. Op Twitter was die vermeende ongeluksdatum een tijdje trending topic. Maar laat niemand uit een aanslag op vrijdag de dertiende in zijn bijgeloof versterkt worden. God regeert, ook in Parijs – hoe moeilijk die belijdenis ook is. Een Parijse voorganger twitterde Psalm 58:12: “Immers is er een God, Die op de aarde richt.” Dat vraagt om gevouwen handen in plaats van gebalde vuisten.

Gebed. De hashtag #PrayforParis heeft het nu gewonnen van #JesuisCharlie. Voor wie moeten we dan bidden? Voor de duizenden familieleden die nu een dode betreuren. Maar niet minder voor de families van de zelfmoordenaars. Moeilijk? Inderdaad, maar Jezus vraagt toch dat bijna onmogelijke van ons. Zijn boodschap staat haaks op die van IS. “Heb uw vijanden lief. Zegen hen die u vervloeken. Doe wel degenen die u haten. En bidt voor degenen die u geweld doen en die u vervolgen.” Bid voor Parijs.