Het LoRa-netwerk is een belangrijke stap in de ontwikkeling van het zogeheten ”internet of things”, zei Frank van der Post, lid van de raad van bestuur van KPN, woensdag tijdens een pers­presentatie in Rotterdam.

Nog geen twintig jaar geleden konden de meeste Nederlanders zich niet voorstellen dat ze de hele dag met een mobiele telefoon op stap zouden zijn. Inmiddels zijn er per Nederlander ruim drie apparaten verbonden met internet. Denk aan de smart­phone, laptop en tablet, of zelfs de thermostaat van de cv, stappen­teller of weegschaal. In 2020 zijn er bijna zeven apparaten per Nederlander met internet verbonden, verwacht KPN.

Alle apparaten die nu zijn aangesloten op internet gebruiken veel energie en moeten na een paar dagen, en soms zelfs korter, weer worden opgeladen. Dat komt omdat die apparaten constant ‘praten’ met 2G-, 3G- en 4G-telefoonmasten. De beperkte accuduur is geen probleem als er een stopcontact dichtbij is, maar een koe, om maar iets te noemen, heeft geen stopcontact. Als je díé wilt aansluiten op internet (zie ”Verbinding met de koe”) is er een ander netwerk nodig.

Voor zulke toepassingen legt KPN het LoRa-netwerk aan. Dit netwerk wordt gezien als het ontbrekende puzzelstukje om het ”internet der dingen” mogelijk te maken. De accu van een sensor die is aangesloten op LoRa gaat zo’n vijftien jaar mee, claimt KPN. Dit omdat de chip ‘slaapt’ als hij geen gegevens hoeft te versturen en niet constant gegevens uitwisselt met zendmasten.

Verschillende bedrijven zien wel brood in de nieuwe mogelijk­heden. Ziut, een onderneming die zich onder andere intensief bezighoudt met openbare verlichting, denkt met sensors het stroom­verbruik van lantaarnpalen met 80 procent te kunnen verminderen. Een sensor in iedere straatlantaarn ‘ziet’ of er iemand langsloopt. Wanneer dat het geval is, ‘vertelt’ hij de drie palen verderop dat ze aan moeten gaan. Zodra de passant voorbij is, gaat de lantaarnpaal weer uit.

Het LoRa-netwerk is bedoeld voor het verzenden van kleine hoeveelheden gegevens ter grootte van een sms’je. Bijvoorbeeld een vuilniscontainer die aan het eind van iedere dag laat weten of de vuilniswagen langs moet komen. Zo zijn de containers nooit te vol en rijden de vuilnisophalers ook niet voor niets.

„Ik weet zeker dat LoRa voor het eind van volgend jaar uitgerold is over heel Nederland”, aldus Jacob Groote, directeur mobiele netwerken bij het telecombedrijf, woendag. Het telecombedrijf plaatst daarvoor duizend zenders op bestaande telefoonmasten. Met de plaatsing van de ruim 3 meter lange masten is een investering van „enkele tientallen miljoenen euro’s” gemoeid. Die investering valt in het niet bij die van het veel duurdere 4G-netwerk dat KPN onlangs aanlegde.

KPN is niet het eerste bedrijf dat een Nederlands LoRa-netwerk aanlegt. De non-profitorganisatie The Things Network dekte twee maanden geleden met een tiental zenders al heel Amsterdam af. De organisatie verkoopt goedkope zendmasten aan bedrijven en particulieren en installeert ook de software voor hen. De voorwaarde die ze stellen, is dat de zendmast ook toegankelijk is voor apparaten in de buurt.

Wienke Giezeman, oprichter van The Things Network, zegt desgevraagd in een reactie dat hij denkt dat zijn netwerk een goede concurrent is van het betaalde netwerk van KPN. „Ik juich de ambities van KPN toe. Het is mijn doel om een wereldwijd en open LoRa-netwerk aan te leggen, en dit draagt daar aan bij.” Op de crowdfundingswebsite Kick­starter heeft hij bijna 180.000 euro opgehaald om die doelstelling te realiseren.

KPN denkt met het LoRa-netwerk marktleider te worden. Van der Post: „Wij hebben straks een landelijk netwerk en de data worden veilig en betrouwbaar opgeslagen in een datacentrum van KPN. De informatie is versleuteld en alleen te lezen door de eigenaar, en niet door ons.”

Hoeveel het kost om gebruik te maken van het LoRa-netwerk kan Jasper Snijder, directeur New Business en Development bij KPN, niet zeggen. „Wij verkopen eind­oplossingen van ict aan bedrijven. Daarvoor maken we specifieke prijzen per klant.”

Verbinding met de koe

Verschillende bedrijven staan te springen om landelijke dekking van het LoRa-netwerk. Zo ook Clickey, een onderneming die waardevolle objecten van een sensor voorziet waardoor ze via internet te volgen zijn. Denk aan de halsband van de hond of de armband van een kind. Directeur Leo van der Putten: „Met een applicatie op de telefoon kun je zo altijd bijhouden waar iets of iemand zich bevindt. LoRa stelt ons in staat om ”trackers” te plaatsen zonder loodzware accu.”

Samen met de Universiteit Utrecht ontwikkelt Clickey een chip die zonder operatie bij koeien geïmplanteerd kan worden. De sensor registreert onder andere de hartslag, bloeddruk en bewegingen van het dier. Daardoor kan Clickey in de toekomst de gezondheid van het vee in de gaten houden. Van der Putten: „Een koe is een dier dat van gezelschap houdt. Als zij de hele dag in een hoekje gaat staan, is er wat met haar aan de hand. Wij kunnen dat dan eerder zien aankomen dan de boer, en het dier kan dan bijvoorbeeld preventief op stal worden gezet om erger te voorkomen.”