Allegorie over de geestelijke strijd
De Engelse puritein John Bunyan beschrijft in zijn boek ”De heilige oorlog” de geestelijke strijd die wordt gevoerd om de stad Mensenziel.
Zonder twijfel heeft hij daarbij gedacht aan Paulus’ oproep aan de Efeziërs om „de gehele wapenrusting Gods” aan te doen om de listen van satan te kunnen weerstaan.
Minder bekend is dat de Engelse predikant Edward A. Monro (1815-1866) in de traditie van Bunyan ook een aantal allegorische vertellingen schreef. Eén ervan is nu beschikbaar gekomen in het Nederlands. ”Het teken van de koning” (”The Vast Army”, 1847) gaat over drie vrienden die soldaat zijn in het leger van de grote koning. Binnen afzienbare tijd zal deze met zijn legermacht uit het oosten komen en dan moeten alle soldaten op hun post zijn. Op hun voorhoofden dragen ze zijn teken: een zilveren kruis dat van helder water lijkt te zijn gemaakt.
Het boekje is hertaald door G. C. van Kooten-Coster, echtgenote van de hersteld hervormde predikant dr. R. van Kooten uit Apeldoorn. In het voorwoord schrijft ze dat zij en haar man het verschillende keren hebben gelezen, en er steeds opnieuw door werden geraakt. „Het is een merkwaardige droom, maar met een bijzonder rijke en waarschuwende inhoud.”
Doop verstaan
Van Kooten-Coster hoopt dat veel lezers door dit werkje hun doop zullen verstaan en „gaan beseffen hoever het strekt om het teken van de Koning op je voorhoofd te dragen. Het kruisteken schittert als we dicht bij de Koning leven. Het kruisteken wordt dof als we met onze rug naar de Koning leven en onze eigen weg gaan. Het boekje roept dringend op: Kies heden wie je/u dienen zult voordat de bazuinen klinken en de grote Koning terugkomt op de wolken.”
Het verhaal is eenvoudig, zonder literaire pretenties en psychologische diepgang. Het gaat de auteur duidelijk om de boodschap die hij wil overbrengen. Sterke nadrukt legt hij daarbij op het begrip gehoorzaamheid. „De koning stelt veel meer prijs op gehoorzaamheid aan zijn bevelen dan op het opleiden van vijftig soldaten voor zijn dienst”, zegt de gids die de ik-figuur door het verhaal leidt. Het verlaten van je post, al is het maar voor heel even, kan immers vérstrekkende gevolgen hebben, licht hij toe. De vijand krijgt op die manier veel van de trouwe dienaren van de koning in zijn macht.
”Het teken van de koning” is een ernstig verhaal. De auteur waarschuwt tegen de verleidingen van de wereld, tegen gemakzucht, tegen het volgen van eigen inzichten en tegen de gedachte dat er verschillende wegen naar God leiden. Onverbloemd benoemt hij de definitieve afrekening met hen die ongehoorzaam blijven. „Op de drempel wil hij nog steeds omkeren, smekend om nog een ogenblik de tijd te krijgen, om goed te maken wat hij heeft bedorven. Maar de deur wordt gesloten.” Aangrijpende woorden.
Bitter berouw
Toch is er redding mogelijk, ook voor hen die ontrouw waren. Wie „bitter berouw over zijn misstap” heeft, krijgt vergiffenis. Onderbelicht blijft hier wel het borgwerk van Christus. In zondag 23 van de Heidelbergse Catechismus staat dat we alleen door een waar geloof in Jezus Christus rechtvaardig voor God zijn. God schenkt uit louter genade de volkomen genoegdoening, gerechtigheid en heiligheid van Christus, „als had ik zelf al de gehoorzaamheid volbracht, die Christus voor mij volbracht heeft.” Die notie zorgt ervoor dat we in de geestelijke strijd niet in eigen kracht krampachtig hoeven te proberen staande te blijven. Maar dat doet niets af van de Bijbelse oproep om „tot den bloede toe” tegen te staan, „strijdende tegen de zonde” (Hebr. 12:4).
Boekgegevens
Het teken van de koning”, Edward Monro; uitg. Brevier, Kampen, 2015; ISBN 978 94 91583 58 2; 95 blz.; € 9,95.