De vakbonden en de werkgeversorganisaties reageerden vrijdag dan ook positief op de aanpassingen. Het kabinet besloot de keuringseisen voor een WAO-uitkering te verzachten. Ook ontziet het kabinet, in vergelijking met de oorspronkelijke plannen, de bestaande WAO’ers.

De sociale partners hadden om de versoepelingen gevraagd. Als die er niet zouden komen, stond uitvoering van het najaarsakkoord, met daarin loonmatiging voor de komende jaren, op losse schroeven. Minister De Geus verklaarde vrijdag dat de sociale partners nu geen enkele aanleiding meer hebben om het akkoord niet uit te voeren.

De Geus houdt de kern van zijn oorspronkelijke plan staande, namelijk dat alleen volledig arbeidsongeschikten een WAO-uitkering krijgen. Die zal 70 procent van het laatstverdiende loon bedragen.

Wie minder dan 80 procent arbeidsongeschikt is of naar verwachting binnen vijf jaar kan herstellen, blijft in dienst van de werkgever. Hij of zij zal aan de slag moeten met een aanvulling op het loon. De aanvulling wordt hoger als de arbeidsgehandicapte meer gaat werken. De werkgever moet het salaris en de aanvulling betalen. Voor de aanvulling kan een werkgever zich verzekeren bij de uitkeringsinstantie UWV. Hij mag ook naar een particuliere verzekeraar gaan of zich niet verzekeren en de aanvulling zelf uitbetalen.

Tegen de zin van de vakbonden houdt het kabinet vast aan de herkeuring van de bestaande WAO’ers. Ze blijven echter wel onder het bestaande WAO-regime vallen. De Geus vindt het niet rechtvaardig om hen onder de nieuwe regels te laten vallen, omdat de kern daarvan is dat een gedeeltelijk arbeidsongeschikte een relatie houdt met zijn werkgever. Veel mensen die nu een WAO-uitkering krijgen, hebben geen arbeidsrelatie.

De herkeuring, waarmee per 1 juli een begin wordt gemaakt, zal volgens strengere eisen plaatshebben dan de huidige. Als mensen volgens de nieuwe normen gedeeltelijk ten onrechte een WAO-uitkering ontvangen, moeten ze voor dat deel alsnog werk gaan zoeken of een WW-uitkering aanvragen. In dat laatste geval zullen ze er in inkomen op achteruitgaan.

WAO’ers die 55 jaar en ouder zijn, krijgen geen herkeuring. In totaal moeten er 450.000 mensen worden herkeurd. Het UWV heeft daar in het komende jaar volgens De Geus alle gelegenheid voor, omdat er in het komende jaar geen nieuwe WAO-gevallen bij zullen komen. Het aantal jaren dat een werkgever het loon bij ziekte door moet betalen is namelijk verhoogd van een naar twee jaar.

De Geus verwacht dat door het nieuwe systeem de instroom van het aantal arbeidsongeschikten uit zal komen rond de 20.000 per jaar. Zowel naar onder als naar boven is er een marge mogelijk van 20 procent. Als de instroom onder de 25.000 uitkomt, verhoogt het kabinet de uitkering voor volledig arbeidsongeschikten van 70 naar 75 procent van het laatstverdiende loon en verdwijnt de zogenaamde Pemba-wet. Die geeft werkgevers bonussen of boetes als er uit hun bedrijf respectievelijk weinig of veel werknemers in de WAO terechtkomen.