„Toen ik dacht mijn ouders kwijt te raken, iedereen eigenlijk tegen mij was en er op elke hoek van de straat wel gevaar dreigde, heb ik diep vanbinnen ontzettend veel vreugde ervaren. Zelfs toen ik werd geslagen, voelde ik innerlijk zo’n vreugde: dit is het! Ze kunnen me alles afnemen, maar dit kunnen ze mij niet meer afnemen. Ze kunnen me Jezus niet meer afnemen. Ze kunnen me de eeuwigheid niet meer afnemen. Ja, ik was ook echt bereid om te sterven” (Yüksel Güllü).

Het is opvallend hoe krachtig God aan het werk is in landen zonder godsdienstvrijheid. Het geloof groeit tegen de verdrukking in. Er is radicaliteit, vreugde, dankbaarheid. Lijden om Christus’ wil wordt als een normaal onderdeel van het christelijke leven, en zelfs als een noodzakelijke leerschool voor voorgangers gezien.

De reden van de vervolging is steeds verschillend, de manier van vervolging ook. Maar de reactie vertoont telkens opvallende overeenkomsten: geloofsvreugde, toewijding en zelfs dankbaarheid. Wat betekent het getuigenis van vervolgde christenen voor ons?

Bemoediging

Het getuigenis van vervolgde christenen is niet allereerst confronterend of aansporend, maar bemoedigend. Het christendom groeit, met name in landen waar mensenrechten en vrijheid van godsdienst onder druk staan. De kerk groeit daar onstuimig, tegen de verdrukking in. Wonderen als op de pinksterdag gebeuren nog.

Laten we ons niet blindstaren op de krimpende kerk hier in het Westen, maar moed vatten. We hebben een God van wonderen. Laat u met grote regelmaat bemoedigen door getuigenissen van vervolgde christenen!

Zelf kun je angstig zijn en denken: Hoe zal ik reageren als mijn veilige leventje door tegenslagen en teleurstelling op de kop zou komen te staan? Maar de Heere maakt Zijn Woord waar. Hij geeft kracht en troost als we het nodig hebben, en niet ruim van tevoren.

Ik wil daarmee niet doen alsof het lijden wel meevalt en altijd gemakkelijk gedragen kan worden. Onze vervolgde broeders en zusters weten wat moedeloosheid en wanhoop is. En toch horen we ook dat juist als ze al hun zekerheden zien verdwijnen en de hoop op mensen verliezen, ze alleen God overhouden. En dat is genoeg.

Lessen over lijden

We leven in een tijd en cultuur die geen raad weten met lijden. Lijden wordt beschouwd als een zinloze onderbreking van mijn leven waarin ik recht heb op levens­geluk. Lijden moet zo veel als mogelijk ontweken en bestreden worden.

Lijdende christenen weten vaak te vertellen hoe God lijden heeft gebruikt in hun leven om hun geestelijke lessen te leren, geloofservaring op te doen die ze niet hadden kunnen ontvangen zonder hun lijdensweg. Zij hebben dingen van de Heere geleerd die ik nog niet geleerd heb. Die ik ook niet kan leren uit de Bijbel en door de Geest alleen. Die alleen geleerd kunnen worden in de oven van de beproeving, van de loutering.

Ik zou er in dit kader voor willen pleiten te overwegen of juist volharding in lijden, het gelovig omgaan met lijden, niet een sterk getuigenis kan zijn in een geseculariseerde wereld. Hoe christenen kúnnen lijden en kúnnen sterven, is een getuigenis te midden van een wereld die met lijden geen raad weet.

Bevraagd op ons geloofsleven

Getuigenissen van vervolgde christenen zijn ook confronterend. Ze laten je in de spiegel kijken, ze vragen je naar je overtuiging, je levenskoers, je geloofsleven.

We kunnen in dit vrije deel van de wereld onze antwoorden op dergelijke vragen zo gemakkelijk in het midden laten. We komen zelden op punten dat ons alles of niets gevraagd wordt. We belijden dat bekering afsterven is aan de oude mens en opstaan in een nieuw leven, maar benadrukken dat het om een proces gaat, en dat het oude leven nog zo sterk kan zijn.

Ik doe daar niets aan af. Maar Paulus legt minstens net zo veel nadruk op de radicaliteit van het nieuwe leven. Ook in Paulus’ tijd was de bekering tot het christelijk geloof vrijwel gelijk aan het verbranden van al je schepen achter je. Of je ging voor de wereld die voorbijgaat, of je vond het leven in Christus, volgde Hem en verwachtte Zijn toekomst.

Vervolgde christenen zijn geen betere christenen. Maar zij zijn voor het blok geplaatst. Zij moesten soms antwoorden op de vraag: „Ben je bereid om voor Jezus te sterven?” Dan kun je het niet in het midden laten. Maar een afgedwongen geloofskeuze en -belijdenis hebben wel vaak geleid tot volle zekerheid van het geloof.

Hoe is het bij ons? Horen we bij Christus? Is Hij ons leven? Is de glorie van God onze vreugde? Vragen wij niet te weinig overvloed van de Heere, en oogsten we dan niet net zo weinig als we zaaien?

Aangespoord tot navolging

Moeten wij naar verdrukking verlangen? Hebben wij vervolging nodig? Gelukkig gaan wij daar niet over en hoeven we er al helemaal niet naar te verlangen. Wij zijn ook niet geroepen tot vervolging. Wel tot de navolging, en zo tot kruisdragen achter de Heere Jezus Christus aan. De radicaliteit van het geloof van lijdende christenen zet ons aan het denken en spoort ons aan. Verbondenheid met hen moet ons wel uit onze comfortzone halen.

Laatst zei een Syrische broeder in Jordanië het zo: „Persecution does not kill the church, comfort does!” (niet vervolging, maar comfort doodt de kerk, red.). Waarom is dat zo? Moet hier de zondeleer niet aan de orde komen? We zijn hardleers. Het zijn niet sterke benen, het zijn alleen knieën met eelt die de weelde van vrijheid en comfort kunnen dragen. Maar al te vaak is lijden nodig om ons te vormen naar het beeld van de Heiland, Die het kruis verdroeg en de schande verachtte (Hebr. 12:2).

De auteur is predikant van de christelijke gereformeerde kerk in Antwerpen-Deurne en voorzitter van stichting De Ondergrondse Kerk (SDOK). Dit artikel is een bewerking van de lezing die hij gisteravond in Apeldoorn hield bij de presentatie van het boek ”Tegen de verdrukking in” van Aad Kamsteeg.