Een prijzenslag komt voor ondernemers nooit gelegen, maar voor supermarktconcern Laurus had-ie bepaald niet veel eerder moeten losbarsten.

Door de enorme impact die het gefraudeer met inkoopkortingen bij Ahold had, verdwenen de problemen bij de moeder van Edah, Super De Boer en Konmar vorig jaar een beetje uit beeld. Onterecht eigenlijk. De met veel tamtam aangekondigde en vervolgens totaal mislukte één-formulestrategie -alle 800 winkels moesten Konmar gaan heten- bracht Laurus twee jaar geleden op het randje van een faillissement.

Een nettoverlies van 442 miljoen euro over 2001, gevolgd door 128 miljoen negatief in 2002 konden slechts met drastische maatregelen worden omgebogen. Desinvesteringen in Spanje en België, ontslagen, verkoop van formules en winkels, Laurus bleef weinig bespaard.

Dat Bruijniks dinsdag zwarte cijfers kon presenteren, mag op zich een prestatie worden genoemd. „We hadden de zaken in het vierde kwartaal weer op de rails toen Albert Heijn het mes in de prijzen zette. Was dat een jaar eerder gebeurd, dan waren de gevolgen voor ons veel desastreuzer geweest.”

Zwarte cijfers dus, maar toch moeten de supermarkten „nóg prijsattractiever”, zoals dat zo mooi heet. Want winstherstel is prachtig, nu is het weer tijd om de omzetten op te krikken. Dat de Konmar ruim 10 procent minder verkocht, verbaast niemand, maar ook Edah en Super De Boer bleven achter. „We hebben met onze formules niet de marktgroei bij kunnen houden. Daar zijn we ontevreden over”, aldus Bruijniks, die vorig jaar aantrad. Hij tekent daarbij wel de situatie aan waarin het concern verkeerde. „Economisch gezien zaten we ook in zwaar weer.” De omzet bedroeg vorig jaar 3,8 miljard euro, tegen 4,2 miljard een jaar eerder.

Het lopende boekjaar zou wel eens „turbulenter” kunnen worden dan 2003, voorspelt Bruijniks. De marges blijven voorlopig „zwaar onder druk” staan, al wist Laurus ook de eerste twee maanden van dit jaar een positief bedrijfsresultaat te behalen. Wil het concern echter mee blijven doen, dan moeten er aan de kostenkant „enorme slagen” worden gemaakt.

Zo sluiten binnenkort twee distributiecentra (in Hoofddorp en Apeldoorn), wordt het verzekeringskantoor Assural afgestoten en zal Laurus met behulp van organisatieadviseur McKinsey het mes proberen te zetten in de loonkosten. „Iedereen denkt dat supermarkten alleen met scholieren werkt. Bij ons is de gemiddelde leeftijd op de winkelvloer inmiddels 30 jaar”, aldus directielid H. Stoter.

Een proef met Edah Lekker & Laag -in Leerdam ging vandaag de eerste van vier testwinkels open- moet uitwijzen of Nederland rijp is voor nóg een echte prijsvechter. Is dat zo, dan gaan op termijn alle ruim 200 Edah’s op de schop. Van de Konmar blijft weinig meer over dan wat de formule ooit was: zo’n 47 zogenaamde superstores. Super De Boer gaat door als de bekende „full service supermarkt, maar met meer aandacht voor versproducten.” Qua prijsniveau zal Super De Boer „altijd goedkoper zijn dan marktleider Albert Heijn”, aldus Bruijniks.

Laurus zal niet schromen het voortouw te nemen als het om prijsacties gaat. „Vorig jaar reageerden we defensiever, in 2004 hebben we al een aantal keren zelf het initiatief genomen.”

Het supermarktconcern wordt achter de schermen bijgestaan door het Franse Casino, sinds vorig jaar grootaandeelhouder en feitelijk de partij die aan de touwtjes trekt. Voor alle winkelformules wordt dit voorjaar in samenwerking met de Fransen een zogenoemd vechtmerk in de schappen geïntroduceerd. Eind dit jaar moeten daar honderd extreem laag geprijsde artikelen staan.

Het idee dat één formule in een moeilijke tijd toch stukken rendabeler te runnen is, waagt Bruijniks openlijk te betwijfelen. Laurus heeft niet alleen het Konmar-drama nog vers in het geheugen liggen, Edah, Super De Boer en Konmar hebben ook op dit moment „voldoende schaalgrootte” om kostenvoordelen te behalen. En, ook niet onbelangrijk: „Je kunt nooit met één formule alle segmenten van de markt afdekken.”