In het Reformatorisch Dagblad van 3 september reageert dr. Bank op mijn opmerkingen over zijn mededelingen in het boek ”God in de oorlog”. Mijn kritiek betrof de opmerkingen van prof. Bank over de houding van de leiding (volgens dr. Bank de generale synode) van de Gereformeerde Kerken in Nederland.

Ik heb grote bewondering en waardering voor de grote klus die dr. Bank met zijn boek geleverd heeft. Daarover dus geen misverstand. Voor het overige moeten we constateren dat in zijn weerwoord in het artikel van 3 september weinig nieuws voorkomt.

Het eerste deel van het artikel is een uitvoerige weergave van wat hij over de houding van de kerken in Europa in zijn boek al beschreef. Daarover bestaat tussen ons dan ook geen verschil van mening.

Het is wel verheugend te constateren dat dr. Bank in elk geval zijn mededeling „dat de Gereformeerde Kerken aan het eerste protest van het Convent van Kerken bij monde van dr. H. H. Kuyper niet meewerkten”, corrigeert. Dat deden deze kerken immers wel degelijk, zo betoogde ik eerder (RD 31-8).

De relativerende kanttekening die dr. Bank daarbij maakt ten aanzien van de houding van dr. H. H. Kuyper, verandert daar niets aan. Dat de houding van dr. Kuyper niet paste in het beleid van de generale synode, heb ik juist duidelijk aangetoond. Zijn Duitsvriendelijke houding was immers de terechte en regelrechte oorzaak van zijn verdwijnen uit het Convent van Kerken. Daarom maakte hij daarvan ook maar heel kort deel uit.

Dat dr. Bank in zijn boek nergens zegt dat de synode van de Gereformeerde Kerken „deutschfreundlich” was, klopt. Maar dat hebben wij ook niet betoogd. Ik citeer een uitspraak van Bank in een Trouw-interview. Die uitlating heeft dr. Bank nooit herroepen.

Voor het overige constateer ik dat onze bezwaren tegen de onjuistheden en weglatingen over de houding van de leiding van de Gereformeerde Kerken in zijn boek ”God in de oorlog” overeind blijven.

Op een aantal van onze bezwaren is dr. Bank (ook nu weer) niet ingegaan. Ik noem er twee.

Allereerst zijn onjuiste mededeling over het lidmaatschap van dr. Kuyper van het ”Deputaatschap voor de Correspondentie met de Hooge Overheid”. Volgens dr. Bank was dat gedurende de hele oorlog, maar volgens de feiten vertrok hij op aandrang van de kerken al in december 1940.

Ten tweede het door hem weggelaten feit dat de generale synode al in 1936 besloot dat het lidmaatschap van de NSB onverenigbaar was met dat van de Gereformeerde Kerken. Dit besluit werd in 1941 herhaald.

Als dr. Bank deze (en de andere) in ”Het Bommetje van Trouw” (zie website gereformeerdekerken.info) genoemde onjuiste feiten en weglatingen (in zijn overigens prachtige boek!) gewoon wil handhaven, dan is dat natuurlijk zijn keus.

De auteur is schrijver van een onderzoeksrapport waarin de bewijsvoering van het boek ”God in de oorlog” wordt betwist.

>>gereformeerdekerken.info voor de integrale tekst van het onderzoeksrapport.